6.73. Zwycięstwo Dhrysztadjumny

I rzekł Sańdźaja:
To przez twoje błędy dzieje się ta zagłada, królu. Wszak Durjodhana nie wiedział tego, co ty wiedziałeś: co się stanie, gdy dojdzie do zamętu w Prawie. Twoje błędy doprowadziły wtedy do gry w kości, panie plemion, to z twojej winy zaczęła się wojna z Pandawami. Więc teraz sam spożywaj zatruty owoc tego zła, które uczyniłeś. Człowiek sam czyni czyny i sam za nie odpowiedzialność ponosi na tym lub na tamtym świecie, o królu. Dlatego, mój władco, uzbrój się w męstwo w obliczu wielkiej zagłady i posłuchaj, a opowiem ci, jak dalej toczyła się walka, o czcigodny. [5]

Bhimasena ostrymi strzałami przełamuje wielki szyk młodszych braci Durjodhany i atakuje ich wszystkich: Duhśasanę, Durwiszahę, Duhsahę, Durmadę, Dźaję, Dźajatsenę, Wikarnę, Ćitrasenę, Sudarśanę, Ćarućitrę, Suwarmana, Duszkarnę i Karnę – a wraz z nimi wszystkich innych rydwanników, którzy są w pobliżu. Widzi z bliska mocarny Bhima rozwścieczonych Dhrytarasztrowiców i wchodzi coraz głębiej między oddziały wielkiej armii dowodzonej przez Bhiszmę. [10] Wtedy oni zaczynają krzyczeć do siebie:
– Oto nadchodzi Wilczobrzuch! Łapmy go żywcem, królowie!

I z tym zamiarem kuzyni otaczają Syna Prythy jak niepomyślne planety słońce przy końcu świata okalają.

Bhima Pandawa zaś, znalazłszy się w środku szyku, nie czuje żadnego lęku podobnie jak wielki Indra w czas wojny bogów, kiedy między Danawami stanął. I w tej chwili straszne strzały setek tysięcy wojowników padają ze wszystkich stron, zasłaniając go zupełnie, mój panie. A on, bohater, zabija tych najlepszych żołnierzy – słonników, konnych, rydwanników – nie zważając na to, że to wszak synowie Dhrytarasztry, bracia jego. Przejrzał bowiem wielce rozumny Bhimasena ich zamiar, zrozumiał, że chcą go brać żywcem, i postanowił zabić ich wszystkich. [15] Zeskoczył więc Pandawa z rydwanu z maczugą w ręku i jął nią grzmocić tę wzburzoną topiel wojska synów Dhrytarasztry.

Kiedy Bhimasena wszedł w głębiny armii wroga, Dhrysztadjumna Wnuk Pryszaty porzucił walkę z Droną i szybko podjechał tam, gdzie stał Syn Subali. Przedziera się przez twoją wielką armię ów tygrys ludzi i dopada rydwanu opuszczonego przez Bhimasenę. [20] Widzi Wiśokę, woźnicę Bhimaseny, mój królu, i w rozpaczy, od zmysłów odchodząc, pyta go cichym głosem przepełnionym łzami:
– Gdzie jest Bhima, któregom ponad życie ukochał?

Odpowiada mu Wiśoka, złożywszy dłonie z szacunkiem:
– Mocarny Syn Pandu kazał mi tu zostać, sam zanurzył się w ten wielki szyk Dhrytarasztrowiców, a przedtem rzucił do mnie głosem wesołym: „Zaczekajże na mnie tu chwileczkę, aż ja tych, co chcą mnie uśmiercić, życia pozbawię!”. Gdy wojownicy zobaczyli go, jak biegnie z maczugą w ręku, ciasno się razem ustawili. [25] Zaczęła się straszliwa, pełna wrzawy bitewnej walka, ale twój przyjaciel złamał ich mocny szyk i wszedł pomiędzy nieprzyjaciół, o królu!

