6.45. Śmierć Uttary

I rzekł Sańdźaja:
Tak mija południe w tym dniu straszliwym, kiedy wielka rzeź mężów pełna grozy się dzieje. Durmukha, Krytawarman, Krypa, Śalja i Wiwinśati osłaniają Bhiszmę z rozkazu twego syna. Otoczony przez tych pięciu świetnych rydwanników, buhaju Bharatów, wielki rydwannik Bhiszma zanurza się w szyku Pandawów. [5] Wydaje się, że jego godło się wielokrotnieje, kiedy sunie wśród Ćedich, Kaśich, Karuszów i Pańćalów, Bharato! Chyżymi strzałami niedźwiedzimi i strzałami o giętych łączach ścina Bhiszma głowy wojowników, ręce trzymające broń obcina. Ryczą z bólu słonie, które stanęły mu na szlaku bojowym, gdy on, roztańczony, w ich czułe punkty uderza.

Rozwścieczony Abhimanju Syn Subhadry wskakuje na rydwan zaprzężony w płowe, rącze konie świetnej rasy i w kierunku rydwanu Bhiszmy zmierza. Jego godłem jest drzewo karnikara*, złote ornamenty je zdobią. Deszczem strzał zalewa Bhiszmę i jego rydwanników przednich. [10] Ostrym pierzastym pociskiem w godło z palmirą bije, jedną strzałą Krytawarmana przeszywa, Śalję – pięcioma żelaznymi, a tymi o ostrych grotach szyje w wielkiego pradziada rodu. W pełne koło mocno łuk napina, nakłada strzałę jak należy i przeszywa znów jego godło złotem ozdobione. Kolejną strzałą niedźwiedzią, co każdy pancerz przebije, o giętych łączach, głowę woźnicy rydwanu Durmukhy urywa. Jeszcze inną z ostrym grotem łamie złotem zdobny łuk Krypy, a tymi o ostrych szpicach uderza pozostałych, rozjuszony, jakby w tańczył – ten wielki rydwannik.

Nawet bogowie są zachwyceni, widząc lekkość jego ręki. [15] A z powodu zręczności, z jaką siostrzeniec Kryszny* w cel trafia, wszyscy rydwannicy, z Bhiszmą na czele myślą, iż to Ardźuna Zdobywca-Skarbu walczy we własnej osobie. Jego łuk lekko chodzi po szlaku bojowym, podobny do płomiennej wirującej pochodni, podpala strony świata i dźwięczy niczym łuk Gandiwa. Podjeżdża do Syna Ardźuny Bhiszma i w jednej chwili chyżymi dziewięcioma strzałami, lecącymi z wielką szybkością, uderza weń, trzema strzałami niedźwiedzimi godło mu łamie, trzema kolejnymi woźnicę zabija jego – ten Niezłomny-W-Ślubowaniu mocarz najpotężniejszy. [20] Teraz Krytawarman, Krypa i Śalja, o czcigodny, strzelać poczynają do siostrzeńca Kryszny, ale on ani drgnie, górze Mainace podobny. Otoczony wielkimi rydwannikami z rodu Dhrytarasztry wszystkich pięciu wojowników deszczem strzał zalewa. Ich potężne pociski odpiera mocarny siostrzeniec Kryszny i wielki ryk wydaje, wypuszczając strzały w kierunku Bhiszmy. Widzę ogromną moc jego ramion, mój królu, gdy on wytęża się w bitwie, bełtami Bhiszmę dręcząc. Bhiszma ku niemu też strzałami szyje, lecz on je w locie rozcina – każdą z nich z osobna. I teraz ten mąż mocarny niechybnymi strzałami godło Bhiszmy roztrzaskuje. [25] Wszyscy krzyczeć poczynają, widząc, jak wali się na ziemię to ogromne, srebrne godło z palmirą, w złote ornamenty zdobne, rozbite ostrym strzałami Abhimanju Syna Subhadry, Bharato! Na ten widok Bhima ryczy z uciechy, co Syna Subhadry do dalszej walki podnieca.

W tym momencie mocarny Bhiszma swoją mnogą Broń Niebiańską uruchamia. I wypuszcza setkę tysięcy strzał o giętych łączach – pradziad rodu o niezmierzonym duchu! Chyba doprawdy świadkiem cudu jestem! Ale oto dziesięciu wielkich łuczników pędem na rydwanach nadjeżdża – wielkich rydwanników ze strony Pandawów – by osłonić Syna Subhadry. [30] Wśród nich jest Wirata z synem, Dhrysztadjumna Syn Pryszaty, Bhima, Kekaja i Satjaki, panie plemion! Gdy lecą cwałem ku Bhiszmie Synowi Śantanu, ten trzema ostrymi strzałami trafia księcia Pańćalów Satjakiego, a jedną strzałą pierzastą, ostrą jak brzytwa, wystrzeloną z mocno napiętego łuku godło Bhimaseny rozcina. Spada zerwane z rydwanu godło Bhimaseny o lwim kształcie, w złotych ornamentach. W odpowiedzi Bhimasena trzema strzałami Bhiszmę Syna Śantanu trafia, Krypę jedną, a Krytawarmana ośmioma, o najlepszy z mężów.

