6.43. Walka w parach

I rzekł Sańdźaja:
Całe przedpołudnie tego dnia strasznego toczył się przerażający bój królów, o panie plemion, ta rzeź wzajemna. Ryk Kaurawów i Pandawów żądnych zwycięstwa, co lwi ryk przypomina, echem odbija się między niebem a ziemią. Słychać różne okrzyki, biją dłonie o cięciwy, buczą konchy, mężni wojownicy ryczą jako lwy walczące, stukają napalczniki cięciwami uderzane, świszczą strzały, buhaju ludzi, bębnią stopy piechurów o ziemię, grzmią końskie kopyta, [5] dźwięczą bodźce i ościenie, zgrzyta broń, dzwonią dzwonki przy uprzężach. A wśród tego zgiełku, który włos jeży, dudnią koła rydwanów jakoby ulewa huczała.

Wszyscy Kaurawowie o okrutnych sercach na Pandawów ruszają, wysoko swe godła niosąc, gotowi porzucić życie. Na Ardźunę Zdobywcę-Skarbu sam Bhiszma Syn Śantanu, mój królu, pędzi, dzierżąc swój straszny łuk na podobieństwo pałki Śmierci. Ardźuna, pełen animuszu, trzyma słynny na świat cały łuk Gandiwa i na czele oddziału ku Synowi Gangi leci. [10] Obaj – tygrysy Kurów – śmierci sobie wzajemnie życzą. Syn Gangi zranił Syna Prythy, lecz ten ani nie drgnie – mocarny! I podobnie Pandawa nie może sprawić, by Bhiszma zadrżał w boju.

Satjaki, wielki łucznik, na Krytawarmana naciera i obaj, wrzeszcząc na siebie, bój rozpoczynają, co włos na ciele jeży. Jeden drugiego – Satjaki Krytawarmana, Krytawarman Satjakiego – przeszywa strasznymi strzałami, aż ich ciała nimi się jeżą, krwią broczą. Pięknie obaj, długoręcy, wyglądają, jak drzewa leśnego płomienia* całe w kwieciu na wiosnę!

Wielki łucznik Abhimanju Syn Subhadry atakuje króla Kosalów Bryhadbalę, ale tamten, o panie plemion, jego godło zrywa i woźnicę zabija. [15] We wściekłość wpada Syn Subhadry z powodu śmierci swego woźnicy i przeszywa Bryhadbalę, mój królu, dziewięcioma strzałami, a po chwili, ten dręczyciel wrogów, strzela kolejnymi dwiema strzałami niedźwiedzimi – jedną ścina godło, drugą woźnicę, co na tyle rydwanu siedział. I dalej obaj rozjuszeni strzałami w siebie szyją.

Bhimasena naciera na twojego syna Durjodhanę, wielkiego rydwannika, zadufanego w walce, pełnego buty i nienawiści. I deszczem strzał się wzajemnie zalewają ci dwaj długoręcy – najlepsi z Kurów, tygrysy ludzi. [20] Zdumienie wszystkie istoty na ich widok ogarnia, Bharato – na widok tych świetlistych wojowników o wielkim duchu, tak biegłych w walce.

Tymczasem Duhśasana do Nakuli, wielkiego rydwannika podjeżdża, chłoszcząc go mnóstwem strzał ostrych, co jego czułe punkty ranią. Ale Syn Madri pod wąsem się uśmiecha i ostrymi strzałami ścina jego godło wraz kołczanem, a jego samego dwudziestoma pięcioma krótkimi strzałkami trafia. Twój syn niepokonany dyszel jego rydwanu łamie i godło na ziemię zwala.

A znowuż Durmukha naciera na długorękiego Sahadewę, co się w bitwie wytęża, i deszczem strzał go zalewa. Mężny Sahadewa dobrze zaostrzoną strzałą jego woźnicę zwala z rydwanu na ziemię. [25] I dalej się atakują, odurzeni walką, postrach siejąc przerażającymi strzałami, wet za wet oddając.

