7.48 Śmierć Abhimanju

Sańdźaja rzekł:
1 On jest synem siostry Wisznu
i broń Wisznu dzierży w dłoni,
nadrydwannik w boju walczy
niczym drugi Dźanardana*.

2 Władcy ziemi go ujrzeli
z włosem przez wiatr rozrzuconym,
z bronią na wrogów wzniesioną,
nieprzystępnego dla bogów.

3 W przerażeniu rydwannicy
koło w drzazgi mu pocięli,
krewny Kryszny gwałtem chwycił
wielką, ciężką swą maczugę.

4 Bez łuku, rydwanu, miecza,
koło przez wrogów zniszczone,
wzniósł maczugę Abhimanju,
ruszył na Aśwatthamana.

5 Gdy go ujrzał z uniesioną
jak grom jasną swą buławą,
byk z rydwanu ławy skoczył
i zbiegł, trzy stawiając kroki.

6 On maczugą zabił konie
i woźniców obu bocznych,
ze strzałami w całym ciele
zdał się jeżem syn Subhadry.

7 A następnie Kalakeję,
potomka Subali zgładził
i siedemdziesięciu siedmiu
jego stronników z Gandhary.

8 Znów dziesięciu rydwanników,
z rodu Brahma-Wasatijów,
siedem rydwanów Kekajów
oraz dziesięć tęgich słoni
i wóz syna Duhśasany,
razem z końmi stłukł maczugą.

9 Więc syn Duhśasany wściekły
chwycił w dłonie swoją pałkę
i ruszył k dziecku Subhadry,
krzycząc: „Zaczekaj, zaczekaj!”.

10 Obaj swoją broń unieśli
woje śmierci swej pragnący,
wrodzy kuzyni walczyli
niczym Trójoki* z Antaką.

11 Trafili siebie nawzajem
szczytem maczug i runęli
w pył obydwaj gromcy wrogów
niczym Indrowe proporce.

12 Ten, który rozsławia Kurów
porwał się syn Duhśasany
i gdy wstawał, syn Subhadry
w głowę go maczugą raził.

13 Syn Subhadry, gromca wrogów,
już z wysiłku ledwo żywy,
pędem maczugi trafiony
nieświadomy padł na ziemię.
Jeden przez wielu zmorzony
poległ w boju, wielki władco.

14 Całą armię wpierw poruszył
niczym słoń staw lotosowy,
teraz jaśniał mąż poległy
jak słoń zmorzon przez myśliwych.

15 Poległego bohatera
otoczyli twoi ludzie
jak zgaszony ogień wiosną,
który puszczę całą strawił,

16 jak huragan wyciszony,
który szczyty drzew połamał,
niczym słońce zachodzące,
co stopiło armię Kurów,

17 jak podczas zaćmienia księżyc,
jak ocean wysuszony,
z twarzą niczym miesiąc w pełni,
z rzęsami jak skrzydła kruków*.

18 Widząc, jak na ziemi leży,
rydwannicy z twojej armii
ogarnięci wielkim szczęściem
raz po raz jak lwy ryczeli.

19 Władco ludów, wielka radość
zawładnęła twoim wojskiem,
jednak z oczu pozostałych
rzeki łez się potoczyły.

20 Zakrzyknęły wsze istoty
w przestworzu, o władco ludów,
gdy ujrzały strąconego
niczym księżyc z firmamentu:

21 „Przed obliczem Drony, Karny,
sześciu wielkich rydwanników
jeden leży powalony –
zacnym tego nie nazwiemy”.

22 Ziemia wielce wypiękniała,
gdy bohater na niej poległ,
jak nieboskłon z gwiazd girlandą,
strojny pełnią księżycową.

23 Jaśnieje blaskiem kolczyków,
co rycerskie uszy zdobią,
strzałami z nasadą złotą,
krwi rzekami wszędy zlana,

24 posypana sztandarami,
derkami wielobarwnymi,
strojem pięknym, czaprakami,
zdartymi z pukli miotłami,

25 cudownymi zdobieniami
wozów, koni, ludzi, słoni,
spiżowymi bułatami
niczym węże uwolnione.

26 Łuki i pocięte strzały,
dzidy, groty, dygotacze,
włócznie, rozmaite bronie
upiększyły wszędy ziemię.

27 Jej powierzchnia fałdowana
skutkiem ległych jeźdźców, koni,
śniętych, juchą pobryzganych,
których zmorzył syn Subhadry,

28 i słoniami z kornakami,
z bosakami, tarczą, bronią,
jak pogruchotane góry
strzałami bezwiechciowymi,

29 i pierwszymi wśród rydwanów,
które wszędy słały ziemię,
co je słonie zgruchotały,
bez woźniców, wojów, koni,
niczym stawy wskroś wzburzone.

