6.33. Joga oglądu postaci

Ardźuna rzekł:
1 Dla korzyści mej mówiłeś
o najwyższej tajemnicy,
która nadjaźń definiuje,
tym mą złudę rozproszyłeś.

2 O powstaniu i zniknięciu
istot skrzętnie wysłuchałem
z ust twych, o Lotosooki,
i o wiecznej twojej chwale.

3 Tak jak siebie opisałeś,
tak też jest, najlepszy z ludzi.
Teraz chcę twą postać widzieć
władczą, o najwyższy władco.

4 Mistrzu jogi, jeśli mniemasz,
żem ja władny ją zobaczyć,
zatem ukaż mi się, Panie,
w tej odwiecznej swej istocie.

Chwalebny Pan rzekł:
5 Synu Prythy, patrz na moje
tysiące postaci, setki,
one boskie, różnorakie,
wielobarwne, kształty stroje.

6 Patrz na Wasów i Aditjów,
Rudrów, Wiatry*, dwóch Aświnów,
liczne, pierwej nie widziane
cudowności, o Bharato.

7 Teraz tutaj, w moim ciele,
ujrzyj cały świat, Snugromco,
z nieruchomym i ruchomym,
w jednym miejscu osadzony
i co tylko pragniesz widzieć.

8 Lecz nie możesz mnie zobaczyć
ziemskimi oczyma swymi,
zatem boski wzrok ci daję,
spójrz na moją władczą jogę.

Sańdźaja rzekł:
9 Wtenczas, gdy tak rzekł, o królu,
Hari, wielki włodarz jogi,
ukazał synowi Prythy
najwyższą, wszechwładczą postać.

10 Liczne usta w niej i oczy,
wiele cudów do ujrzenia,
boskie mnogie ornamenty,
boski oręż uniesiony,

11 w boskich szatach i girlandach,
namaszczona wonnościami,
z wszelkich cudów utworzona –
Bóg, bez kresu, wszędolicy.

12 Jeśli w niebo słońc tysiące
jednocześnie by się wzbiło,
może blask ich byłby równy
lśnieniu owej wielkiej jaźni.

13 Wówczas Pandu syn zobaczył
cały wszechświat w jednym miejscu,
podzielony różnorako,
w ciele Boga wszystkich bogów.

14 Wtenczas ten, co łupy zdobył,
wskroś zdumieniem przepełniony
i z włoskami zjeżonymi
głowę skłonił swą przed Bogiem,
złożył dłonie i powiedział:

15 Ardźuna rzekł:
Widzę, o Boże, w twym ciele wszech bogów,
jak też i istot przeróżne gromady,
i władcę Brahmę na tronie z lotosu,
i wszystkich wieszczów, i niebiańskie węże.

16 Wszędzie cię widzę w bezkresnej postaci,
usta, ramiona, oczy, brzuchy liczne.
Ni końca, środka, początku nie widzę,
o władco świata w postaci wszechświata.

17 Wszędzie cię widzę z promieni ćmą wokół,
z kołem, diademem, buławą, w płomieniach,
jaśniejącego blaskiem ognia, słońca,
niezmierzonego, trudno na cię patrzeć.

18 Tyś niezniszczalnym przedmiotem dociekań,
tyś tego świata ostatnim schronieniem,
niewyczerpanym, stróżem wszego prawa,
Mężem odwiecznym – takie jest me zdanie.

19 Widzę, że nie masz źródła, środka, końca,
twoje nasienie, ramiona bezkresne,
słońce i księżyc twoimi oczyma,
obiat pożeracz ust twoich płomieniem,
żarem ty swoim cały świat ten grzejesz.

20 Jeden wypełniasz wszystkie strony świata,
rozwartą przestrzeń między ziemią, niebem.
Widząc twą postać, cudowną, lecz groźną,
trójświat drży cały, o potężny duchem.

21 W ciebie wstępują zastępy tych niebian,
trwożnie cię sławią, z dłońmi złożonymi.
Wieszczowie, siddhowie wołają „Pomyślność!”
i sławią ciebie hymnami dźwięcznymi.