Usłyszawszy słowa woźnicy Wiśoki, mocarny Dhrysztadjumna Wnuk Pryszaty, wciąż stojąc na linii frontu, rzecze:

– Moje życie straciłoby sens, gdybym porzucił Bhimasenę w boju i zawiódł w przyjaźni Pandawów! Cóż powiedzieliby mi kszatrijowie, gdybym bez Bhimy wrócił, gdybym stał bezczynnie w walce, kiedy on do celu niezawodnie dąży? Bogowie z bogiem Ogniem na czele nieszczęście przynoszą temu, kto szczęśliwie do domu wraca, towarzyszy porzuciwszy. Mocarny Bhima jest moim przyjacielem i krewniakiem, oddany mi wielce i ja mu oddany jestem – temu zabójcy wrogów. Pójdę zatem teraz za Wilczobrzuchem. [30] Patrzaj, jak będę zabijał wrogów niczym Indra Danawów!

Po tych słowach ów mąż rusza środkiem przez szyk Bharatów śladem Bhimaseny znaczonym ciałami słoni zabitych jego maczugą. Widzi Bhimę, jak spala oddziały wroga w walce na podobieństwo potężnego wichru, który drzewa łamie. Ginący rydwannicy, konni, piechurzy i jeźdźcy na słoniach krzyczą w wielkim cierpieniu. „Biada, biada!” słychać wołania wśród twoich wojowników, o czcigodny, kiedy Bhimasena, lśniąc swym diademem, bije ich, walcząc na różne sposoby. [35] I oto naciągają oni wszyscy cięciwy, otaczają Wilczobrzucha i z bliska zalewają go deszczem strzał ze wszystkich stron lecących. Widzi Dhrysztadjumna Wnuk Pryszaty mocarnego Bhimasenę Pandawę, najlepszego ze wszystkich wojowników, szczelnie otoczonego zewsząd przez straszną armię i podjeżdża do niego, całego w ranach od strzał, walczącego na piechotę, plującego jadem gniewu, podobnego ze swą maczugą w ręku do Czasu pod koniec Wieku, ukojenie mu przynosząc. Wyciąga strzały z jego posiekanego ciała i szybko zabiera na swój rydwan. Obejmuje go mocno i stara się dać wytchnienie w samym środku wrogiej armii.

Tymczasem twój syn podjeżdża do braci i rzecze:
– Ten nikczemny Dhrysztadjumna Syn Drupady jest teraz z Bhimaseną. [40] Ruszajcie! Zabijcie go! Niech wróg nie zaatakuje naszych szyków!

Na rozkaz najstarszego brata pełni zawziętości Dhrytarasztrowice ruszają, by zabić Dhrysztadjumnę, a ich broń podobna jest strasznym łunom światła kres Wieku zwiastującym. Trzymają herosi jasne łuki, wstrząsają świat brzękiem cięciw i dudnieniem obręczy rydwanów, deszczem strzał zalewają Syna Drupady jak chmury szczyt górski potokami wody. A on ani drgnie, choć ostre strzały w niego biją, znawca broni różnorodnej. Widząc twych synów pełnych podniecenia, mężnych bohaterów, stojących tuż obok niego, młody Syn Drupady, wściekły, żądzą mordu przepełniony, bez wahania puszcza w ruch straszną broń Omroczenia tak jak ongiś wielki Indra w bitwie z Daitjami. I tracą zmysły owi mężowie bohaterscy, kiedy ta broń poraża ich świadomość i wigor. A Kaurawowie, widząc twoich synów w tym stanie bezświadomym, w tym otępieniu niczym w chwili śmierci, rozjeżdżają się na słoniach i rydwanach po całym polu bitwy.

Tymczasem Drona, najlepszy z wojowników, wypuszcza trzy straszne strzały w kierunku Drupady. [45] Drupada zaś, trafiony przez Dronę, o panie ziemi, wycofuje się z walki, pamięta bowiem ich dawną wrogość. Drona zaś płomienny, odniósłszy zwycięstwo nad Drupadą, dmie w konchę, aż zatrzęśli się wszyscy Somakowie, słysząc jej buczenie. I oto dociera do niego wieść, że synowie twoi jasność myśli stracili przez Broń Omroczenia. I wielki łucznik Drona pospiesznie rusza w tamtym kierunku. Widzi teraz Dronę Syna Bharadwadźi oraz Bhimę, jak krążą po wielkim polu bitwy. Widzi też ten rydwannik twoich synów popadłych w otępienie. Wyjmuje Broń Świadomości i niweczy nią działanie Broni Omroczenia. I twoim synom jasność myśli wraca. [50] Ponownie rzucają się do walki z Bhimą i Dhrysztadjumną Wnukiem Pryszaty.