30 Piechurami wszędy słana
dzierżącymi różny oręż
ziemia o wyglądzie srogim
wśród strachliwych lęk budziła.

31 Widok ległego na ziemi,
co jak słońce, księżyc błyszczał,
w twojej armii radość budził,
a wśród Pandów wielką rozpacz.

32 Kiedy poległ Abhimanju,
dziecko, jeszcze nie młodzieniec,
hufce jak rażone zbiegły,
przed obliczem Króla Prawa*.

33 Widząc wojska swe w rozpadzie,
kiedy poległ syn Subhadry,
władca, który wrogów nie ma,
do rycerstwa tak powiedział:

34 „Ten, kto w boju nie zawraca,
po śmierci ku niebu dąży.
Zatrzymajcie się, nie bójcie,
w walce pokonamy wrogów!”.

35 Przemówiwszy do cierpiących
Prawa Król o wielkiej mocy,
chwalebny, pierwszy w potyczce
ich niepokój wnet oddalił.

36 Pierwej liczne dzieci władców
niczym żmije jadowite
w boju zabił syn Ardźuny,
a dopiero potem odszedł.

37 Wojów dziesięć ściął tysięcy
i z Kausali rydwannika,
jako żywo krewny Kryszny,
równy jemu i Ardźunie,
do pałacu Śakry poszedł.

38 Tysiącami pozabijał
wozy, konie, ludzi, słonie,
w potyczkach nienasycony,
liczne spełnił zbożne dzieła,
więc żałować go nie trzeba.

39 A wieczorem, krwią zbrukani,
ich strzałami udręczeni,
kiedy poległ z nich najlepszy,
wkroczyliśmy do obozu.

40 Rozglądając się dokoła
z wolna tak my, jak wrogowie,
z szranków się wycofaliśmy,
umęczeni nieprzytomnie.

41 I nastał piękny, ale niepomyślny
z szakalic wyciem dnia i nocy przełom,
kiedy dnia twórca, jak wianuszek lilii,
grążąc się, sięgnął zachodnich wierzchołków.

42 Dzid, włóczni, zbroi, tarcz i ozdób przednich,
mieczy najlepszych słońce blask zabrało,
i zespoliło ziemię z niebiosami,
umiłowany kształt ognia przyjmując.

43 Za sprawą słoni porażonych gromem,
jak szczyty górskie albo chmur wierzchołki
z kornakiem, zbroją, bodźcem* oraz flagą,
spiętrzona ziemia zdawała się płakać.

44 Rydwany starte w pył ją ozdobiły
z zabitym wojem, woźnicą i końmi,
z mieniem zniszczonym, chorągwią i godłem,
podobne miastom przez wrogów zdobytym.

45 Woje i konie martwe tysiącami,
rząd połamany, ozdoby w nieładzie,
bez zębów, oczu, języka, wnętrzności,
srogi, złowieszczy dały wygląd ziemi.

46 Rozbite tarcze, precjoza i bronie,
bez słoni, koni, wyzbyci rydwanów,
wpierw w cennych łożach, w mięciutkiej pościeli,
leżeli w kurzu jakby bez opieki.

47 Wielce radosne psy, szakale, wrony,
sępy i kruki, orły, wilki, hieny,
drapieżne ptaki, krwiożercze rakszasy,
hordy okrutnych piśaćów na polu

48 tłuszcz i krew piły, skóry darły w pasy,
szpik pożerały i ochłapy mięsa,
rwały jelita, śmiejąc się, śpiewały
i wszędy wokół rozwlekały zwłoki.

49 Krwi wartki potok niósł ciała stłoczone,
tratwy rydwanów, gęstniał od gór słoni,
błoto w nim z mięsa, kamienie z głów ludzkich,
rojny od broni przeróżnej jak wieńce.

50 Jak Waitarani nieprzebyta, straszna,
najlepszych z wojów porwała ta rzeka
i unosiła chyżo w środku pola,
budząca grozę, z trupem i żyjącym.

51 Hordy piśaćów liczne, przeraźliwe,
rozradowane, straszące żyjących,
żrące padlinę – psy, szakale, ptaki
jadły i piły z rzeki tej do woli.

52 Z początkiem nocy ludzie porzucali
z wolna plac boju, srogi do wejrzenia,
niczym królestwo władcy dusz ojcowych,
patrząc na wstałe korpusy bezgłowe.

53 Ujrzeli ludzie podobnego Śakrze*,
w porozrzucanych bezcennych ozdobach,
ległego w boju woja Abhimanju,
jak po ofierze ogień już bez jadła.