6.91. Walka Bhagadatty

I rzekł Sańdźaja:
Gdy zakończyła się ta bitwa, król Durjodhana zbliżył się do Syna Gangi. Oddał mu cześć należycie i zaczął opowiadać wszystko, jak było – o zwycięstwie Ghatotkaći i własnej klęsce, a opowiadając raz po raz wzdychał ów niepokonany. A potem zwrócił się do Bhiszmy, pradziada Kurów, o królu:
– W tobie, panie, mając wsparcie, tak jak tamci w Wasudewie, rozpocząłem tę straszną wojnę z Pandawami, o potężny. [5] Zwołałem jedenaście akszauhini, wszystkie są na twoje rozkazy razem ze mną, o pogromco wrogów. A tymczasem Pandawowie z Bhimaseną na czele, ze wsparciem Ghatotkaći pokonali mnie, tygrysie Bharatów! To wszystko całego mnie jak ogień suche drzewo spala. Chcę, o najdostojniejszy spopielaczu wrogów, o wielki praojcze, dzięki twojej łasce, sam zabić tego rakszasowego bękarta, w tobie, niepowstrzymanym wsparcie znajdując. Tyle chyba możesz dla mnie uczynić. [10] Usłyszawszy słowa króla, o najlepszy wśród Bharatów, Syn Śantanu Bhiszma rzekł do Durjodhany:
– Posłuchaj mnie, o królu, a ja ci powiem, co powinieneś robić, spopielaczu wrogów. W czasie wojny siebie chronić trzeba w każdej sytuacji. Ty masz walczyć z Królem Prawa, bezgrzeszny, z Ardźuną, bliźniakami Nakulą i Sahadewą, i Bhimą. Uznając bowiem Prawo królewskie za najwyższe, król atakuje króla. Ja, Drona, Krypa, Syn Drony Aśwatthaman, Krytawarman z rodu Satwatów, Śalja i Syn Somadatty, i wielki rydwannik Wikarna, twoi bracia, bohaterski mężu, z Duhśasaną na czele, dla ciebie walczyć będziemy z tym mocarnym rakszasą. [15] A jeśli szczególnie ten król rakszasów zalazł ci za skórę, to niechaj wielki króla Bhagadatta, równy on Indrze – Miast-Burzycielowi, podejmie walkę z tym głupkiem.

Po tych słowach zwrócił się on, zręczny w słowach, do Bhagadatty w obecności króla:
– Ruszaj szybko, wielki królu, do Syna Hidimby upojonego bojem. Wytęż swoje siły i na oczach wszystkich łuczników zlikwiduj tego okrutnego rakszasę, jak ongiś Indra Tarakę. Władasz boską bronią i siłą, spopielaczu wrogów. I wcześniej już wiele razy potykałeś się z asurami. [20] Walcz z nim dzisiaj, tygrysie wśród królów, w tej wielkiej wojnie, w otoczeniu swoich oddziałów i zabij tego buhaja wśród rakszasów!

Na rozkaz jenerała Bhiszmy Bhagadatta ryknął lwim rykiem i pędem ruszył na wojsko wroga. Widzą, że ku nim nadbiega i, rycząc niczym chmura deszczowa, jadą mu naprzeciw wielcy rydwannicy Pandawów – Bhimasena, Abhimanju i rakszasa Ghatotkaća, Synowie Draupadi, Satjadhryti i Kszatradewa, król Ćedich Wasudana i król Daśarnów. A Bhagadatta na słoniu Supratice przeciw nim pędzi.

I rozpoczyna się bój między Pandawami i Bhagadattą – straszliwy, grozę budzący, co królestwo Jamy pomnaża. [25] Wypuszczane przez rydwanników bardzo ostre strzały lecą ze straszną prędkością, mój królu, zasypując słonnicę i rydwany. Wielkie słonie w szale pod komendą swoich jeźdźców podjeżdżają do siebie, zderzają się ze sobą, strachu pozbawione. Ślepe od szaleństwa, rozjuszone, czubkami kłów rozdzierają swoje ciała niczym maczugami we wzajemnym ataku. Konie z miotełkami z ogonów jaka w ogłowiach, ponaglane przez jeźdźców włócznie dzierżących, z wielką siłą zderzają się ze sobą. Piechurzy pod naporem oddziałów piechurów, bici włóczniami i kopiami, padają na ziemię setkami, tysiącami. [30] Rydwannicy, mój królu, zabijają się w boju pociskami w kształcie ucha i w kształcie lotosu, jak lwy rycząc.

