Autorzy
Opracowali (indika 2024):
(tłumaczenie)
Andrzej Babkiewicz
(komitet redakcyjny)
Andrzej Babkiewicz, Joanna Jurewicz, Monika Nowakowska,
Sven Sellmer, Przemysław Szczurek, Anna Trynkowska
(redakcja techniczna)
Karina Babkiewicz
(przygotowanie tekstu, skład, zamieszczenie na stronie)
Sven Sellmer i Andrzej Babkiewicz
Tłumaczenie finansowane w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego
pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki”
w latach 2017–2023, numer projektu 0357/NPRH5/H22/84/2017.
महाभारत
Mahābhārata
6. Księga Bhiszmy (bhīṣma-parvan)
***
6.14-40 Księga Pieśni Pana
(Bhagavad-gītā-parvan)
6.34. Joga uwielbienia (BhG 12)
(bhakti-yoga)
Streszczenie rozdziału:
1–7 Ardźuna pyta kto stoi wyżej, czy czciciele Kryszny czy nieprzejawionego? Kryszna wychwala czcicieli – trudno skupić myśl na nieprzejawionym.
6–12 Stopnie oddania: pełna koncentracja na Krysznie, praktyka osiągania Kryszny (joga), praca dla Kryszny, wyrzeczenie się owocu czynu.
13–20 Cechy drogie Krysznie – zachowania i stany psychiczne.
arjuna uvāca
evaṃ satatayuktā ye
bhaktās tvāṃ paryupāsate |
ye cāpy akṣaram avyaktaṃ
teṣāṃ ke yogavittamāḥ ||6.34.1||
śrībhagavān uvāca
mayy āveśya mano ye māṃ
nityayuktā upāsate |
śraddhayā parayopetās
te me yuktatamā matāḥ ||6.34.2||
ye tv akṣaram anirdeśyam
avyaktaṃ paryupāsate |
sarvatragam acintyaṃ ca
kūṭastham acalaṃ dhruvam ||6.34.3||
saṃniyamyendriyagrāmaṃ
sarvatra samabuddhayaḥ |
te prāpnuvanti mām eva
sarvabhūtahite ratāḥ ||6.34.4||
kleśo 'dhikataras teṣām
avyaktāsaktacetasām |
avyaktā hi gatir duḥkhaṃ
dehavadbhir avāpyate ||6.34.5||
ye tu sarvāṇi karmāṇi
mayi saṃnyasya matparāḥ |
ananyenaiva yogena
māṃ dhyāyanta upāsate ||6.34.6||
teṣām ahaṃ samuddhartā
mṛtyusaṃsārasāgarāt |
bhavāmi nacirāt pārtha
mayy āveśitacetasām ||6.34.7||
mayy eva mana ādhatsva
mayi buddhiṃ niveśaya |
nivasiṣyasi mayy eva
ata ūrdhvaṃ na saṃśayaḥ ||6.34.8||
atha cittaṃ samādhātuṃ
na śaknoṣi mayi sthiram |
abhyāsayogena tato
mām icchāptuṃ dhanaṃjaya ||6.34.9||
abhyāse 'py asamartho 'si
matkarmaparamo bhava |
madartham api karmāṇi
kurvan siddhim avāpsyasi ||6.34.10||
athaitad apy aśakto 'si
kartuṃ madyogam āśritaḥ |
sarvakarmaphalatyāgaṃ
tataḥ kuru yatātmavān ||6.34.11||
śreyo hi jñānam abhyāsāj
jñānād dhyānaṃ viśiṣyate |
dhyānāt karmaphalatyāgas
tyāgāc chāntir anantaram ||6.34.12||
adveṣṭā sarvabhūtānāṃ
maitraḥ karuṇa eva ca |
nirmamo nirahaṃkāraḥ
samaduḥkhasukhaḥ kṣamī ||6.34.13||
saṃtuṣṭaḥ satataṃ yogī
yatātmā dṛḍhaniścayaḥ |
mayy arpitamanobuddhir
yo madbhaktaḥ sa me priyaḥ ||6.34.14||
yasmān nodvijate loko
lokān nodvijate ca yaḥ |
harṣāmarṣabhayodvegair
mukto yaḥ sa ca me priyaḥ ||6.34.15||
anapekṣaḥ śucir dakṣa
udāsīno gatavyathaḥ |
sarvārambhaparityāgī
yo madbhaktaḥ sa me priyaḥ ||6.34.16||
yo na hṛṣyati na dveṣṭi
na śocati na kāṅkṣati |
śubhāśubhaparityāgī
bhaktimān yaḥ sa me priyaḥ ||6.34.17||
samaḥ śatrau ca mitre ca
tathā mānāvamānayoḥ |
śītoṣṇasukhaduḥkheṣu
samaḥ saṅgavivarjitaḥ ||6.34.18||
tulyanindāstutir maunī
saṃtuṣṭo yena kena cit |
aniketaḥ sthiramatir
bhaktimān me priyo naraḥ ||6.34.19||
ye tu dharmyāmṛtam idaṃ
yathoktaṃ paryupāsate |
śraddadhānā matparamā
bhaktās te 'tīva me priyāḥ ||6.34.20||
Ardźuna rzekł:
