Autorzy
Opracowali (indika 2024):
(tłumaczenie)
Andrzej Babkiewicz
(przygotowanie tekstu, skład)
Sven Sellmer
(komitet redakcyjny)
Andrzej Babkiewicz, Joanna Jurewicz, Monika Nowakowska,
Sven Sellmer, Przemysław Szczurek, Anna Trynkowska
(redakcja techniczna)
Magdalena Pluta, Karina Babkiewicz
Tłumaczenie finansowane w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego
pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki”
w latach 2017–2023, numer projektu 0357/NPRH5/H22/84/2017.
Mahābhārata
7. Księga Drony (Droṇaparvan)
7.1-15 Namaszczenie Drony (Droṇābhiṣeka) /
Jedenasty dzień bitwy
7.3. Karna spotyka się z Bhiszmą – rozpacz Karny (Bhīṣma-karṇa-samāgama / Karṇa-vilāpa)
Streszczenie rozdziału:
1–8 Sańdźaja opisuje Bhiszmę na łożu ze strzał i wychwala go: był wyspą
na rzece, jego klęska przypomina upadek góry Mainaka itd.
9–23 Karna oddaje cześć Bhiszmie: wychwala jego rolę jako wodza, opisuje
moc Ardźuny, prosi o błogosławieństwo do walki.
saṃjaya uvāca
śaratalpe mahātmānaṃ
śayānam amitaujasam |
mahāvātasamūhena
samudram iva śoṣitam ||7,3.1||
divyair astrair maheṣvāsaṃ
pātitaṃ savyasācinā |
jayāśāṃ tava putrāṇāṃ
saṃbhagnāṃ śarma varma ca ||7,3.2||
apārāṇām iva dvīpam
agādhe gādham icchatām |
srotasā yāmuneneva
śaraugheṇa pariplutam ||7,3.3||
mahāntam iva mainākam
asahyaṃ bhuvi pātitam |
nabhaścyutam ivādityaṃ
patitaṃ dharaṇītale ||7,3.4||
śatakrator ivācintyaṃ
purā vṛtreṇa nirjayam |
mohanaṃ sarvasainyasya
yudhi bhīṣmasya pātanam ||7,3.5||
kakudaṃ sarvasainyānāṃ
lakṣma sarvadhanuṣmatām |
dhanaṃjayaśaravyāptaṃ
pitaraṃ te mahāvratam ||7,3.6||
taṃ vīraśayane vīraṃ
śayānaṃ puruṣarṣabham |
bhīṣmam ādhirathir dṛṣṭvā
bharatānām amadhyamam ||7,3.7||
avatīrya rathād ārto
bāṣpavyākulitākṣaram |
abhivādyāñjaliṃ baddhvā
vandamāno 'bhyabhāṣata ||7,3.8||
karṇo 'ham asmi bhadraṃ
te adya mā vada bhārata |
puṇyayā kṣemayā vācā
cakṣuṣā cāvalokaya ||7,3.9||
na nūnaṃ sukṛtasyeha
phalaṃ kaś cit samaśnute |
yatra dharmaparo vṛddhaḥ
śete bhuvi bhavān iha ||7,3.1||
kośasaṃjanane mantre
vyūhapraharaṇeṣu ca |
nātham anyaṃ na paśyāmi
kurūṇāṃ kurusattama ||7,3.11||
buddhyā viśuddhayā yukto
yaḥ kurūṃs tārayed bhayāt |
yodhāṃs tvam aplave
hitvā pitṛlokaṃ gamiṣyasi ||7,3.12||
saṃjaya uvāca
śaratalpe mahātmānaṃ
śayānam amitaujasam |
mahāvātasamūhena
samudram iva śoṣitam ||7,3.1||
divyair astrair maheṣvāsaṃ
pātitaṃ savyasācinā |
jayāśāṃ tava putrāṇāṃ
saṃbhagnāṃ śarma varma ca ||7,3.2||
apārāṇām iva dvīpam
agādhe gādham icchatām |
srotasā yāmuneneva
śaraugheṇa pariplutam ||7,3.3||
mahāntam iva mainākam
asahyaṃ bhuvi pātitam |
nabhaścyutam ivādityaṃ
patitaṃ dharaṇītale ||7,3.4||
śatakrator ivācintyaṃ
purā vṛtreṇa nirjayam |
mohanaṃ sarvasainyasya
yudhi bhīṣmasya pātanam ||7,3.5||
kakudaṃ sarvasainyānāṃ
lakṣma sarvadhanuṣmatām |
dhanaṃjayaśaravyāptaṃ
pitaraṃ te mahāvratam ||7,3.6||
taṃ vīraśayane vīraṃ
śayānaṃ puruṣarṣabham |
bhīṣmam ādhirathir dṛṣṭvā
bharatānām amadhyamam ||7,3.7||
avatīrya rathād ārto
bāṣpavyākulitākṣaram |
abhivādyāñjaliṃ baddhvā
vandamāno 'bhyabhāṣata ||7,3.8||
karṇo 'ham asmi bhadraṃ
te adya mā vada bhārata |
puṇyayā kṣemayā vācā
cakṣuṣā cāvalokaya ||7,3.9||
na nūnaṃ sukṛtasyeha
phalaṃ kaś cit samaśnute |
yatra dharmaparo vṛddhaḥ
śete bhuvi bhavān iha ||7,3.1||
kośasaṃjanane mantre
vyūhapraharaṇeṣu ca |
nātham anyaṃ na paśyāmi
kurūṇāṃ kurusattama ||7,3.11||
buddhyā viśuddhayā yukto
yaḥ kurūṃs tārayed bhayāt |
yodhāṃs tvam aplave
hitvā pitṛlokaṃ gamiṣyasi ||7,3.12||
Sańdźaja rzekł:
1Na posłaniu ze strzał leży
wielki łucznik, bez miar krzepki,
jak ocean wysuszony
wiatrem, który wszem napiera.
2Leworęki1 go powalił,
boską bronią pancerz rozbił
i nadzieję twoich synów
na zwycięstwo tym zdruzgotał.
3Dla mielizny szukających
był jak wyspa na głębinach,
którą zmyły strzał potoki
niczym nurt Jamuny rwący.
4Niczym syn Menaki2, góra,
co upadła, choć niezłomna,
jak strącone z nieba Słońce
legł on na powierzchni ziemi.
5Jak Stuofiarnego3 klęska
przez Wrytrę zadana drzewiej
wielce była niepojęta,
tak upadek w boju Bhiszmy
wszystkich wojów skonfundował.
6Najświetniejszy wśród rycerzy,
wzór dla wszystkich dzierżców łuku,
pradziad o niezłomnym ślubie,
legł przeszyty przez Zdobywcę4.