Toczy się ta walka włos jeżąca i oto Bhagadatta, wielki łucznik, siedząc na słoniu Supratice niczym sam Indra Szczodrobliwy na Airawacie – po łbie słonia wydzielina szału siedmioma strużkami spływa jak rzeki po górskim zboczu – podjeżdża do Bhimaseny i bije w niego strzał tysiącami jakoby deszczem go zalewał, o bezgrzeszny; chłoszcze go strugami pocisków podobny chmurze burzowej w czas deszczów strumieniami wód górę bijącej. [35] Wściekł się wielce łucznik mocarny Bhimasena i ulewą strzał kładzie trupem całe setki strażników nóg słoni, co armii wroga służyli. Widząc ich wszystkich martwych, zapłonął z gniewu Bhagadatta i popędza królewskiego słonia w kierunku rydwanu przeciwnika. Jak strzała cięciwą ponaglona, tak ten słoń przez Bhagadattę ponaglany cwałuje ku Bhimasenie, dręczycielowi wrogów.

Zoczyli go wielcy rydwannicy Pandawów i ruszają co koń wyskoczy z Bhimaseną na czele. [40] Kekajowie, Abhimanju, wszyscy Synowie Draupadi, bohaterski król Daśarnów i Kszatradewa, o dostojny, król Ćedich, Ćitraketu kipiąc gniewem, pełni siły, świetną broń demonstrując, ze wszystkich stron otaczają tego słonia, co gna ku nim samojeden. Wiele strzał go trafia i teraz pięknie wygląda, gdy krew z niego bije, mieniąc się niczym król gór barwnymi minerałami.

Tymczasem król Daśarnów, który na słoniu podobnym do ogromnej góry jedzie, gotowy do walki, najeżdża na słonia Bhagadatty. Ale Supratika, ów król słoni, zatrzymuje go jak brzeg morze-krainę podwodnych potworów. Widząc, jak Supratika oparł się słoniowi króla Daśarnów wielkodusznego, sławić go poczynają, „Dobrze! Dobrze!”, wołając. [45] Tymczasem rozwścieczony król Pragdźjotiszy czternaście włóczni w kierunku słonia króla Daśarnów ciska, o najlepszy z królów. Rozdzierają one ozdobiony złotem pancerz, który chroni jego łeb, i wbijają się weń głęboko niczym węże w mrowisko. Ciężko ranny słoń zadrżał, o najlepszy z Bharatów, szał zeń opadł i teraz biegiem się wycofuje. Cwałuje przed siebie, rycząc przeraźliwie, tratując swoje oddziały jak wiatr drzewa impetem.