Sam król Judhiszthira rusza na króla Madry, który jego łuk przez pół rozszczepia, o czcigodny. Ale Syn Kunti odrzuca łuk złamany, w mig następny, jeszcze mocniejszy chwyta i przeszywa władcę Madry, mój królu, strzałami o giętych łączach, zasypuje go nimi całego, krzycząc:
– Stawaj! Stawaj!

A tu Dhrysztadjumna na Dronę jedzie, Bharato. Rozwścieczony Drona jego łuk śmiercionośny na troje rozszczepia, choć tamten się w boju wytęża. [30] I straszną strzałę, podobną do pałki Czasu, wysyła ku niemu, która w jego ciało głęboko się wbija. Jednak Syn Drupady nowy łuk chwyta, czternaście strzał nakłada, wypuszcza je w kierunku Drony. Obaj, strasznym gniewem przepełnieni, zażarcie walczą ze sobą.

Śankha, najstarszy Syn Wiraty, na Bhuriśrawasa Syna Somadatty rusza – a jeden i drugi raptus wielki, mój królu, krzycząc:
– Stawaj! Stawaj!

Łamie mężny Śankha prawe ramię Bhuriśrawasa w uderzeniu, a on trafia Śankhę w obojczyk. I dalej się toczy bój straszny między tymi dwoma dumnymi mężami, panie plemion, podobny do boju Wrytry i Wasawy. [35] Tymczasem do Bahliki rozjuszonego walką król Ćedich Dhrysztaketu podjeżdża, o panie plemion, takoż rozjuszony, wielki rydwannik. Bahlika strzela z łuku do tamtego zatwardzialca, mój królu, lwi ryk z siebie wydaje. Król Ćedich w jeden mig dziewięć strzał wypuszcza na Bahlikę, jakby słoń w szale drugiego słonia kłami atakował. I obaj, walką rozwściekleni, rycząc raz za razem, w wielkim gniewie biją się niczym Mars i Merkury zwarci w boju.

[40] Okrutny Ghatotkaća Syn Bhimaseny okrutnego Alambuszę atakuje, owo nasienie rakszasy, jak ongiś Indra mocarny Balę atakował, i rozeźlony wielce uderza go, mocarnego, dziewięćdziesięcioma ostrymi pociskami, Bharato! Ale Alambusza mocarnego Syna Bhimaseny strzałami o giętych łączach zakrywa. Jaśnieją obaj w boju, strzałami posiekani, jak Bala i Indra w wojnie bogów z asurami – obaj równie potężni.

Śikhandin mocarny na Aśwatthamana Syna Drony jedzie, o królu, który naprzeciw niego stoi. Syn Drony bardzo ostrą strzałę żelazną wypuszcza w Śikhandina, aż tamten się zatrząsł, mimo to od razu dobrze naostrzoną strzałą o grocie z twardych traw w przeciwnika swego uderza. [45] I dalej walczą ze sobą, różnych pocisków używając.

Wirata, dowódca jednego z oddziałów, pędem na dzielnego Bhagadattę rusza, mój królu. I rozpoczyna się bój między nimi. Bhagadatta deszczem strzał zalewa Wiratę, całkiem go zasłania, ale ten w odpowiedzi sam go deszczem strzał zasłania, jak chmura burzowa górę. I takoż Bhagadatta w jednej chwili Wiratę, władcę ziemi, strzałami przykrywa, jak obłok słońce wschodzące.

W tym samym czasie Krypa Syn Śaradwaty atakuje Bryhatkszatrę Syna Kekaji deszczem strzał go zalewając, Bharato. [50] Rozjuszony Syn Kekaji deszczem strzał Wnukowi Gautamy* odpowiada. Zabijają sobie konie i łamią łuki, a potem w zaciekłości zeskakują z rydwanów, by walkę na miecze podjąć. I toczy ich się bój straszny, bezlitosny.

Król Drupada atakuje króla Sindhu Dźajadrathę – a obaj rozgorączkowani są wielce, pogromco wrogów! Król Sindhu rani Drupadę, strzeliwszy do niego trzema strzałami bez wiechci. Toczy się ich bój, straszny, bezlitosny, a moje oko radujący, jakoby Wenus z Marsem w walce się zwarły.