[35] Na słoniu królewskim z trąbą wzniesioną Uttara Syn Wiraty ku Śalji królowi Madry rusza. Ale Śalja ze swego rydwanu powstrzymuje zawrotny galop jego słonia chyżo ku niemu cwałującego. I oto rozjuszony słoń miażdży nogą dyszel i zabija cztery świetnie wyćwiczone konie, ciągnące wysoki rydwan Śalji. A on, choć mu zabito konie, wciąż stoi na rydwanie i ciska żelazną włócznię podobną do węża, która niesie śmierć Uttarze. Przeszywa ona jego zbroję, a on sam tonie w wielkim mroku. Wypuszcza Uttara z rąk bodziec i oszczep i spada z karku słonia. [40] Śalja chwyta za miecz, zeskakuje ze swego świetnego rydwanu, podbiega do królewskiego słonia i odcina mu jego trąbę potężną. Straszliwie ryczy słoń wołaniem pełnym cierpienia, czułe punkty ma rozbite mnóstwem strzał. Przewraca się na ziemię i wydaje ostatnie tchnienie. A król Madry w mgnieniu oka wskakuje na świetlisty rydwan Krytawarmana.

Ale Śweta Syn Wiraty widzi, że jego szlachetny brat poległ, widzi, że Śalja wciąż Krytawarmana atakuje i ogarnia go gniew jak ogień-obiat pożeracz, gdy się go podleje. Napina swój łuk wielki, potężny, złotem ozdobiony, i rusza na Śalję króla Madry, chcąc go zabić – przemożny. Otoczony ze wszystkich stron wielkim zastępem rydwanów szyje w niego strzałami. Ale siedmiu twoich wojowników spostrzega go, jak cwałuje niczym słoń potężny w szale i osłania króla Madry, chcąc z paszczy śmierci go wyrwać.

Długoręki Bhiszma, zaryczawszy jak chmura burzowa, z łukiem o łęczysku na wysokość palmiry, do Śankhy podjeżdża. Na widok tego łucznika mocarnego na bój gotowego wszystkie wojska Pandawów, chwieją się jak łódź wiatrem targana. Ardźuna w wielkim pośpiechu przed Śankhę wyjeżdża, by go przed Bhiszmą go uchronić. I bój się rozpoczyna. [50] Krzyczą z podziwem wojownicy, zdumienie ich ogarnia: „Oto ogień z ogniem się przenika!” – wołają. Ale oto Śalja, z maczugą w dłoni, z rydwanu wielkiego zeskakuje i cztery konie rydwanu Śankhy uśmierca, buhaju Bharatów. Zbiega Śankha z rydwanu zaprzężonego do martwych już koni, za miecz chwyta i na rydwan Bibhatsu* wchodzi, a który mu spokój ducha przywraca. Lecą pierzaste strzały z rydwanu Bhiszmy, ziemię i przestwór zasłaniając. Zabija nimi Pańćalów, Matsjów, Kekajów, Prabhadraków – ten arcystrzelec.

[55] A potem Ardźunę Leworęcznego porzuca, w oka mgnieniu podjeżdża do króla Pańćalów Drupady pośród jego wojska i wieloma strzałami zasypuje krewniaka miłego. Niczym drzewa spopielane ogniem słońca, gdy jesień już odejdzie, są wojska Drupady, a Bhiszma, niczym ogień bezdymny, wciąż trwa na posterunku. Nie są w stanie na niego patrzeć żołnierze Pandawy, jak nie da się patrzeć na słońce blaskiem swym oślepiające w południe. Rozglądają się, udręczeni strachem, i nie widzą nikogo, kto mógłby ich ocalić, krowom zmarzniętym podobni.

[60] Tracą ducha wojska Pandawów, rozbite i tratowane, rozpierzchają się, wśród nich głośne okrzyki grozy słychać, Bharato! A Bhiszma Syn Śantanu Niezłomny-W-Ślubowaniu z łukiem wciąż napiętym w pełne koło, wypuszcza strzały z płonącymi czubkami jakoby węże jadowite. Szyje strzałami we wszystkie strony świata i wali w rydwanników Pandawów, każdego z nich po imieniu wywołując. Łamią się szyki, ludzie we wszystkie strony biegną i w świetle zachodzącego słońca nie mogą już niczego rozróżnić. Widzą Synowie Prythy, jak Bhiszma mocą kipi w tym wielkim boju i zarządzają odwrót wojsk, buhaju Bharatów.