6.29. Joga wiedzy i mądrości

Chwalebny Pan rzekł:
1 Gdy myśl twoja do mnie przylgnie,
gdy uczynisz mnie schronieniem
i gdy w jogę się zaprzęgniesz,
synu Prythy, słuchaj o tym,
jak bez żadnych wątpliwości
możesz w pełni o mnie wiedzieć.

2 Ową wiedzę wraz z mądrością
całkowicie ci przekażę,
gdy ją zgłębisz, nic tu więcej
nie zostanie do poznania.

3 Wśród tysięcy ludzi jeden
do doskonałości dąży,
wśród dążących, doskonałych
jeden zna mnie rzeczywiście.

4 Ziemia, woda oraz ogień,
wiatr i przestwór, umysł, rozum,
„ja” poczucie – to Natura
moja w osiem rozdzielona.

5 Ta jest niższa, od niej inną,
wyższą znaj Naturę moją,
to żywina, długoręki,
ona świat ten podtrzymuje.

6 Te dwie łonem wszystkich istot
i za takie je uważaj.
Ale jam całego świata
i początkiem, i zniszczeniem.

7 O Zdobywco, nic wyższego
nie znajdziesz ode mnie nigdzie.
Na mnie wszystko nanizane
jak rząd pereł jest na nici.

8 Synu Kunti, jam wód smakiem,
blaskiem Słońca i Księżyca,
jam to w Wedach „OM” okrzykiem,
dźwiękiem, który brzmi w przestworzu,
i człowieka człowieczeństwem.

9 Jam zapachem ziemi czystym,
blaskiem w ogniu co jaśnieje,
życiem wszystkich istot żywych
i pokutą pokutników.

10 Wiedz, o Partho, żem odwiecznym
istot wszystkich jest nasieniem,
rozumem rozumnych jestem
i energią energicznych.

11 Jestem silnych siłą, wolną
od żądzy i namiętności,
jam, o byku, pożądaniem,
co się prawu nie sprzeciwia.

12 Stany, które są z istności,
aktywności oraz mroku*,
wiedz, że ze mnie się zrodziły.
Jam nie w nich, lecz one we mnie.

13 Stany te z trzech cech powstałe
omraczają ów świat cały,
który mnie nie rozpoznaje,
żem niezmienny, od nich wyższy.

14 Jest zaiste trudno obejść
boską złudę, z cech złożoną.
Wszak ci do mnie, co przypadli,
przekraczają mą ułudę.

15 Nie przychodzą do mnie: głupcy
ni złoczyńcy, ni najgorsi,
którym wiedzę skryła złuda
ni z naturą demoniczną.

16 Cztery zaś rodzaje ludzi
zacnych, wielbi mnie, Ardźuno:
strapiony, łaknący wiedzy,
żądny zysku oraz mądry.

17 Wśród nich mądry zaprzęgnięty,
wskroś oddany, się wyróżnia.
Jam mądremu bardzo drogi,
on mi również wielce miły.

18 Oni wszyscy są szlachetni,
ale mądry jest mą jaźnią,
zaprzężony, spoczął we mnie –
w tym najdoskonalszym celu.

19 W końcu, po żywotach licznych,
myśląc: „Wszystko Wasudewą”,
mądry do mnie ten przypada –
jest rzadkością taki święty.

20 Gdy ich wiedzę żądza porwie,
innym bogom się oddają,
kierowani swą naturą
przy regułach licznych trwają.

21 Kto z czcicieli wiernie pragnie
wielbić którąkolwiek postać,
tego ja obdarowuję
niewzruszoną mocną wiarą.

22 Obdarzony taką wiarą
dąży do zjednania bóstwa
i osiąga, czego pragnie –
wiedz, że ja mu to przyznaję.

23 Jednak koniec swój posiada
każdy owoc nierozumnych –
wielbiąc bogów do nich idą,
zaś czciciele moi do mnie.

24 Myślą o mnie nierozumni,
żem z niebytu w byt się oblekł,
ci nie znają mej Natury,
wyższej, wiecznej, niezrównanej.

25 Nie objawiam się każdemu,
otoczony złudą jogi,
omroczony świat mnie nie zna
niezrodzonym i niezmiennym.

26 Znam stworzenia, co odeszły,
istniejące znam, Ardźuno,
a i te znam, co nadejdą,
mnie jednakże nikt tu nie zna.

27 To przeciwieństw skutkiem, gromco,
powstałych z niechęci, chęci,
wszelkie stwory w przejawieniu
popadają w omroczenie.

28 Ludzie o szlachetnych czynach,
którzy grzechy odrzucili,
od przeciwieństw mroku wolni
wielbią mnie, niezłomni w ślubach.

29 Ci, co we mnie się schronili
i się trudzą, by być wolni
od starości i od śmierci,
ci brahmana już poznali,
znają nadjaźń całkowicie
i czyn cały zrozumieli.

30 A ci, którzy we mnie widzą,
choćby i w obliczu śmierci,
nadbyt i nadbóstwo, także
nadofiarę – ci mnie znają,
myśl swą mając zaprzęgniętą.