6.35. Joga pola

Chwalebny Pan rzekł:
1 Synu Kunti, owo ciało
polem bywa nazywane,
kto je zna, ten znawcą pola
zwany jest przez biegłych w rzeczy.

2 Wiedz, że jestem, o Bharato,
znawcą pola w każdym polu.
Kto zaś pole zna i znawcę,
podług mnie, ma istną wiedzę.

3 Czym i jakie jest to pole,
skąd się wzięło, jak się zmienia?
Kim jest on i moc skąd jego? –
Teraz w skrócie o tym słuchaj.

4 Różnie sławią je wieszczowie,
liczne objawione hymny,
także słowa Brahmasutry,
które z przyczyn konkludują.

5 Wszechżywioły, „ja” poczucie,
rozum i nieprzejawione,
dziesięć zmysłów, jeden nadto
oraz pięć dla zmysłów pastwisk,

6 chęć i niechęć, szczęście, boleść,
ciało, wola i świadomość,
oto pole z przemianami
w skrócie tylko przedstawione.

7 Niewyniosłość, brak oszustwa,
niekrzywdzenie, tolerancja,
szczerość, czystość, czczenie mistrza,
stałość, siebie okiełznanie,

8 wstrzemięźliwość od przedmiotów
zmysłowych, brak „ja” poczucia,
w narodzinach i w chorobie,
także w śmierci i starości
zła i bólu dostrzeganie,

9 nielgnięcie i brak uczucia
względem dzieci, żony, domu,
stała jedność świadomości
w tym, co chciane i niechciane,

10 miłość, ta bez niewierności,
ku mnie dzięki jednej jodze
i w ustroniu zamieszkanie,
niechęć do zbiorowisk ludzkich,

11 trwanie w wiedzy o nadjaźni,
cenienie znaczenia wiedzy,
oto wiedza przedstawiona –
co przeciwne, to niewiedza.

12 Cel poznania ci przedstawię,
gdy go znasz, wieczności sięgasz –
oto brahman bez początku,
nie jest bytem ni niebytem.

13 Wszędy jego nogi, ręce,
wszędzie oczy, głowy, usta,
wszędzie uszy ma on w świecie,
trwa, zakrywszy sobą wszystko.

14 Ukazuje zmysłom cechy,
chociaż zmysłów nie posiada,
nie lgnie, chociaż wszystko trzyma,
bez cech, chociaż cech kosztuje.

15 Wewnątrz istot i na zewnątrz,
nieruchomy i ruchomy,
zbyt subtelny, by go poznać,
jest odległy i też bliski.

16 Nierozdzielon, choć w istotach
stoi jakby podzielony.
Przedmiot znania dzierży byty,
je pożera i wyłania.

17 Światłem jest nawet wśród świateł,
od ciemności jest daleko,
on przedmiotem, wiedzą, celem,
w sercu wszystkich się znajduje.

18 Pole, wiedza, przedmiot znania –
oto w skrócie przedstawione.
Czciciel mój, gdy je zrozumie,
zbliża się do mego stanu.

19 Wiedz, że człowiek i Natura
początku nie mają swego,
a przemiany i przymioty
wyłaniają się z Natury.

20 Skutek, sprawca i przyczyna –
ich powodem jest Natura,
a zaś człowiek jest powodem
doznań szczęścia i cierpienia.

21 Człek znajduje się w Naturze,
z niej powstałych cech kosztuje,
skutkiem związku z jej cechami
rodzi się w złych, dobrych łonach.

22 W ciele tym jest wyższy Człowiek,
co przygląda się, przyzwala,
dzierży, włada i doznaje –
zwany też Najwyższą Jaźnią.

23 Kto Człowieka tego poznał
i Naturę z jej cechami,
choćby różne czyny spełniał,
już ponownie się nie rodzi.

24 Widzą, dzięki kontemplacji,
siebie w sobie, dzięki sobie,
inni dzięki jodze czynu,
jeszcze inni przez teorię.

25 Inni, chociaż go nie znają,
czczą, gdyż o nim usłyszeli.
Oni też śmierć przekraczają,
bo słuchaniu są oddani.

26 Jakikolwiek byt powstaje,
czy ruchomy, czy bez ruchu.
dzieje się to z połączenia
pola oraz jego znawcy.

27 Pan najwyższy w każdej z istot,
jednakowy, się znajduje,
niezniszczalny jest w zniszczalnym,
kto go widzi, dobrze widzi.

28 A kto widzi jednakiego
Władcę, który wszędzie stoi,
ten sam siebie nie ukrzywdzi,
ten najwyższy cel osiąga.

29 Kto postrzega, że Natura
wykonuje wszelkie czyny,
zaś nieczyńcą widzi siebie,
ten zaiste dobrze widzi.

30 Gdy odrębne stany istnień
w jednym miejscu on dostrzega,
z tego miejsca rozpostarte,
wówczas to brahmana sięga.

31 Gdyż bez cech jest, bez początku
ta Najwyższa Jaźń, niezmienna,
choć jest w ciele, synu Kunti,
nic nie robi, się nie plami.

32 Tak jak przestwór wszechobecny
się nie plami, gdyż subtelny,
tak też wszędzie rozpostarta
w ciele jaźń jest nieskalana.

33 Tak jak jedno słońce samo
świat ten cały rozświetliło,
Bharato, rozświetla takoż
władca pola całe pole.

34 Ci, co okiem wiedzy widzą
wolność istot od Natury,
rozdzielność od pola władcy,
ci zdążają k najwyższemu.