Autorzy

Opracowali (indika 2024):
(tłumaczenie, analiza gramatyczna i syntaktyczna, objaśnienia)
Andrzej Babkiewicz
(zamieszczenie tłumaczeń)
Krzysztof Hołubicki

भागवतपुराण

Bhāgavata-purāṇa

Purana Bhagawata 

Księga 1 (prathama-skandha)

Rozdział 1.14 (nāma caturdaśo ‘dhyāya)

Dociekania Judhiszthiry (yudhiṣṭhira-vitarka)

Streszczenie rozdziału:

1-5 Ardźuna nie wraca z Dwaraki, Judhiszthira dostrzega złe omeny:

  • odwrócenie kolejności pór roku
  • grzeszne sposoby utrzymania się ludzi
  • psucie się relacji i zanik prawości

6-21 Judhiszthira opisuje złe omeny Bhimie i zastanawia się, czy nie nadszedł czas, o którym mówił Narada – lista omenów zwiastujących śmierć.

22-38 Ardźuna wraca z podróży, Judhiszthira pyta o pomyślność przyjaciół – lista członków rodziny Kryszny, opis ich szczęścia.

39-44 Judhiszthira docieka o powód przygnębienia Ardźuny – lista możliwych przyczyn:

  • choroba
  • brak okazanego szacunku przez innych
  • nieobdarowanie osoby godnej, niespełnienie swej obietnicy
  • niezapewnienie opieki słabszym
  • niewłaściwy kontakt seksualny
  • pokonanie przez osobę słabszą
  • zjedzenie posiłku przed głodnymi
  • utrata przyjaciela

sūta uvāca
samprasthite dvārakāyāṃ
jiṣṇau bandhu-didṛkṣayā |
jñātuṃ ca puṇya-ślokasya
kṛṣṇasya ca viceṣṭitam ||1.14.1||

jiṣṇau (kiedy Dźisznu; arjune) bandhu-didṛkṣayā (aby zobaczyć przyjaciół; bāndhavān draṣṭum icchayā), puṇya-ślokasya (chwalonego wybornym wierszem; pavitra-yaśasaḥ) kṛṣṇasya (Kryszny) viceṣṭitam (działania; ācaritam abhiprāyañ ca) jñātum ca (poznać), dvārakāyām (do Daraki) samprasthite (kiedy wyruszył [loc.abs.]; gate sati),

Suta rzekł:

Dźisznu do Dwaraki ruszył,
by z krewnymi się zobaczyć
oraz zwiedzieć się o planach
Kryszny Chwalonego Wierszem.

vyatītāḥ katicin māsās
tadā nāyāt tato ’rjunaḥ |
dadarśa ghora-rūpāṇi
nimittāni kurūdvahaḥ ||1.14.2||

katicit (czyż / czasem / kilka; sapta) māsāḥ (miesięcy) vyatītāḥ (upłynęło; atikrāntāḥ),

tadā (wówczas; bahu-kālātikrame ‘pi) arjunaḥ (Ardźuna) tataḥ (stamtąd; dvārakāyāḥ) na āyāt (nie wrócił; āgataḥ).

kuru-udvahaḥ (ten, który sławi dynastię Kuru; kuru-kulāvataṃsaḥ yudhiṣṭhiraḥ) ghora-rūpāṇi (przerażające; bhayaṅkarāṇi) nimittāni (omeny; utpātān iti yāvat) dadarśa (zobaczył).

Już miesiące upłynęły,
gdy Ardźuna nie powracał,
wówczas dostrzegł pierwszy z Kurów
znaki, co go przeraziły.

kālasya ca gatiṃ raudrāṃ
viparyasta-rtu-dharmiṇaḥ |
pāpīyasīṃ nṛṇāṃ vārtāṃ
krodha-lobhānṛtātmanām ||1.14.3||

[nṛpaḥ] (król; yudhiṣṭhiraḥ) viparyasta-rtu-dharmiṇaḥ (mającego naturę pór roku odwróconą; viparyastāḥ viparītaḥ ṛtūnāṃ śīta-grīṣmādīnāṃ dharmāḥ yasya tasya) kālasya ca (i czasu) raudrām (straszliwy; ghorām) gatim (bieg),

krodha-lobha-anṛta-ātmanām (których naturą jest złość, chciwość i fałsz; krodha-lobhānṛtaiḥ yuktaḥ ātmā-svarūpaṃ yeṣāṃ teṣām) nṛṇām (ludzi; mānavānām) pāpīyasīm (grzeszne; pāpa-bahulām) vārtām (sposoby utrzymanie; jīvanārthaṃ vṛttim evam),

Czasu bieg obłędny ujrzał,
co odwrócił pory roku,
grzeszne ludzi utrzymanie
chciwych, gniewnych i kłamliwych,

jihma-prāyaṃ vyavahṛtaṃ
śāṭhya-miśraṃ ca sauhṛdam |
pitṛ-mātṛ-suhṛd-bhrātṛ-
-dampatīnāṃ ca kalkanam ||1.14.4||

jihma-prāyam (przeważnie oszukańcze; kapaṭa-bahulam) vyavahṛtam (zachowanie / interakcja / praktyka; vyavahāram),

śāṭhya-miśram ca (wymieszaną z wrogością; vañcanā-pracuram) sauhṛdam (przyjaźń; sakhyaṃ ca),

pitṛ-mātṛ-suhṛt-bhrātṛ-dampatīnām ca (ojców, matek, przyjaciół, braci, głów domu) kalkanam (podłość; sva-pratiyogibhiḥ pitrādibhiḥ paras-paraṃ kalahādi),

pełne fałszu zachowania,
przyjaźń z podstępem zmieszaną
oraz podłość ojców, matek,
krewnych, braci, panów domu,

nimittāny atyariṣṭāni
kāle tv anugate nṛṇām |
lobhādy-adharma-prakṛtiṃ
dṛṣṭvovācānujaṃ nṛpaḥ ||1.14.5||

kāle (w czasie; samaye) anugate tu (który nadszedł; upasthite sati) atyariṣṭāni (wielce niepomyślne) nimittāni (omeny; atyantāśubhāni kāraṇāni),

nṛṇām (ludzi; manuṣyāṇām) lobha-ādi-adharma-prakṛtim (nieprawą naturę skutkiem chciwości i innych; lobhādi-pāpa-pravṛttiṃ ca) dṛṣṭvā (zobaczywszy),

nṛpaḥ (król) anujam (do młodszego brata; bhīmam) uvāca (powiedział).

