6.27. Joga wyrzeczenia

Ardźuna rzekł:
1 Kryszno, jogę raz wychwalasz,
to znów czynów wyrzeczenie.
Powiedz pewnie, ale jedno,
które z tych dwóch jest przedniejsze.

Chwalebny Pan rzekł:
2 Wyrzeczenie, joga czynu –
obie wiodą ku świetności.
Od zrzeczenia czynu jednak
joga czynu jest wszak lepsza.

3 Bez odrazy, bez tęsknoty –
on jest wiecznym wyrzeczeńcem,
ten kto wyzbył się przeciwieństw,
z więzów łatwo się wyzwala.

4 Tylko dzieci, nie uczeni,
widzą jogę i teorię
jako różne. W jednej trwając,
owoc obu się zyskuje.

5 Miejsce, które teoretyk
zyska, jogin też osiągnie.
Kto teorię oraz jogę
widzi jednym, ten wskroś widzi.

6 Wyrzeczenie trudno posiąść
jest bez jogi, długoręki*.
Zaprzężony w jogę mędrzec
w brahmana wstępuje rychło.

7 Zaprzężony w jogę, czysty,
jaźń i zmysły ma zdławione,
stał się jaźnią wszystkich jaźni –
ten choć działa, się nie kala.

8–9 Zaprzężony znawca prawdy
niechaj myśli: „nic nie robię”,
chociaż patrzy, słucha, wącha,
je, dotyka, chodzi, mówi,
śpi, oddycha, kał wydala,
chwyta czy oczyma mruga,
niech rozumie: „oto zmysły
wchodzą w kontakt z przedmiotami”.

10 Kto w brahmanie złożył czyny,
choć porzucił związki, działa,
tego grzech już nie dotyka
jak lotosu liścia woda.

11 Ciałem, myślą i rozumem,
i zmysłami już czystymi,
jogin spełnia czyn bez lgnięcia
dla własnego oczyszczenia.

12 Zaprzężony rzuca owoc
i osiąga spokój wieczny.
Niezaprzężon jest wiązany,
pożądliwie lgnie do plonu.

13 W myślach wyrzekł się działania
i władając, w szczęściu mieszka
w mieście o dziewięciu bramach,
nic nie czyni, nic nie sprawia.

14 Wszechmocny nie stworzył w świecie
ni sprawczości, ani czynów,
ni z ich skutkiem połączenia –
to natura rzeczy działa.

15 Wszechpotężny nie zabiera
grzechu, zasług też nikomu.
Niewiedza zakrywa wiedzę –
przez nią ludzie omroczeni.

16 Którzy jednak swą niewiedzę
dzięki wiedzy pokonali,
im to wiedza, niczym słońce,
to najwyższe ukazuje.

17 W niej ich rozum, jaźń i wiara,
to jej całkiem są oddani,
a gdy wiedza zło ich zniszczy,
idą tam, skąd się nie wraca.

18 Mędrzec widzi jednakowo
bramina, co zacny, mądry,
krowę, słonia, a i kundla,
czy też tego, co psy zjada.

19 Tutaj świat przezwyciężyli
ci, co umysł w jedni mają.
Bez skazy, jednaki brahman –
więc w brahmanie oni trwają.

20 Kto rozumny, zna brahmana
i w nim trwa nieomroczony,
niech się miłym nie raduje
i nie wzdryga przed niemiłym.

21 A kto sobą nie przylega
do zewnętrznych dlań doświadczeń,
ten to szczęście znajdzie w sobie.
Zajęty brahmana jogą
wiecznym szczęściem się raduje.

22 Radości, co z doznań wstają,
tylko cierpień są przyczyną,
kres i źródło posiadają,
mądry więc w nich nie gustuje.

23 Człek, co zdolnym tutaj znosić,
jeszcze przed zrzuceniem ciała,
poryw żądzy oraz złości –
ten zaprzężon, ten szczęśliwy.

24 A kto szczęście, radość, światło
tylko w wnętrzu swym znajduje,
jogin ten brahmanem będąc,
wnet wygaśnie sam w brahmanie.

25 Wygasają więc w brahmanie
wieszczowie, co brud zmazali,
bez rozterek, samowładni,
dobrem wszystkich się radują.

26 Gniewu, złości się wyzbyli
i swój umysł powściągnęli,
wyrzeczeńców oświeconych
zgaśnięcie w brahmanie bliskie.

27 Doznania na zewnątrz trzyma,
wzrok pomiędzy brwi kieruje,
czyni jednym wdech i wydech,
co wędrują wewnątrz nosa,

28 zmysły, umysł, rozum kiełzna,
wyzwolenie jego celem,
pragnień, strachu, złości zbyty –
wieszcz ten wiecznie wyzwolonym.

29 Kto odbiorcę we mnie poznał
wszelkich ofiar i umartwień,
dobroczyńcę każdej z istot
i wszechwładcę wszystkich światów,
ten osiąga wyciszenie.