1 Którzy lepiej znają jogę?
Czy czciciele zaprzęgnięci,
którzy wielbią stale ciebie,
czy też ci, co niepodzielne
i nieprzejawione wielbią?
Chwalebny Pan rzekł:
2 Których myśli we mnie trwają,
którzy przęgnąc się mnie wielbią,
obdarzeni wielką wiarą,
tych uważam za najlepszych.
3 Ci, co wielbią niepodzielne,
niewskazane, niezjawione,
wszędobylskie, niepojęte,
bierne, stałe, niewzruszone,
4 powściągnęli rzeszę zmysłów,
zawsze rozum ich jednaki,
dobrem wszystkich się radują –
oni też mnie osiągają.
5 Ich udręka jednak większa,
do niezjawy myśl ich lgnąca,
a cel niezjawiony trudno
sięgnąć jest mającym ciała.
6 Ale którzy wszelkie czyny
we mnie zdali, mnie oddani,
i wyłączną jogą o mnie
rozmyślają i mnie wielbią,
7 tych wnet wznoszę z oceanu
kołowrotu śmiertelnego,
gdyż ich myśli, synu Prythy,
stale są złożone we mnie.
8 Myśli swoje we mnie umieść,
rozum mnie jedynie poświęć,
wtedy to zamieszkasz we mnie,
tutaj nie ma wątpliwości.
9 Kiedy jednak myśli stałej
nie potrafisz mi poświęcić,
to dzięki praktyce jogi
chciej mnie sięgnąć, o Zdobywco.
10 Gdyś niezdolnym do praktyki,
pracy dla mnie się poświęcaj,
bo kto dla mnie spełnia czyny,
ten osiągnie doskonałość.
11 Gdy i tego nie potrafisz,
szukaj wsparcia w mojej jodze,
a gdy swoją jaźń okiełznasz,
porzuć owoc wszelkich czynów.
12 Lepsza wiedza od praktyki,
a od wiedzy rozmyślanie,
odeń czynów się zrzeczenie,
a tuż za nim wyciszenie.
13–14 Kto nie darzy nienawiścią,
przyjacielski, współczujący,
bez poczucia „ja” i „moje”,
cierpiąc, ciesząc się jednaki,
cierpliwy i zawsze kontent,
jogin, który włada sobą,
o niezłomnym przekonaniu,
mnie poświęcił myśl i rozum –
ten mój czciciel jest mi drogi.
15 Świat się jego nie obawia
i on światem się nie trwoży,
wyzwolony z obaw, lęków,
ekscytacji, porywczości –
kto jest takim, ten mi drogi.
16 Niewzruszony i beztroski,
czysty, zręczny, neutralny,
kto przedsięwzięć wszech zaniechał –
ten mój czciciel jest mi drogi.
17 Bez podniety, bez niechęci,
bez tęsknoty i bez smutku,
zła i dobra kto się wyrzekł –
gdy ma miłość, jest mi drogi.
18 Względem wroga, przyjaciela,
względem wzgardy i szacunku,
zimna, ciepła, szczęścia, smutku
jest jednaki, bez przywiązań,
19 ma za jedno tak pochwałę,
jak przyganę, zawsze cichy,
zadowala się czymkolwiek,
nie ma domu, myśl ma stałą –
gdy mnie kocha, jest mi drogi.
20 Ci, co czczą prawości nektar
– jak powyżej opisałem –
wielbiciele mi oddani,
ufni, są mi wielce mili.