brak prawości, chciwość ludzi,
wielce niepomyślne znaki
w czasie, który właśnie nadszedł,
i król ozwał się do brata:

yudhiṣṭhira uvāca
sampreṣito dvārakāyāṃ
jiṣṇur bandhu-didṛkṣayā |
jñātuṃ ca puṇyaślokasya
kṛṣṇasya ca viceṣṭitam ||1.14.6||

jiṣṇuḥ (Dźisznu; arjunaḥ) bandhu-didṛkṣayā (aby zobaczyć przyjaciół; suhṛdaḥ draṣṭum), puṇya-ślokasya ca (i Chwalonego Wybornym Wierszem; pavitra-kīrteḥ) kṛṣṇasya (Kryszny) viceṣṭitam (plany; kriyādikaṃ) jñātum (poznać), dvārakāyām (do Dwaraki) sampreṣitaḥ (ten, który został wysłany; preritaḥ).

Judhiszthira rzekł:

Dźisznu ruszył do Dwaraki,
by zobaczyć swych przyjaciół
i dowiedzieć się o planach
Kryszny Sławionego Wierszem.

gatāḥ saptādhunā māsā
bhīmasena tavānujaḥ |
nāyāti kasya vā hetor
nāhaṃ vededam añjasā ||1.14.7||

he bhimasena (Bhimaseno!),

adhunā (teraz; idānīm) sapta māsāḥ (siedem miesięcy) gatāḥ (upłynęło; atītaḥ),

[athāpi] (a oto) kasya vā hetoḥ (z jakiego to powodu; kim arthaṃ vā) tava (twój) anujaḥ (młodszy brat; kanīyān bhrātā arjunaḥ) na āyāti (nie powraca; na āgacchati),

aham (ja) idam (tego) añjasā (dobrze; samyak) na veda (nie wiem; naiva jānāmi).

Już miesięcy siedem przeszło,
a twój młodszy brat nie wraca.
Bhimaseno, ja przyczyny
tego całkiem nie pojmuję.

api deva-rṣiṇādiṣṭaḥ
sa kālo 'yam upasthitaḥ |
yadātmano ’ṅgam ākrīḍaṃ
bhagavān utsisṛkṣati ||1.14.8||

bhagavān (Bóg; śrī-hariḥ) yadā (kiedy; yasmin samaye) ātmanaḥ (swoje; svasya) ākrīḍam (pole zabawy; krīḍā-sādhanam) aṅgam (ciało; manuṣya-nāṭyam) utsisṛkṣati (pragnie powściągnąć; tyaktum icchati) deva-rṣiṇā (przez boskiego wieszcza; nāradena) ādiṣṭaḥ (ukazany; kathitaḥ) ayam saḥ (ten ów) kālaḥ (czas; bhagavataḥ līlā-samvaraṇa-samayaḥ) api (czy; kim) upasthitaḥ (nadszedł; prāptaḥ)?

Czy ten czas, o którym mówił
boski wieszcz, nastąpił właśnie,
kiedy Bóg powściągnąć pragnie
swoje ciało – pole zabaw?

yasmān naḥ sampado rājyaṃ
dārāḥ prāṇāḥ kulaṃ prajāḥ |
āsan sapatna-vijayo
lokāś ca yad-anugrahāt ||1.14.9||

yasmāt (dzięki któremu; śrī-kṛṣṇāt) yat-anugrahāt (z którego łaski; yasya śrī-kṛṣṇasya anugrahāt ca) naḥ (nasz; asmākam) sampadaḥ (dostatek; śriyaḥ), rājyam (królestwo), dārāḥ (żony; striyaḥ), prāṇāḥ (tchnienia; jīvanāni), kulam (ród; vaṃśaḥ), prajāḥ (potomstwo), sapatna-vijayaḥ (zwycięstwo nad rywalami; śatru-damanam) lokāḥ ca (i światy [przyszłe]; yajña-karaṇānurūpāḥ lokāḥ) āsan (są).

Z jego łaski nasz dostatek,
władza, żony, ród, poddani,
same tchnienia, przyszłe światy
i zwycięstwo nad wrogami.

paśyotpātān nara-vyāghra
divyān bhaumān sa-daihikān |
dāruṇān śaṃsato 'dūrād
bhayaṃ no buddhi-mohanam ||1.14.10||

nara-vyāghra (o człowieku-tygrysie!; he nara-śārdula),

naḥ (nasz; asmākam) buddhi-mohanam (omraczający rozumu; buddhi-bhraṃśa-karam) adūrāt (niedaleko; sannihitam) bhayam (strach) śaṃsataḥ (zwiastujące; vyañjayataḥ) sa-daihikān (z cielesnymi; ūrv-akṣi-bāhu-sphūraṇādīn deha-sambandinaḥ sahitān) divyān (boskie; divi bhavān nakṣatra-pātādīn vyoma-jātān) bhaumān (ziemskie; bhū-kampādīn bhūmi-sambandhān) dāruṇān (straszliwe; bhiṣaṇān) utpātān (powstające; amaṅgalāni) paśya (zobacz; avalokaya).

Spójrz, tygrysie, na zjawione
boskie, ziemskie i cielesne
straszne znaki, co nam wieszczą
rychły lęk, co rozum zmąci.