Widzą to rydwannicy Pandawów, gromko lwim rykiem ryczą i ruszają do walki. [50] Z Bhimą na czele do Bhagadatty biegną, strzelając doń różnymi pociskami i ciskając bronią rozmaitą. Słyszy wielki rydwannik Bhagadatta straszny ryk tych, co ku niemu w gniewie, w zawziętości nadbiegają i bez strachu swego słonia pogania. W jednej chwili ten wśród słoni najlepszy, pod naciskiem bodźców i paluchów swego jeźdźca, staje się niczym Ogień światu zagładę niosący. Rozjuszony w różne strony cwałuje, tratując, mój królu, zastępy rydwanów, słonie, rumaki wraz z ich jeźdźcami i piechurów setkami, tysiącami. Od jego ataku wielkie oddziały Pandawów wpadają w pomieszanie, rozsypują się jak tarcza skórzana w ogień wrzucona. [55] Gdy Ghatotkaća zobaczył, że mądry Bhagadatta złamał szyki jego wojska, w gniewie na niego rusza – ogromny, usta i oczy mu płoną, kształt potworny przybiera, jakby cały palił się od gniewu. Chwyta mocarny ogromną włócznię, co nawet góry rozedrze, i chcąc zabić słonia, z całej siły nią ciska – otaczają ją zewsząd płomienie iskry sypiące. Widzi król Pragdźjotiszy, jak włócznia chyżo nadlatuje, ogniem buchająca, i wypuszcza jasną, ostrą, w kształcie półksiężyca strzałę, która całym swoim pędem rozszczepia włócznię. Spada na ziemię rozcięta przez pół, złotem zdobiona, niczym wielki grom zbłąkany przez Indrę Mocarnego z nieba spuszczony. Patrzy król Pragdźjotiszy, jak ona włócznia złamana opada i chwyta własną wielką włócznię ze złotym drzewcem podobną do języka ognia. [60] Rzuca ją w rakszasę krzycząc „Stawaj! Stawaj!”. Ale demon zoczył ją, lecącą w przestworzu jak błyskawica, w jeden mig wyskakuje w górę, chwyta ją z rykiem i na kolanie gwałtownie łamie, Bharato, na oczach tego Indry wśród królów – jakbym cud widział po prostu! Na widok tego niezwykłego czynu demona zdumiewają się bogowie w niebie wraz gandharwami i wieszczami. A wielcy rydwannicy Pandawowie z Bhimą na czele krzyczą „Dobrze! Dobrze!”, aż cała ziemia dudni od ich wołań. [65] Nie może znieść tego ogłuszającego ryku uradowanych Pandawów Bhagadatta płomienny, wielki łucznik. Naciąga wielki łuk, co huczy niczym grom Indry, i pędem jedzie ku wielkim rydwannikom Pandawów, wypuszczając w ich kierunku świetliste, ostre żelazne strzały niczym płomienie ognia. Jedną Bhimę przeszywa, demona – dziewięcioma, Abhimanju – trzema, a Kekajów pięcioma, a jedną, wypuszczoną z łuku napiętego w pełne koło, ze złotymi nasadami, pierzastą, przecina prawe ramię Kszatradewy, aż doskonały łuk tamtego razem ze strzałami spada na ziemię. [69–71] Potem pięcioma strzałami trafia Synów Draupadi i zabija wściekłe rącze rumaki Bhimaseny, trzema ostrymi jego godło o kształcie lwa łamie, a kolejnymi pierzastymi uderza jego woźnicę, Wiśokę, który ciężko ranny chwieje się i opada na ławę rydwanu, o najlepszy z Bharatów.

Teraz król Bhima, arcyrydwannik, chwyta za maczugę i pędem zeskakuje z wielkiego rydwanu zaprzężonego w martwe konie, bez woźnicy. Widzą go twoi ludzie ze wzniesioną maczugą, jakoby górę z ostrym szczytem, i potworny strach ich ogarnia, o Bharato. [75] I właśnie w tym momencie Ardźuna Pandawa, jadąc na rydwanie przez Krysznę powożonym, zabijając wrogów tysiącami, podjeżdża tam, gdzie Bhimasena i Ghatotkaća – ojciec z synem, tygrysy ludzi, spopielacze wrogów – zwarli się z Pragdźjotiszą. Zobaczył bowiem ich walkę i spieszy teraz do nich, o najlepszy z Bharatów, na wszystkie strony strzałami siejąc. A król Durjodhana, wielki rydwannik, w tej samej chwili także wydaje rozkaz do ataku swoim wojownikom na rydwanach i wierzchowcach. I naprzeciw tej wielkiej armii Kaurawów rozpędzonej pędzi Pandawa na rydwanie w jasne konie zaprzężonym. Bhagadatta, tratując na swym słoniu wojowników Pandawów, naciera na Judhiszthirę, Bharato. [80] I rozpoczyna się pełna wrzawy bitwa Bhagadatty z Pańćalami, Sryńdźajami, Kekajami, tęgo uzbrojonymi, o czcigodny.

A w czasie tej bitwy Bhimasena opowiedział Keśawie i Ardźunie o tym, jak doszło do strasznego zabójstwa Irawanta – wszystko po kolei.