Autorzy
Opracowali (indika 2024):
(tłumaczenie)
Andrzej Babkiewicz
(przygotowanie tekstu, skład)
Sven Sellmer
(komitet redakcyjny)
Andrzej Babkiewicz, Joanna Jurewicz, Monika Nowakowska,
Sven Sellmer, Przemysław Szczurek, Anna Trynkowska
(opracowanie redakcyjne)
Magdalena Mendys
(redakcja techniczna)
Karina Babkiewicz
Tłumaczenie finansowane w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego
pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki”
w latach 2017–2023, numer projektu 0357/NPRH5/H22/84/2017.
महाभारत
Mahābhārata
7. Księga Drony (Droṇaparvan)
***
7.32-52 Zabicie Abhimanju (Abhimanyu-vadha) /
Trzynasty dzień bitwy
7.46 Pojedynek z sześcioma oponentami –
zabicie Bryhadbali (Bṛhadbala-vadha)
Streszczenie rozdziału:
1–19 Abhimanju jest oblegany przez sześciu rydwanników, taka sama lista jak w poprzednim rozdziale (7,45.19): Drona, Krypa, Karna, Aśwatthaman, Krytawarman, Bryhadbala – opis pojedynku (liczby strzał wypuszczonych przeciw każdemu wojownikowi).
20–24 Zabicie Bryhadbali.
dhṛtarāṣṭra uvāca
tathā praviṣṭaṃ taruṇaṃ
saubhadram aparājitam |
kulānurūpaṃ kurvāṇaṃ
saṃgrāmeṣv apalāyinam ||7,46.1||
ājāneyaiḥ subalibhir
yuktam aśvais trihāyanaiḥ |
plavamānam ivākāśe
ke śūrāḥ samavārayan ||7,46.2||
saṃjaya uvāca
abhimanyuḥ praviśyaiva
tāvakān niśitaiḥ śaraiḥ |
akarod vimukhān sarvān
pārthivān pāṇḍunandanaḥ ||7,46.3||
taṃ tu droṇaḥ kṛpaḥ karṇo
drauṇiś ca sabṛhadbalaḥ |
kṛtavarmā ca hārdikyaḥ
ṣaḍ rathāḥ paryavārayan ||7,46.4||
dṛṣṭvā tu saindhave bhāram
atimātraṃ samāhitam |
sainyaṃ tava mahārāja
yudhiṣṭhiram upādravat ||7,46.5||
saubhadram itare vīram
abhyavarṣañ śarāmbubhiḥ |
tālamātrāṇi cāpāni
vikarṣanto mahārathāḥ ||7,46.6||
tāṃs tu sarvān maheṣvāsān
sarvavidyāsu niṣṭhitān |
vyaṣṭambhayad raṇe bāṇaiḥ
saubhadraḥ paravīrahā ||7,46.7||
droṇaṃ pañcāśatā viddhvā
viṃśatyā ca bṛhadbalam |
aśītyā kṛtavarmāṇaṃ
kṛpaṃ ṣaṣṭyā śilīmukhaiḥ ||7,46.8||
rukmapuṅkhair mahāvegair
ākarṇasamacoditaiḥ |
avidhyad daśabhir bāṇair
aśvatthāmānam ārjuniḥ ||7,46.9||
sa karṇaṃ karṇinā karṇe
pītena niśitena ca |
phālgunir dviṣatāṃ madhye
vivyādha parameṣuṇā ||7,46.10||
pātayitvā kṛpasyāśvāṃs
tathobhau pārṣṇisārathī |
athainaṃ daśabhir bāṇaiḥ
pratyavidhyat stanāntare ||7,46.11||
tato vṛndārakaṃ vīraṃ
kurūṇāṃ kīrtivardhanam |
putrāṇāṃ tava vīrāṇāṃ
paśyatām avadhīd balī ||7,46.12||
taṃ drauṇiḥ pañcaviṃśatyā
kṣudrakāṇāṃ samarpayat |
varaṃ varam amitrāṇām
ārujantam abhītavat ||7,46.13||
sa tu bāṇaiḥ śitais tūrṇaṃ
pratyavidhyata māriṣa |
paśyatāṃ dhārtarāṣṭrāṇām
aśvatthāmānam ārjuniḥ ||7,46.14||
ṣaṣṭyā śarāṇāṃ taṃ drauṇis
tigmadhāraiḥ sutejanaiḥ |
ugrair nākampayad viddhvā
mainākam iva parvatam ||7,46.15||
sa tu drauṇiṃ trisaptatyā
hemapuṅkhair ajihmagaiḥ |
pratyavidhyan mahātejā
balavān apakāriṇam ||7,46.16||
tasmin droṇo bāṇaśataṃ
putragṛddhī nyapātayat |
aśvatthāmā tathāṣṭau ca
parīpsan pitaraṃ raṇe ||7,46.17||
karṇo dvāviṃśatiṃ bhallān
kṛtavarmā caturdaśa |
bṛhadbalas tu pañcāśat
kṛpaḥ śāradvato daśa ||7,46.18||
tāṃs tu pratyavadhīt sarvān
daśabhir daśabhiḥ śaraiḥ |
tair ardyamānaḥ saubhadraḥ
sarvato niśitaiḥ śaraiḥ ||7,46.19||
taṃ kosalānām adhipaḥ
karṇinātāḍayad dhṛdi |
sa tasyāśvān dhvajaṃ cāpaṃ
sūtaṃ cāpātayat kṣitau ||7,46.20||
atha kosalarājas tu
virathaḥ khaḍgacarmadhṛt |
iyeṣa phālguneḥ kāyāc
chiro hartuṃ sakuṇḍalam ||7,46.21||
sa kosalānāṃ bhartāraṃ
rājaputraṃ bṛhadbalam |
hṛdi vivyādha bāṇena
sa bhinnahṛdayo 'patat ||7,46.22||
babhañja ca sahasrāṇi
daśa rājan mahātmanām |
sṛjatām aśivā vācaḥ
khaḍgakārmukadhāriṇām ||7,46.23||
tathā bṛhadbalaṃ hatvā
saubhadro vyacarad raṇe |
viṣṭambhayan maheṣvāsān
yodhāṃs tava śarāmbubhiḥ ||7,46.24||
Dhrytarasztra rzekł:
1 Kiedy kroczył syn Subhadry,
gromca wrogów, delikatny,
zgodny w czynie z wolą rodu,
nieskażony rejteradą,
2 wieziony przez zacne konie,
trzyletnie, o wielkiej sile,
jakby płynął po przestworzach –
którzy z wojów go wstrzymali?