ūrv-akṣi-bāhavo mahyaṃ
sphuranty aṅga punaḥ punaḥ |
vepathuś cāpi hṛdaye
ārād dāsyanti vipriyam ||1.14.11||

aṅga (oh!; he bhīma),

ūru-akṣi-bāhavaḥ (udo, oko, ramię; vāma-netroru-bhujāni) punaḥ punaḥ (ciągle i ciągle; vāraṃ vāram) sphuranti (drżą; kampate),

hṛdaye api (nawet w sercu; hṛdi api) vepathuḥ ca (kołatanie; kampaś ca vartate etāni),

ārāt (rychło; sanihitam) mahyam (dla mnie) vipriyam (niemiłe; amaṅgalam) dāsyanti (dadzą).

Udo, oko oraz ramię
drżą mi ciągle i od nowa,
czuję w sercu kołatanie,
co nieszczęście bliskie wieści.

śivaiṣodyantam ādityam
abhirauty analānanā |
mām aṅga sārameyo
'yam abhirebhaty abhīruvat ||1.14.12||

aṅga (oh!; he bhīma),

eṣā (ta) anala-ānanā (o ognistym pysku; agniṃ mukhena vamantī) śivā (szakalica; śṛgālī) udyantam (do wschodzącego; udayonmukhaṃ) ādityam (do słońca; sūryam) abhirauti (wyje; udyat-sūryābhimukhaṃ krośati),

ayam (ta) sārameyaḥ (suka; śvā) abhīru-vat (jakby bez strachu; niḥśaṅkavat) mām (na mnie) abhirebhati (szczeka; māmabhilakṣya plutaṃ rati).

Szakalica z ogniem w pysku
na wschodzące słońce wyje,
znowu suka na mnie szczeka
jakby wcale się nie bała.

śastāḥ kurvanti māṃ savyaṃ
dakṣiṇaṃ paśavo 'pare |
vāhāṃś ca puruṣa-vyāghra
lakṣaye rudato mama ||1.14.13||

[he] puruṣa-vyāghra (człowieku-tygrysie!; nara-śreṣṭha),

śastāḥ (pomyślne; praśastāḥ gavādayaḥ) paśavaḥ (zwierzęta) mām (mnie) savyam (z lewej; vāmam) kurvanti (mijają),

apare (inne; aśastāḥ gardabhādayaḥ) dakṣiṇam (z prawej) [kurvanti] (mijają),

mama (moje) vāhān ca (wierzchowce; aśvān ca) rudataḥ (płaczące) lakṣaye (dostrzegam; paśyāmi).

Pomyślne zwierzęta z lewej,
pozostałe z prawej strony
mnie mijają, o tygrysie,
a wierzchowce moje płaczą.

mṛtyu-dūtaḥ kapoto 'yam
ulūkaḥ kampayan manaḥ |
pratyulūkaś ca kuhvānair
viśvaṃ vai śūnyam icchataḥ ||1.14.14||

ayam (ów) kapotaḥ (gołąb) mṛtyu-dūtaḥ (posłaniec śmierci; mṛtyu-sūcakaḥ),

ulūkaḥ (sowa; pecakaḥ) praty-ulūkaḥ ca (i rywal sowy / wrona; tat-pratipakṣa kākaḥ ca) manaḥ (umysł) kampayan (wprawiający w drżenie),

ku-hvānaiḥ (niemiłymi krzykami; kutsita-śavdaiḥ) viśvam vai (świat) śūnyam (pustym) icchataḥ (pragną [dualis]; abhilaṣataḥ).

Gołąb ten to zwiastun śmierci,
sowa w drżenie umysł wprawia,
razem z wroną, swą rywalką,
wrzawą świat chcą opustoszyć.

dhūmrā diśaḥ paridhayaḥ
kampate bhūḥ sahādribhiḥ |
nirghātaś ca mahāṃs tāta
sākaṃ ca stanayitnubhiḥ ||1.14.15||

dhūmrāḥ (dymy; dhūsarāḥ) diśaḥ (strony świata) paridhayaḥ (okalające; iva agniṃ lokam āvṛṇvanti),

bhūḥ (ziemia; pṛthivī) adribhiḥ saha (z górami; parvataiḥ sārddham) kampate (trzęsie się),

[he] tāta (miły!; anuja),

stanayitnubhiḥ ca (z gromami; abhra-garjitaiḥ ca) sākam (razem; saha) mahān (wielka; vipulaḥ) nirghātaḥ ca (burza; nirabhra-vajra-pātaś ca bhavati).

Dym okolił strony świata,
ziemia trzęsie się z górami,
sztorm rozpętał się potężny,
o mój miły, wraz z gromami!

vāyur vāti khara-sparśo
rajasā visṛjaṃs tamaḥ |
asṛg varṣanti jaladā
bībhatsam iva sarvataḥ ||1.14.16||

khara-sparśaḥ (mający ostry dotyk / gorący; atyuṣṇaḥ) vāyuḥ (wiatr; pavanaḥ) rajasā (z pyłem; dhūli-samūhena) tamaḥ (mrok; andhakāram) visṛjan (tworzący; viśeṣaṇa sṛjan) vāti (wieje; pravahati),

jaladāḥ (dawcy wody / chmury; meghāḥ) sarvataḥ (wszędzie; sarva-dikṣuḥ) bībhatsam iva (odrażającą) asṛg (krew; raktam) varṣanti (wylewają).