22 Rudrów zastępy, Aditjów i Wasów,
sadjów, Aświnów, jakszów, wiśwadewów*,
siddhów, gandharwów; wiatry, waropijcy*,
patrzą na ciebie wszyscy zadziwieni.

23 Postać twą wielką, barczysty, o licznych
ustach i oczach, barkach, lędźwiach, stopach,
o mnogich brzuchach, z mnóstwem kłów straszliwych –
światy ujrzały, zadrżały, ja z nimi.

24 Wisznu, gdym ujrzał cię, jak sięgasz nieba,
płomienny, barwny, o rozwartych paszczach,
oczach ogromnych ogniem rozpalonych,
drży me jestestwo i zaznać nie mogę
ani stałości, ani ukojenia.

25 Widząc twe twarze o kłach przeraźliwych,
które są niczym ogień końca czasu,
nie znam kierunków i oparcie tracę…
Zmiłuj się, władco, ostojo wszechświata!

26 I oni wszyscy, dzieci Dhrytarasztry,
wraz z zastępami obrońców tej ziemi,
Bhiszma i Drona, i ów syn woźnicy*,
wespół z naszymi dowódcami armii

27 spieszą ku tobie i wchodzą w twe usta,
grozę budzące, o kłach przeraźliwych.
Oto niektórzy tkwią między zębami,
widać ich głowy doszczętnie zmiażdżone.

28 Jak rzek strumienie, przeobfite w wody,
tylko ku morzu płyną, doń zwrócone,
tak i ci oto woje świata ludzi,
płoną i wchodzą w twoje mnogie usta.

29 Jak ćma* pędząca ku zniszczeniu wpada
w ogień płomienny gorejący żarem,
tak też w twe usta wchodzą na swą zgubę
wszyscy ci ludzie w przeraźliwym pędzie.

30 A gdy pożerasz ustami z płomieni,
to z każdej strony liżesz wszystkie światy.
Calutki wszechświat wypełniły blaskiem
groźne twe ognie i palą go, Wisznu.

31 Powiedz kim jesteś, Panie w groźnym kształcie?
O pierwszy z bogów, rad bądź! Pokłon tobie!
Panie pierwotny, ciebie pragnę poznać,
twej aktywności wcale nie pojmuję.

Chwalebny Pan rzekł:
32 Jam czas sędziwy, niszczyciel wszechświatów,
moim zadaniem ludzi pochłanianie.
Woje w dwóch armiach wrogich ustawieni
przestaną istnieć, z wyłączeniem ciebie.

33 A zatem powstań, bądź sławny, zwalcz wrogów,
potem się nasyć dostatnim królestwem.
Ja ich zaiste zabiłem już wcześniej,
o Leworęki, bądź jeno narzędziem.

34 Dronę i Bhiszmę, Dźajadrathę, Karnę,
jak też i innych mężnych wojowników,
których zabiłem, ty też unicestwij.
Walcz i już nie drżyj, w bitwie zmorzysz wrogów.

Sańdźaja rzekł:
35 Pięknowłosego gdy słowa usłyszał,
złożywszy dłonie, strojny w diadem, drżący,
oddał swój pokłon i znów rzekł do Kryszny
z gardłem zdławionym, w strachu się kłaniając.

Ardźuna rzekł:
36 O Panie Zmysłów, jest to wszak właściwe,
że rad twą chwalbą świat ciebie miłuje.
Demony w strachu spieszą we wsze strony,
a doskonali wszyscy ci się kłonią.

37 Czemuż nie mieliby się tobie kłaniać,
pierwszemu twórcy, lepszemu od Brahmy?
O wielkoduszny, o schronienie świata!
o nieskończony, o wszech bogów władco!
Tyś niezniszczalnym, bytem i niebytem,
oraz tym również, co ponad jest nimi.