Sańdźaja rzekł:
3 Ukochany syn Pandawów,
Abhimanju, kiedy kroczył,
ostrymi strzałami sprawił,
że twe wojska uciekały.
4 Szóstka przednich rydwanników
go obległa: Drona, Krypa,
Karna oraz Krytawarman,
Drony syn i Bryhadbala*.
5 Widząc, że Indusu władca
dźwiga nazbyt ciężkie brzemię,
twoi woje się rzucili,
szarżując na Judhiszthirę.
6 Syna Subhadry mężnego
inni deszczem strzał zalali
rydwannicy, napinając
łuki wielkie jak palmira*.
7 Wszystkich tych wielkich łuczników,
w wszelkiej wiedzy obeznanych,
syn Subhadry, wrogogromca
w boju poraził strzałami.
8 Dronę więc pięćdziesięcioma,
Bryhadbalę dwudziestoma,
w Krypę sześćdziesiąt wymierzył,
osiemdziesiąt znów kamiennych
cisnął wprost w Krytawarmana.
9 Syn Ardźuny dziesięć bełtów
prędkich szył w Aśwatthamana
ze złotymi osadami,
pędzonymi aż od ucha.
10 Stojąc pośród oponentów,
syn Phalguny Karnę przeszył
spiżową uszatą strzałą,
ostrą, słaną aż zza ucha.
11 Powalił rumaki Krypy,
jego dwóch bocznych woźniców,
i sam środek jego piersi
przebił dziesięcioma strzały.
12 Wówczas na oczach twych synów
i zebranych wojów wszelkich
siłacz zabił Wryndarakę*,
który mnożył sławę Kurów.
13 Dwadzieścia pięć strzałek cisnął
Drony syn, gdy ten wytracał
najprzedniejszych pośród wrogów,
jakby pozbawiony lęku.
14 Syn Ardźuny w odpowiedzi
Aśwatthamana dosięgnął
chyżo bełtami ostrymi
w przytomności twoich synów.
15 Drony syn weń sześć dziesiątek
strzał szył groźnych, z wąskim grotem,
lecz przebity nawet nie drgnął
jakby górą był Mainaka.
16 Ów siłacz o wielkim blasku
syna Drony, napastnika
ranił strzał siedemdziesiątką,
chyżych, tych z osadą złotą.
17 Drona, pragnąc chronić syna,
cisnął w niego setkę bełtów,
Aśwatthaman zaś strzał osiem
puścił, chcąc osłonić ojca.
18 Niedźwiedzich dwa razy dziesięć
i dwie jeszcze Karna posłał,
Krytawarman zaś czternaście,
Bryhadbala pięć dziesiątek,
a Krypa, syn Śaradwanta,
dziesięć strzał k niemu skierował.
19 Syn Subhadry umęczony
bełtami, co zewsząd biegły,
ku każdemu z nich wypuścił
w odpowiedzi strzał dziesiątkę.
20 Władca Kosali uszatą
strzałę w serce jego wraził,
ten na ziemię mu powalił
konie, sztandar i woźnicę.
21 Bez rydwanu król Kosali
miecz pochwycił oraz tarczę,
pragnąc potomka Phalguny
głowę ściąć wraz z kolczykami.
22 Ten zaś monarchę Kosali,
Bryhadbalę, syna władców,
strzałą prosto w serce trafił
i padł mąż z przeszytą piersią.
23 Pokonał dziesięć tysięcy
wojów, królu, wielkich duchem,
co dzierżyli łuki, miecze
i wrzeszczeli lżące słowa.
24 Po zabiciu Bryhadbali
syn Subhadry błądził w szrankach,
porażając twych łuczników
oraz wojów bełtów chmarą.