Wieje wiatr, co żarem smaga
i mrok tworzy, pył wzbijając,
chmury deszcze wylewają
niczym krew odrażające.

sūryaṃ hata-prabhaṃ paśya
graha-mardaṃ mitho divi |
sa-saṅkulair bhūta-gaṇair
jvalite iva rodasī ||1.14.17||

[he bhrātaḥ] (bracie!),

sūryam (na słońce) hata-prabham (pozbawione blasku; niṣprabham) divi (na niebie; ākāśe) mithaḥ (we wzajemnej; paras-param) graha-mardam (koniunkcji planet; grahāṇāṃ mardaṃ yuddham),

sa-saṅkulaiḥ (ze stłoczonymi; adhyāmiśraiḥ prāṇibhiḥ sahitaiḥ) bhūta-gaṇaiḥ (gromadami duchów / istot; rudrānucaraiḥ) rodasī (ziemia i niebo [dual.]; dyāvā-pṛthivyau) jvalite iva (jakby płonące [dual.]; pradīpte iva) paśya (spójrz; avalokya).

Spójrz na słońce zbyte blasku,
koniunkcje na niebie planet,
niebo z ziemią jakby płoną
od stłoczonych gromad istot.

nadyo nadāś ca kṣubhitāḥ
sarāṃsi ca manāṃsi ca |
na jvalaty agnir ājyena
kālo 'yaṃ kiṃ vidhāsyati ||1.14.18||

nadyaḥ (rzeki) nadāḥ ca (dźwięki / rzeki [r.męski]) kṣubhitāḥ (zmącone; āloḍitāḥ), sarāṃsi ca (stawy; sarovarāḥ), manāṃsi ca (i umysły; prāṇināṃ cittāni ca) [kṣubhitāni] (zmącone),

ājyena (z klarowanym masłem; ghṛtena) agniḥ (ogień; āhvanīyāgniḥ) na jvalati (nie płonie),

[atatrava] (zatem) ayam (ów) kālaḥ (czas; duḥsamayaḥ) kim vidhāsyati (cóż przyniesie; kim kariṣyati na jāne)?

Rzeki, dźwięki są zmącone
i toń wodna, i umysły,
ogień z masłem już nie płonie –
cóż ten czas może nam wieścić?

na pibanti stanaṃ vatsā
na duhyanti ca mātaraḥ |
rudanty aśru-mukhā gāvo
na hṛṣyanty ṛṣabhā vraje ||1.14.19||

vatsāḥ (cielęta) stanam (z piersi) na pibanti (nie piją),

mātaraḥ ca (matki; jananyaḥ) na duhyanti (nie doją się; na prasnuvanti),

vraje (na pastwisku; goṣṭhe) gāvaḥ (krowy) aśru-mukhāḥ (mające pyski w łzach; satyaḥ) rudanti (rozpaczają; krandanti),

ṛṣabhāḥ (byki; vṛṣāḥ) na hṛṣyanti (nie cieszą się; naiva hraṣṭāḥ bbavanti).

Nie ssą wymion już cielęta
i nie dają matki mleka,
płaczą krowy łzami zlane,
pastwiska nie cieszą byków.

daivatāni rudantīva
svidyanti hy uccalanti ca |
ime jana-padā grāmāḥ
purodyānākarāśramāḥ |
bhraṣṭa-śriyo nirānandāḥ
kim aghaṃ darśayanti naḥ ||1.14.20||

daivatāni (bóstwa; deva-pratimāḥ) rudanti iva (jakby płaczą), svidyanti hi (zaiste pocą się; svada-yuktā bhavanti), uccalanti ca (i poruszają / odchodzą; cañcalāḥ bhavanti ca),

ime (te) jana-padāḥ (krainy) grāmāḥ (wioski) pura-udyāna-ākara-āśramāḥ (miasta, ogrody, kopalnie, eremy; āśrama-gṛhopavanādayaḥ) bhraṣṭa-śriyaḥ (o zniszczonym pięknie; śobhā-rahitāḥ), nirānandāḥ (bez radości) [dṛṣyante] (zdają się).

[ete] (te) naḥ (nam; asmākam) kim agham (jakie zło; duḥkham) darśayanti (ukazują; tan na jāne iti śeṣaḥ)?

Bóstwa płakać się wydają,
poruszają się i pocą,
kraje, miasta, wsie, kopalnie
i ogrody, i eremy
nie są piękne, szczęścia zbyte.
Jakie zło nam to zwiastuje?

manya etair mahotpātair
nūnaṃ bhagavataḥ padaiḥ |
ananya-puruṣa-śrībhir
hīnā bhūr hata-saubhagā ||1.14.21||

etaiḥ (przez te) mahā-utpātaiḥ (potężne wydarzenia; pūrvoktaiḥ aśubha-lakṣaṇaiḥ) hata-saubhagā (mająca zniszczoną pomyślność; saubhāgya-hīnā) bhūḥ (Ziemia; pṛthivī) nūnam (zaiste; dhruvam) ananya-puruṣa-śrībhiḥ (mających majestat jedynego Człowieka / tak pięknych jak żadnego innego człowieka; na vidyate anyeṣu puruṣeṣu śrīr vajrāṅkuśādi-śobhā yeṣāṃ taiḥ) bhagavataḥ (Boga; śrī-kṛṣṇasya) padaiḥ (śladów stóp; caraṇaiḥ) hīnā (bez; virahitā) [iti] manye (uważam; ahaṃ sambhāvayāmi).

Myślę, że te złe omeny
wieszczą Ziemi stratę piękna
śladów stóp samego Boga,
cudnych jak żadnego człeka.

iti cintayatas tasya
dṛṣṭāriṣṭena cetasā |
rājñaḥ pratyāgamad brahman
yadu-puryāḥ kapidhvajaḥ ||1.14.22||

[he] brahman (braminie!; śaunaka),

dṛṣṭa-ariṣṭena (tym, który ujrzał złe omeny; dṛṣṭāni ariṣṭāni yena tathā bhūtena) cetasā (umysłem; manasā) iti (tak; evam) cintayataḥ (gdy rozmyślał) tasya (gdy on) rājñaḥ (gdy król [gen.abs.]; yudhiṣṭhirasya) [samīpe] (w pobliże) kapi-dhvajaḥ (ten, na którego sztandarze jest małpa; arjunaḥ) yadu-puryāḥ (z miasta Jadawów; dvārakāyāḥ) pratyāgamat (powrócił; pratyāgatavān).

