Autorzy
Opracowali (indika 2024):
(tłumaczenie)
Joanna Jurewicz
(komitet redakcyjny)
Andrzej Babkiewicz, Joanna Jurewicz, Monika Nowakowska,
Sven Sellmer, Przemysław Szczurek, Anna Trynkowska
(redakcja techniczna)
Karina Babkiewicz
(przygotowanie tekstu, skład, zamieszczenie na stronie)
Sven Sellmer i Andrzej Babkiewicz
Tłumaczenie finansowane w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego
pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki”
w latach 2017–2023, numer projektu 0357/NPRH5/H22/84/2017.
महाभारत
Mahābhārata
6. Księga Bhiszmy (bhīṣma-parvan)
***
6.14-40 Księga Pieśni Pana
(Bhagavad-gītā-parvan)
6.21. Rozmowa Ardźuny z Judhiszthirą
(yudhiṣṭhira-samāśvāsana / arjuna-yudhiṣṭhira-saṁvāda)
Streszczenie rozdziału:
- Zwątpienie Judhiszthiry w sens walki.
- Odpowiedź Ardźuny.
saṃjaya uvāca
bṛhatīṃ dhārtarāṣṭrāṇāṃ dṛṣṭvā senāṃ samudyatām |
viṣādam agamad rājā kuntīputro yudhiṣṭhiraḥ ||6.21.1||
vyūhaṃ bhīṣmeṇa cābhedyaṃ kalpitaṃ prekṣya pāṇḍavaḥ |
abhedyam iva saṃprekṣya viṣaṇṇo 'rjunam abravīt ||6.21.2||
dhanaṃjaya kathaṃ śakyam asmābhir yoddhum āhave |
dhārtarāṣṭrair mahābāho yeṣāṃ yoddhā pitāmahaḥ ||6.21.3||
akṣobhyo 'yam abhedyaś ca bhīṣmeṇāmitrakarśinā |
kalpitaḥ śāstradṛṣṭena vidhinā bhūritejasā ||6.21.4||
te vayaṃ saṃśayaṃ prāptāḥ sasainyāḥ śatrukarśana |
katham asmān mahāvyūhād udyānaṃ no bhaviṣyati ||6.21.5||
athārjuno 'bravīt pārthaṃ yudhiṣṭhiram amitrahā |
viṣaṇṇam abhisaṃprekṣya tava rājann anīkinīm ||6.21.6||
prajñayābhyadhikāñ śūrān guṇayuktān bahūn api |
jayanty alpatarā yena tan nibodha viśāṃ pate ||6.21.7||
tat tu te kāraṇaṃ rājan pravakṣyāmy anasūyave |
nāradas tam ṛṣir veda bhīṣmadroṇau ca pāṇḍava ||6.21.8||
etam evārtham āśritya yuddhe devāsure 'bravīt |
pitāmahaḥ kila purā mahendrādīn divaukasaḥ ||6.21.9||
na tathā balavīryābhyāṃ vijayante jigīṣavaḥ |
yathā satyānṛśaṃsyābhyāṃ dharmeṇaivodyamena ca ||6.21.10||
tyaktvādharmaṃ ca lobhaṃ ca mohaṃ codyamam āsthitāḥ |
yudhyadhvam anahaṃkārā yato dharmas tato jayaḥ ||6.21.11||
evaṃ rājan vijānīhi dhruvo 'smākaṃ raṇe jayaḥ |
yathā me nāradaḥ prāha yataḥ kṛṣṇas tato jayaḥ ||6.21.12||
guṇabhūto jayaḥ kṛṣṇe pṛṣṭhato 'nveti mādhavam |
anyathā vijayaś cāsya saṃnatiś cāparo guṇaḥ ||6.21.13||
anantatejā govindaḥ śatrupūgeṣu nirvyathaḥ |
puruṣaḥ sanātanatamo yataḥ kṛṣṇas tato jayaḥ ||6.21.14||
purā hy eṣa harir bhūtvā vaikuṇṭho 'kuṇṭhasāyakaḥ |
surāsurān avasphūrjann abravīt ke jayantv iti ||6.21.15||
anu kṛṣṇaṃ jayemeti yair uktaṃ tatra tair jitam |
tatprasādād dhi trailokyaṃ prāptaṃ śakrādibhiḥ suraiḥ ||6.21.16||
tasya te na vyathāṃ kāṃ cid iha paśyāmi bhārata |
yasya te jayam āśāste viśvabhuk tridaśeśvaraḥ ||6.21.17||
I rzekł Sańdźaja:
Gdy król Judhiszthira Syn Kunti ujrzał wielką armię synów Dhrytarasztry, gotową do walki, w wielką rozpacz popadł. Zobaczył bowiem, jak szczelnie Bhiszma swój szyk ustawił, i pomyślał, że nie da się go złamać. W desperacji rzekł do Ardźuny:
– Jak my możemy, Zdobywco-Skarbu, walczyć w wojnie z Synami Dhrytarasztry, jeśli wielki ojciec rodu stanął po ich stronie? Niewzruszony, nie do złamania jest ten szyk, wszak to Bhiszma, dręczyciel wrogów, wielki mocarz ustawił go zgodnie z zaleceniami traktatów, zgodnie ze sztuką wojenną. [5] Oto nabrałem wątpliwości co do wojsk moich, ciemiężco nieprzyjaciół! Jakże dać radę możemy tak szczelnemu szykowi?
Popatrzył Ardźuna, zabójca wrogów, na twoją armię, królu, i rzekł do załamanego Judhiszthiry Syna Prythy:
– Posłuchaj, jak ci, których jest mniej, zwyciężyć mogą bohaterów, którzy są mądrzejsi, pełni cnót, nawet gdy ich jest więcej, panie plemion! Powiem ci, jak to zrobić, o królu od zawiści wolny! Wie o tym wieszcz Narada, Bhiszma i Drona, Pandawo!
Dawno temu, gdy toczyła się wojna bogów z asurami, Praojciec tak oto do wielkiego Indry i innych mieszkańców nieba powiedział: [10] „Ci, co pragną zwycięstwa, zdobędą je nie dzięki sile i męstwu, ale raczej dzięki prawdzie, łagodności, prawu i wysiłkowi. Porzućcie bezprawie, chciwość i omroczenie, wytrwali bądźcie w staraniach i walczcie, nie myśląc o sobie! Bo tam, gdzie jest Prawo, jest też i zwycięstwo! Wiedz o tym, królu, że nasze zwycięstwo w tej wojnie jest pewne, bo mówił mi Narada, że ono jest tam, gdzie Kryszna stanie! To ono jego przymiot stanowi. Ono za nim bieży. I jak zwycięstwo jest jego przymiotem, jego drugi przymiot to skromność. On Pasterzem pełnym bezmiernego splendoru, niewzruszonym wśród hord wrogich, on człowiekiem najodwieczniejszym. Gdzie jest Kryszna, tam będzie zwycięstwo!
[15] W dawnych czasach to on przybrał postać Hariego Waikunthy, uzbrojonego w oręż niezniszczalny, i gromkim głosem do bogów i asurów się ozwał: „Który z was zwycięży?” „Zwyciężymy, gdy za Kryszną pójdziemy!” – i zaprawdę, zwyciężyli ci, co mu tak odkrzyknęli. To z jego łaski bogowie z Indrą mocarnym na czele cały trójświat zdobyli. Dlatego nie widzę żadnego powodu, byś się turbował, Bharato, skoro wszechdoznający Władca Trzydziestu Bogów twojego zwycięstwa pragnie!