6.37. Joga Najwyższego Człowieka

Chwalebny Pan rzekł:
1 W górze korzeń, w dół gałęzie
ma figowiec zwany wiecznym,
liśćmi jego są zaś hymny,
kto go zna, ten znawcą Wedy.

2 W dół, w górę konary jego rozpostarte,
z cech wzrosłe gałęzie, o pędach z przedmiotów.
W dole zaś rozłożył on swoje korzenie,
w ludzkim świecie one czynów są pętami.

3 Dostrzec tu nie można końca ni początku,
kształtu i podstawy owego figowca,
więc tęgim niech mieczem braku przywiązania
z korzeniem głębokim drzewo to wyrąbie

4 i niech tej siedziby po wszech drogach szuka,
do której dotarłszy, więcej nie powróci.
Do tego Człowieka pierwszego przypadam,
z którego wyłania się wieczna aktywność.

5 Bez pychy i złudy, błąd lgnięcia zwalczyli,
w nadjaźni tkwią stale, wstrzymali pragnienia,
wolni od przeciwieństw zwanych szczęściem, bólem,
mądrzy już wkraczają do wiecznej siedziby.

6 Słońce tam nie daje blasku
ani księżyc, ni też ogień,
tam trafiwszy, nie wracają –
oto moja pierwsza z siedzib.

7 Moja cząstka w świecie żywym,
która wieczną jest żywiną,
ta przyciąga wraz z umysłem
zmysłów sześć, co tkwią w Naturze.

8 Gdy osiąga władca ciało
oraz kiedy je opuszcza,
niczym wiatr zapachy z ziemi,
tak on, łapiąc je, wędruje.

9 Słuchem, wzrokiem oraz smakiem,
węchem i dotyku zmysłem,
i umysłem zawładnąwszy,
on przedmioty wizytuje.

10 Kiedy on spowity w cechy:
stoi, kroczy lub doświadcza,
głupcy go nie dostrzegają,
widzą go ci z okiem wiedzy.

11 Którzy trudzą się jogini
widzą, że się w nich znajduje.
Nieświadomi, niegotowi,
choć się trudzą, go nie widzą.

12 Ten blask, który skrył się w słońcu
i w księżycu oraz w ogniu,
on to cały świat oświetla –
blask ów, wiedz, należy do mnie.

13 Ja swą mocą w ziemię wchodzę
i istoty podtrzymuję,
pełnym soku jam księżycem,
co odżywia wszystkie zioła.

14 Ogniem stałem się trawienia
i przebywam w ciałach stworzeń,
łącząc się z wdechem, wydechem,
strawę ważę ja czworaką.

15 To ja spoczywam w sercach wszystkich istot,
ode mnie pamięć, wiedza, zapomnienie,
jam w Wedach wszystkich przedmiotem poznania,
twórcą Wedanty oraz znawcą Wedy.

16 W świecie dwóch istnieje człeków –
niezniszczalny i zniszczalny.
Tym zniszczalnym wszystkie byty,
niezniszczalny trwa w bezruchu.

17 Inny jest najlepszy Człowiek,
zwany też Najwyższą Jaźnią,
Władca ów w trzy światy wnika,
utrzymuje je – niezmienny.

18 Gdyż wykraczam nad zniszczalne,
od niezniszczalnego lepszym,
przeto w świecie, jak i w Wedzie
znają mnie Najwyższym Człekiem.

19 Kto nie będąc omroczonym,
wie, że jam Najwyższym Człekiem,*
ten czci mnie pełnią miłości, *
gdyż wie wszystko, o Bharato.

20 Oto tobie wysłowiłem
sekret nauk, o bezgrzeszny.
Pojmiesz go – rozumnym będziesz,
który spełnił, co miał spełnić.