Kiedy władca tak rozmyślał
po ujrzeniu złych omenów,
powrócił z miasta Jadawów
ten, co małpę ma w sztandarze.

taṃ pādayor nipatitam
ayathāpūrvam āturam |
adho-vadanam ab-bindūn
sṛjantaṃ nayanābjayoḥ ||1.14.23||

ayathāpūrvam (jak nigdy wcześniej; pūrva-rītim atikramya) pādayoḥ (do dwóch stóp) tam nipatitam (jego przypadłego) āturam (zbolałego; kātaraṃ) adhaḥ-vadanam (z opuszczoną twarzą) nayana-abjayoḥ (z lotosów oczu; cakṣurbhām) ap-bindūn (krople wody; aśruṇi) sṛjantam (wypuszczającego; sisṛjantaṃ rudantam ity arthaḥ),

Do stóp upadł przygnębiony,
tak jak nigdy wcześniej nie był,
twarz spuszczona, z ócz lotosów
kropelkami łzy mu ciekły.

vilokyodvigna-hṛdayo
vicchāyam anujaṃ nṛpaḥ |
pṛcchati sma suhṛn madhye
saṃsmaran nāraderitam ||1.14.24||

anujam (młodszego brata; kanīyāṃsam arjunam) vicchāyam (pozbawionego cienia / pozbawionego barwy; vigata-kāntim) vilokya (ujrzawszy; dṛṣṭvā),

udvigna-hṛdayaḥ (ten, którego serce jest zbolałe; kampitaṃ hṛdayaṃ yasya saḥ) nṛpaḥ (król; rājā yudhiṣṭhiraḥ) nārada-īritam (powiedziane przez Naradę; nārada-vākyam) saṃsmaran (wspominający; cintayan),

suhṛt madhye (pomiędzy przyjaciółmi; bāndavānāṃ samīpe) pṛcchati sma (zapytał; ajijñāsat).

Z ciężkim sercem król spozierał
na poszarzałego brata,
wspomniał słowa też Narady
i, wśród druhów będąc, spytał.

yudhiṣṭhira uvāca
kaccid ānarta-puryāṃ naḥ
sva-janāḥ sukham āsate |
madhu-bhoja-daśārhārha-
-sātvatāndhaka-vṛṣṇayaḥ ||1.14.25||

ānarta-puryām (w mieście Anarta; dvārakāyām) naḥ (nasi; asmākam) sva-janāḥ (krewni; bāndhavāḥ) madhu-bhoja-daśārha-arha-sātvata-andhaka-vṛṣṇayaḥ (Madhu, Bhodźa, Daśarha, Arha, Andhaka i Wryszni; tat-tan-nāmakāḥ) sukham (szczęśliwie; yathā syāt tathā) āsate (mieszkają; vartante) kaccit (czy; kim)?

Judhiszthira rzekł:
Ci w Anarcie nasi krewni –
Madhu, Bhodźa, Satwatowie,
Daśarha, Andhaka, Arha,
Wryszni – czy szczęśliwie żyją?

śūro mātā-mahaḥ kaccit
svasty āste vātha māriṣaḥ |
mātulaḥ sānujaḥ kaccit
kuśaly ānakadundubhiḥ ||1.14.26||

māriṣaḥ (szacowny; mānyaḥ) mātā-mahaḥ (dziadek ze strony matki) śūraḥ (Śura; śūro nāma yādavaḥ kuntyāḥ pitā) svasti (pomyślnie; samaṅgalaḥ) āste (siedzi; vartate) kaccit (czy)?

atha vā (albo też) sānujaḥ (z młodszym bratem) mātulaḥ (wujek) ānakadundubhiḥ (Anakadundubhi; vasudevaḥ) kuśali (szczęśliwie) kaccit (czy)?

Czy szacowny dziadek Śura
pomyślności swej zażywa?
Nasz wuj Anakadundubhi
ze swym bratem czy szczęśliwy?

sapta svasāras tat-patnyo
mātulānyaḥ sahātmajāḥ |
āsate sasnuṣāḥ kṣemaṃ
devakī-pramukhāḥ svayam ||1.14.27||

devakī-pramukhāḥ (na czele z Dewaki) tat-patnyaḥ (jego żony; vasudeva-bhāryāḥ) svasāraḥ (siostry; parasparaṃ bhaginī-bhāvāpannāḥ) sapta (siedem) mātulānyaḥ (ciotki; tathā) saha ātmajāḥ (z dziećmi; saputrāḥ) sasnuṣāḥ (z synowymi; putra-vadhū-gaṇa-sahitāḥ) svayam (osobiście; pṛthaktvena) kṣemam (pomyślnie) āsate (siedzą; kuśalinyāḥ vartante kim)?

Jego żony sióstr siódemka,
nasze ciotki jak Dewaki,
wraz z synami, synowymi
czy też szczęścia zażywają?

kaccid rājāhuko jīvaty
asat-putro 'sya cānujaḥ |
hṛdīkaḥ sasuto 'krūro
jayanta-gada-sāraṇāḥ ||1.14.28||

asat-putraḥ (mający grzesznego syna; asan kāṃsaḥ putro yasya saḥ) rājā āhukaḥ (król Ahuka – Ugrasena; ugrasenaḥ) asya (jego) anujaḥ ca (i młodszy brat; devakaś ca) jīvati kaccit (czy żyje)?

sasutaḥ (z synem; putraḥ kṛtavarmā tena sahitaḥ) hṛdīkaḥ (syn Hrydiki) akrūraḥ (Akrura) jayanta-gada-sāraṇāḥ (Dźajanta, Gada, Sarana),