Judhiszthira przywołuje swoich żołnierzy, krzycząc:
– Jedźcie co koń wyskoczy w ślad za Bhimą i Wnukiem Pryszaty! Niechaj dwunastu mężów z Abhimanju Synem Subhadry na czele, na zbrojnych rydwanach, ruszy do boju! Albowiem pełne niepewności jest serce moje.

Usłyszawszy rozkaz, ci mężni wojownicy o ogromnej sile odkrzykują „Tak jest!”, dumni ze swego męstwa. Wszyscy ruszają, a słońce właśnie południa dochodzi. [55] Kekajowie, Synowie Draupadi i mężny Dhrysztaketu, z Abhimanju jadącym na czele, otoczeni wielką armią, ustawiają się w Szyku Igły i w boju przełamują szyk rydwanów Synów Dhrytarasztry – owi dręczyciele wrogów. Wjeżdżają weń ci wielcy łucznicy, Abhimanju gna na przedzie, a twoje wojsko w strachu przed Bhimaseną, zamroczone przez broń Dhrysztadjumny nie może ich powstrzymać, panie ludów, i zamiera, niby ladacznica przy drodze głupotą i chucią porażona. A owi wielcy łucznicy z godłami złotem zdobionymi ruszają pędem w kierunku Dhrysztadjumny i Wilczobrzucha, chcąc ich ocalić. Na widok oddziału pod dowództwem Abhimanju radość w serca Bhimy i Dhrysztadjumny wstępuje. I dalej walczą z twoimi wojownikami. [60] Ale książę Pańćalów Dhrysztadjumna Wnuk Pryszaty, widząc, że jego mistrz zbliża się ku niemu w wielkim pośpiechu, traci chęć do bitki z twoimi synami. Podsadziwszy Wilczobrzucha na rydwan Kekaji, rusza rozwścieczony na samego Dronę, najlepszego znawcę sztuki łucznictwa, potężnego Syna Bharadwadźi, zabójcę wrogów, który, kipiąc z gniewu, strzałą niedźwiedzią łamie jego łuk, kiedy tamten ku niemu chyżo jedzie. A potem zasypuje Drona Dhrysztadjumnę mnóstwem pocisków, pragnąc dobra Durjodhany, pomny na wspólne posiłki z braćmi. Ale Wnuk Pryszaty, zabójca obcych śmiałków, za inny łuk chwyta i trafia Dronę siedemnastoma strzałami ze złotymi nasadami, na kamiennym toczydle ostrzonymi. [65] Ale i ten łuk łamie Drona, co nieprzyjaciół osłabia, a cztery rumaki przeciwnika w jednej chwili czterema mocnymi bełtami posyła do strasznej siedziby Syna Wiwaswanta*, ów mąż waleczny, woźnicę zaś jedną strzałą niedźwiedzią ducha pozbawia. Tamten wielki rydwannik długoręki zeskakuje z rydwanu zaprzężonego do martwych już koni i wchodzi na wielki rydwan Abhimanju.

I zadrżeli, widząc to, wszyscy wojownicy Bhimaseny i Syna Pryszaty na swoich rydwanach, na słoniach i rumakach. Widzą bowiem owi rydwannicy Dronę o niezmierzonym blasku, jak druzgocze ich oddziały, a oni nijak nie mogą go powstrzymać. [70] Pod naporem jego ostrych pocisków, oddziały Pandawów uciekają na wszystkie strony tak szybko, jak fale wzburzonego morza biegną. Gdy zaś twoi wojownicy zobaczyli armię tamtych w rozproszeniu pod płomiennym atakiem rozsrożonego mistrza, wołać poczęli „Dobrze! Dobrze!”, o Bharato!