38 Tyś pierwszym z bogów, najstarszym Człowiekiem
i tego świata najdalszą skarbnicą,
znawcą i wiedzą, najwyższą siedzibą,
tyś świat rozpostarł, o bezkresokształtny!

39 Tyś wiatrem, śmiercią, ogniem i wód panem,
i Panem Stworzeń, księżycem, pradziadem.
Tysiąckroć pokłon i pokłon od nowa,
znów i ponownie pokłon, pokłon tobie!

40 Pokłon i z przodu oraz pokłon z tyłu,
z wszystkich stron pokłon tobie, któryś wszystkim.
Krok twój bez granic, ty wszystkiego sięgasz,
zatem tyś wszystkim, nasienie bez kresu.

41 „Tyś mój przyjaciel” – tak sobie myślałem
i lekkomyślnie wołałem do ciebie:
„Kryszno! Jadawo! Mój przyjacielu!”
Gdyż twojej chwały nieświadomy byłem,
z szaleństwa lub też z miłości tom czynił.

42 Podczas zabawy, snu, biesiady, siedząc,
tak w samotności, jak na oczach innych,
żem cię poniżał, czyniąc to dla żartu,
wybacz, bezmierny i nieporuszony.

43 Tyś ojcem świata z ruchomym i biernym,
obiektem kultu, najgodniejszym z mistrzów.
Nikt tobie równy, gdzież w trójświecie inny
wyższy od ciebie? Bez miary potężny.

44 Ciało złożywszy więc, tobie się kłaniam,
pragnąc przebłagać chwalebnego władcę.
Jak druh druhowi, kochanek kochance
i ojciec dziecku – racz wybaczyć, Boże.

45 Rad jestem, widząc pierwej niewidziane,
lecz strachem zdjęta moja myśl zadrżała.
Swą postać ukaż… Boże, bądź mi łaskaw!
O władco bogów, schronienie wszechświata!

46 Panie wszechkształtny! Pragnę ujrzeć ciebie
w diademie, z kołem, z buławą w swej ręce.
Dlatego przybierz, o tysiącoręki,
czteroramienną jako dawniej postać.

47 Chwalebny Pan rzekł:
Mocą swej jogi, gdyż rad jestem z ciebie,
tobiem, Ardźuno, ukazał tę postać –
z mocy utkany, świat bez granic, pierwszy –
nikt poza tobą pierwej jej nie widział.

48 O najprzedniejszy wojowniku Kurów,
w tym ludzkim świecie mnie w owej postaci
ujrzeć nie może nikt tu poza tobą,
ni dzięki studiom nad ofiarą, Wedą,
ni rytom, darom czy srogiej ascezie.

49 Nie bądź w popłochu ani omroczony,
boś ujrzał postać moją przeraźliwą.
Strach niech odejdzie i myśl się raduje,
ponownie zobacz tę oto mą postać.

Sańdźaja rzekł:
50 Gdy Wasudewa tak odrzekł Ardźunie,
znów mu ukazał swoją własną postać
i wylękłego ukoił szlachetny,
przybrawszy znowu swą postać najsłodszą.

Ardźuna rzekł:
51 Gdym twą ludzką postać ujrzał,
tę najsłodszą, Dręczycielu,
zaraz wraca mi świadomość,
równowagę odzyskuję.

Chwalebny Pan rzekł:
52 Moją postać, którą widzisz,
nader trudno jest zobaczyć,
i niebianie stale tęsknią
za tym, by ją mogli widzieć.

53 Ani Wedy, ni pokuty,
ni jałmużna, ani czczenie
nie pozwolą mnie zobaczyć
takim, jakim ty mnie widzisz.

54 Tylko miłość niepodzielna
może mnie, co jestem takim,
poznać, ujrzeć i osiągnąć –
zgodnie z prawdą, dręczycielu.

55 A kto czyni moje dzieło,
dla którego jam najwyższy,
ten, kto jest moim czcicielem,
kto jest wolny od przywiązań
i wrogości względem stworzeń,
synu Pandu, idzie do mnie.