Król, co syna miał grzesznika,
czy Ahuka z bratem żyją?
Akrura, Hrydika z synem,
Dźajanta, Sarana, Gada

āsate kuśalaṃ kaccid
ye ca śatrujid-ādayaḥ |
kaccid āste sukhaṃ rāmo
bhagavān sātvatāṃ prabhuḥ ||1.14.29||

ye ca (i ci) śatrujit-ādayaḥ (począwszy od Śatrudźita; śrī-kṛṣṇa-bhrātaraḥ te) kuśalam (pomyślnie; yathā syāt tathā) āsate kaccit (czy siedzą; vartamte kim)?

bhagavān (Bóg) sātvatām prabhuḥ (pan Satwatów; yādavānām prabhuḥ) rāmaḥ (Rama; baladevaḥ) sukham (szczęśliwie) āste kaccit (czy siedzi)?

i Śatrudźit oraz inni,
czy też oni są szczęśliwi?
Czy Bóg Rama, pan Satwatów,
pomyślności też zażywa?

pradyumnaḥ sarva-vṛṣṇīnāṃ
sukham āste mahā-rathaḥ |
gambhīra-rayo 'niruddho
vardhate bhagavān uta ||1.14.30||

sarva-vṛṣṇīnām (pośród wszystkich Wrysznich; sakala-yādavānāṃ madhye) mahā-rathaḥ (wielki rydwannik) pradyumnaḥ (Pradjumna) sukham (szczęśliwie) āste (siedzi; kuśalī kim iti yāvat)?

uta (również; aparañ ca) gambhīra-rayaḥ (o wielkiej szybkości; yuddhe mahā-vegaḥ) bhagavān (Bóg) aniruddhaḥ (Anirudha) vardhate (wzrasta; modate kim)?

Wielki Wrysznich ów rydwannik,
czy Pradjumna jest szczęśliwy?
Jak się wiedze Anirudsze,
Bogu, co zawrotnie szybki?

suṣeṇaś cārudeṣṇaś ca
sāmbo jāmbavatī-sutaḥ |
anye ca kārṣṇi-pravarāḥ
saputrā ṛṣabhādayaḥ ||1.14.31||

[evam] (więc) suṣeṇaḥ (Suszena), cārudeṣṇaḥ ca (Ćarudeszna), jāmbavatī-sutaḥ (syn Dźambawati) sāmbaḥ (Samba),

anye ca (i inni) kārṣṇi-pravarāḥ (spośród których Karszni jest najlepszy; śrī-kṛṣṇasyāpatyāni kārṣayaḥ teṣāṃ pravarāḥ śreṣṭhāḥ) saputrāḥ (z synami) ṛṣabha-ādayaḥ (począwszy od Ryszabhy),

Ćarudeszna i Suszena,
i syn Dźambawati Samba
oraz inni, jak ów Karszni,
co Ryszabhę ma za syna,

tathaivānucarāḥ śaureḥ
śrutadevoddhavādayaḥ |
sunanda-nanda-śīrṣaṇyā
ye cānye sātvata-rṣabhāḥ ||1.14.32||

tathā eva (a także) śrutadeva-uddhava-ādayaḥ (Śrudadewa, Uddhawa i inni) śaureḥ (Śauriego / Kryszny; śrī-kṛṣṇasya) anucarāḥ (pomocnicy / zwolennicy),

sunanda-nanda-śīrṣaṇyāḥ (których głową są Sunanda i Nanda; sunanda-nandau śīrṣaṇyau mukhyau yeṣāṃ te), ye ca anye (ci i inni) sātvata-rṣabhāḥ (byki pośród Satwatów),

i Śauriego zwolennicy:
Śrutadewa i Uddhawa,
i Sunanda oraz Nanda,
najprzedniejsi wśród Satwatów,

api svasty āsate sarve
rāma-kṛṣṇa-bhujāśrayāḥ |
api smaranti kuśalam
asmākaṃ baddha-sauhṛdāḥ ||1.14.33||

rāma-kṛṣṇa-bhuja-āśrayāḥ (ci, dla których schronieniem są ramiona Ramy i Kryszny; baladeva-śrī-kṛṣṇa-surakṣitāḥ) [te] sarve (ci wszyscy) svasti (pomyślnie) āsate api (czy siedzą; kuśalinaḥ vartante kim)?

baddha-sauhṛdāḥ (związani przyjaźnią; bāndhavāḥ yādavāḥ) asmākam (nas) kuśalam (dobrze; maṅgalam) api smaranti (czy wspominają; kim)?

wszyscy ci, co są schronieni
w ramionach Ramy i Kryszny,
czy szczęśliwi są i dobrze
wspominają nas druhowie?

bhagavān api govindo
brahmaṇyo bhakta-vatsalaḥ |
kaccit pure sudharmāyāṃ
sukham āste suhṛd-vṛtaḥ ||1.14.34||

brahmaṇyaḥ (dobroczyńca braminów; brāhmaṇānāṃ hita-kārī) bhakta-vatsalaḥ (kochający czcicieli; bhakta-pālakaḥ) bhagavān (Bóg) govindaḥ (Pasterz; śrī-kṛṣṇaḥ) api suhṛdvṛtaḥ (czy otoczony przyjaciółmi; bandhu-gaṇa-parivṛtaḥ san) pure (w mieście; dvārakāyāṃ) sudharmāyām (w Sudharmie [sala zgromadzeń]; śobhanaṃ dharmaḥ yasyāṃ tasyāṃ sabhāyām) sukham (szczęśliwie) āste kaccit (czy siedzi)?