[55] Twój syn Wikarna na swych rączych koniach potężnego Sutasomę atakuje. Strzałami w niego szyje, lecz tamten ani drgnie! I takoż Wikarna nie drży, gdy go strzały Sutasomy biją – a to już na cud zakrawa!

Rozwścieczony Ćekitana, wielki rydwannik, do Suśarmana podjeżdża, męża tygrysiego, w obronie Pandawów siłą się pyszni. Ale Suśarman, król potężny, nieprzebranym deszczem strzał zasłania Ćekitanę. Ćekitana, ostrą walką rozeźlony, strzałami Suśarmana zakrywa jak ogromna chmura górę niewzruszoną.

[60] Dzielny Śakuni na mężnego Pratiwindhję naciera niczym słoń w szale na drugiego słonia. Rozwścieczony Syn Judhiszthiry Syna Subali ciężko rani ostrymi strzałami jak sam Indra Szczodrobliwy Danawę. W odpowiedzi Śakuni mądry Pratiwindhję rani strzałami o giętych łączach.

Śrutakarman Syn Sahadewy podjeżdża do króla Kambodźi Sudaksziny, wielkiego rydwannika, który w Śrutakarmana strzałami szyje. [65] Śrutakarman nawet nie drgnie, górze Mainace podobny, tylko rozsierdzony króla Kambodźi wielką liczbą strzał atakuje, ze wszystkich stron go chłoszcząc.

A tu Irawant Syn Ardźuny w furii rusza na Śrutajusa zawziętego – jeden wyrywny, a drugi jeszcze bardziej! Irawant, wielki rydwannik, konie tamtego zabija i zaraz głośny ryk wydaje, co echem się w całej armii odbija. Na to Śrutajus, rozjuszony bojem, czubkiem maczugi konie Syna Phalguny trupem kładzie. I dalej się ich bój toczy.

Królowie Awanti Winda i Anuwinda zwarli się w bitwie z mężnym Kuntibhodźą, wielkim rydwannikiem, co wraz z synem i całym wojskiem do walki stanął. [70] I na własne oczy widzę tę niezwykłą siłę żołnierzy Awanti, kiedy biją się ze wszystkimi żołnierzami Kuntibhodźi, hart ducha niewzruszony zachowując. Anuwinda maczugą Kuntibhodźę uderza, tamten w jednej chwili chmurą strzał go okrywa, Syn Kuntibhodźi strzela do Windy, a Winda mu się odstrzeliwuje… mam wrażenie, żem świadkiem cudu!

Pięciu braci Kekajów bije się z pięcioma braćmi z Gandhary – wraz z nimi ich wojska, o czcigodny!

Twój syn Wirabahu z Uttarą Synem Wiraty, arcyrydwannikiem, walczyć poczyna, ostrymi strzałami go rani, Uttara w Wirabahu równie ostrymi pociskami bije.

[75] Król Ćedich, o królu, naciera na Ulukę, a Uluka odpowiada mu strzałami naostrzonymi tak, że włos mogą przeciąć. I toczy się ich straszny bój, panie plemion, chłoszczą siebie wzajem, obaj gniewem kipiący, obaj niepokonani!

Tak oto tysiące par wojów na rydwanach, na słoniach, na rumakach i pieszo, twoich i tamtych, ze sobą walczy. Chwilami ta walka słodka oku się widzi, lecz po chwili nieokiełznana się robi i już niczego nie daje się rozeznać. Woj na słoniu na drugiego słonnika naciera, rydwannik na rydwannika, konny konnego atakuje, a piechur piechura. [80] Strasznie zażarcie biją się w tych wzajemnych najazdach, żadnego ładu w walce nie widać.

Wieszczowie królewscy, siddhowie i ćaranowie razem zasiedli, by oglądać tę straszną walkę podobną do walki bogów z asurami. Tysiące wojów na słoniach i tyluż na rydwanach ławą gnają, konnica i piechurzy, o panie – niezgodnie z zasadami atakują siebie. Gdzie nie spojrzę, widzę jeno rydwany, słoni, ludzi biegnących i ludzi na koniach, walczących ze sobą, tygrysie ludzi.