Czy Bóg Pasterz dobroczyńca
braminów, czcicielom drogi
wśród przyjaciół w miejskiej sali
Sudharmie, czy jest szczęśliwy?

maṅgalāya ca lokānāṃ
kṣemāya ca bhavāya ca |
āste yadu-kulāmbhodhāv
ādyo 'nanta-sakhaḥ pumān ||1.14.35||

ādyaḥ (pierwszy; ādi-bhūtaḥ) ananta-sakhaḥ (przyjaciel Ananty; balabhadra-sahāyaḥ) pumān (Człowiek; puruṣottamaḥ śrī-kṛṣṇaḥ) lokānām (światów) maṅgalāya ca (dla pomyślności; śubhāya), kṣemāya ca (dla zysku; labdha-pālanāya), bhavāya ca (dla istnienia; udbhavāya) yadu-kula-ambhodhau (w oceanie rodu Jadu; yadu-vaṃśa-rūpa-samudre) āste (przebywa; vartate).

Aby światom przynieść dobro,
dla ich wzrostu, pomyślności
w morzu rodu Jadów mieszka
pierwszy Człek i druh Ananty.

yad-bāhu-daṇḍa-guptāyāṃ
sva-puryāṃ yadavo 'rcitāḥ |
krīḍanti paramānandaṃ
mahā-pauruṣikā iva ||1.14.36||

yadavaḥ (Jadawowie; yādavāḥ) yat-bāhu-daṇḍa-guptāyām (w chronionym maczugami jego ramion; yasya śrī-kṛṣṇasya bāhudandaiḥ buja-balaiḥ  surakṣitāyām) sva-puryām (we własnym mieście; nija-nagaryāṃ dvārakāyām) arcitāḥ (czczenie; sarvaiḥ pūjitāḥ santaḥ) mahā-pauruṣikāḥ iva (niczym wielcy panowie / czciciele Człowieka; mahā-puruṣaḥ viṣṇuḥ tadīyāḥ iva) parama-ānandam (w wielkim szczęściu; yathā syāt tathā) krīḍanti (bawią się; paribhramanti).

W mieście swoim ochranianym
maczugami jego ramion
Jadawowie są wielbieni
i się bawią przeszczęśliwi
niczym potężni panowie.

yat-pāda-śuśrūṣaṇa-mukhya-karmaṇā
satyādayo dvyaṣṭa-sahasra-yoṣitaḥ |
nirjitya saṅkhye tridaśāṃs tad-āśiṣo
haranti vajrāyudha-vallabhocitāḥ ||1.14.37||

satyā-ādayaḥ (począwszy od Sajabhamy; satyabhāmā-prabhṛtayaḥ) dvyaṣṭa-sahasra-yoṣitaḥ (dwa razy po osiem tysięcy [16 000] kobiet; ṣoḍaśa-sahasraṃ śrī-kṛṣṇa-ramaṇyaḥ) yat-pāda-śuśrūṣaṇa-mukhya-karmaṇā (których główną pracą było posłuszeństwo jego stopom; yasya śrī-kṛṣṇasya pāda-padma-śuśruṣaṇam eva mukhyaṃ karma tena) saṅkhye (w walce; yuddhe) tridaśān (mieszkańców trzeciego nieba; devān) nirjitya (pokonawszy; paribhūya),

vajra-āyudha-vallabha-ucitāḥ (godne ukochanych Dzierżcy Pioruna; indra-patnī-paribhogā ity arthaḥ) tat-āśiṣaḥ (jego błogosławieństwa; tasya āśīrvāda-rūpāḥ pārijātādayaḥ) haranti (zabrały; sevante).

Posłuszeństwo jemu ich głównym zajęciem,
szesnastu tysięcy dam jak Satjabhama,
dla nich zgromił niebian i zabrał ich skarby,
co Dzierżcy Pioruna godne ukochanych.

yad-bāhu-daṇḍābhyudayānujīvino
yadu-pravīrā hy akuto-bhayā muhuḥ |
adhikramanty aṅghribhir āhṛtāṃ balāt
sabhāṃ sudharmāṃ sura-sattamocitām ||1.14.38||

yat-bāhu-daṇḍa-abhyudaya-anujīvinaḥ (którzy żyją dzięki uniesiony maczugą jego ramion; yasya bhuja-bala-pālitāḥ) akutaḥ-bhayāḥ (wyzbyci strachu; nirbhayāḥ) yadu-pravīrāḥ (bohaterowie Jadów; yādava-vīra-śreṣṭhāḥ) balāt (siłą) āhṛtām (zabrany; balāt kāreṇa apahṛtāṃ) sura-sattama-ucitām (godny najlepszych niebian; devopabhogyām) sudharmām (Sudharma) sabhām (dom zgromadzeń), muhuḥ (ciągle) aṅghribhiḥ (nogami; caraṇaiḥ) adhikramanti hi (przemierzają; saḥ govindaḥ sukham āste kacid iti pūrva-ślokenānvayaḥ).

Śmiałkowie Jadawów, co strachu nie znają,
gdyż jego ramiona-maczugi ich chronią,
kroczą po sali zgromadzeń Sudharmie,
godnej pierwszych bogów, siłą ukradzionej.

kaccit te ’nāmayaṃ tāta
bhraṣṭa-tejā vibhāsi me |
alabdha-māno ’vajñātaḥ
kiṃ vā tāta ciroṣitaḥ ||1.14.39||

[he] tāta (drogi!),

te (twoja) anāmayam (wolność od choroby; ārogyaḥ) kaccit (czy; kuśalaṃ kim)?

[tvam] (ty) me (mi; mama sambandhe) bhraṣṭa-tejā (ten, którego blask jest zniszczony; śobhā-hīnaḥ) vibhāsi (jaśniejesz; śobhase).

[he] tāta (drogi!),

kim (czy) ciroṣitaḥ (długo nieobecny; bahu-kālaṃ tatra sthitaḥ tvam) alabdha-mānaḥ (ten, który nie zdobył szacunku; na labhdo mānaḥ yena bandhubhyaḥ sakāśāt saḥ) avajñātaḥ vā (lub obrażony przez kokoś; kiṃ vā taiḥ pratyuta tiraskṛtaḥ)?

Czy na pewno jesteś zdrowy?
Zdajesz się wyzbyty blasku.
Może ciebie obrażono
lub szacunku nie zyskałeś?

kaccin nābhihato 'bhāvaiḥ
śabdādibhir amaṅgalaiḥ |
na dattam uktam arthibhya
āśayā yat prati-śrutam ||1.14.40||

abhāvaiḥ (nieobecnymi / pozbawionymi uczucia; prema-śūnyaiḥ) amaṅgalaiḥ (niepomyślnymi) śabda-ādibhiḥ (słowami i innymi; paruṣair vākyaiḥ) na abhihataḥ (uderzony; tāḍitaḥ) kaccit (czy; kim)?

[yad vā] (lub też) arthibhyaḥ (pragnącemu / żebrakowi; yācakebhyaḥ kim api dāsyāmīti) [na]  uktam [kim] (nie powiedziane) [yad vā] (lub też)  āśayā (przez pragnienie; saha yathā āśā bhavati tahtā dāsyāmīti) prati-śrutam yat (co obiecane; yācakebhyaḥ yat pratijñātam)

[tat] (to) na dattam (nie dane; arpitaṃ kim)?

Czy kto może cię nie zranił
brakiem słów lub mową podłą?
Możeś nie dał lub też nie rzekł
proszącemu, coś obiecał?

kaccit tvaṃ brāhmaṇaṃ bālaṃ
gāṃ vṛddhaṃ rogiṇaṃ striyam |
śaraṇopasṛtaṃ sattvaṃ
nātyākṣīḥ śaraṇa-pradaḥ ||1.14.41||

śaraṇa-pradaḥ (dawca schronienia; pūrvam āśrayadātā) tvam (ty) brāhmaṇam (bramina), bālam (dziecka), gām (krowy), vṛddham (starca), rogiṇam (chorego), striyam (kobiety), [yatha vā] (lub też) śaraṇa-upasṛtam (szukającego obrony; śaraṇā-gatam) sattvam (stworzenia; prāṇi-mātram) na atyākṣīḥ (nie porzuciłeś) kaccit (czy; na tyaktavān asi kim)?

Czyś opieki nie zapewnił,
ty obrońca, braminowi,
dziecku, krowie lub starcowi,
kobiecie, choremu albo
stworzeniu pod twoją pieczą?

kaccit tvaṃ nāgamo ’gamyāṃ
gamyāṃ vāsatkṛtāṃ striyam |
parājito vātha bhavān
nottamair nāsamaiḥ pathi ||1.14.42||

tvam (ty) agamyām (z tą, z którą nie należy spółkować; ninditām) asatkṛtām (źle potraktowaną / w czasie menstruacji; malina-vastrādikām) gamyām vā (lub z tą, z którą można spółkować) striyam (kobietę) na agamaḥ (nie spółkowałeś) kaccit (czy; na kim gatavān)?

atha (albo; atha vā) bhavān (pan) pathi (na drodze) na uttamaiḥ (przez nielepszych; anuttamaiḥ samaiḥ) asamaiḥ vā (lub nierównych; adharmaiḥ) na parājitaḥ (niepokonany; na parābhūtaḥ asi kim)?

Czyś z kobietą nie spółkował,
co niegodna spółkowania
albo godna, lecz nieczysta?
Czyś nie został pokonany
przez nielepszych lub nierównych?

api svit paryabhuṅkthās tvaṃ
sambhojyān vṛddha-bālakān |
jugupsitaṃ karma kiñcit
kṛtavān na yad akṣamam ||1.14.43||

tvam (ty) sambhojyān (do nakarmienia; ekatra sambhojanārthān) vṛddha-bālakān (starcy i dzieci; vṛddhān bālakāṃś ca) paryabhuṅkthāḥ (zjadłeś przed) api svit (czy; tyatkvā bhuktavānasi kim)?

yat akṣamam (który niewybaczalny; kartum ayogyam) kiñcit (jakiś; kim api) jugupsitam (odrażający; ninditam) karma (czyn) na [vā] kṛtavān (nie uczyniłeś; asi kim)?

Może zjadłeś przed głodnymi
czy starcami, czy też dziećmi?
Czyś popełnił czyn jakowy
ohydny, niewybaczalny?

kaccit preṣṭhatamenātha
hṛdayenātma-bandhunā |
śūnyo ’smi rahito nityaṃ
manyase te 'nyathā na ruk ||1.14.44||

atha (oto; atha vā) nityam (na zawsze; sadā) preṣṭhatamena (przez najdroższego) hṛdayena (przez serdecznego; atyantam antar-aṅgena) ātma-bandhunā (przez przyjaciela jaźni; śrī-kṛṣṇena) rahitaḥ (pozostawiony; virahitaḥ san) śūnyaḥ (pusty) asmi (jestem; iti ātmānam) –

manyase (myślisz) kaccit (czy; kim)?

anyathā (w innym wypadku) te (twoje) ruk (załamanie / ból / choroba; manaḥ-pīḍā) na [ghaṭeta] (nie byłoby).

Może myślisz: „Czuję pustkę,
gdyż na zawsze mnie opuścił
druh, przyjaciel mój serdeczny” –
inny powód być nie może.

iti śrīmad-bhāgavate mahā-purāṇe
brahma-sūtra-bhāṣye
pārama-haṃsyāṃ saṃhitāyāṃ
vaiyāsikyāṃ
prathama-skandhe
yudhiṣṭhira-vitarko nāma
caturdaśo ‘dhyāyaḥ ||1.14||

Oto w chwalebnej wielkiej puranie Bhagawata,
w komentarzu do Sutr wedanty,
w piśmie najlepszych z ascetów,
w utworze syna Wjasy,
w pierwszej księdze,
rozdział czternasty zatytułowany „Dociekania Judhiszthiry”.