Autorzy

Opracowali (indika 2024):
(tłumaczenie)

Andrzej Babkiewicz
(komitet redakcyjny)
Andrzej Babkiewicz, Joanna Jurewicz, Monika Nowakowska,
Sven Sellmer, Przemysław Szczurek, Anna Trynkowska
(redakcja techniczna)
Karina Babkiewicz
(przygotowanie tekstu, skład, zamieszczenie na stronie)
Sven Sellmer i Andrzej Babkiewicz

Tłumaczenie finansowane w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego
pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki”
w latach 2017–2023, numer projektu 0357/NPRH5/H22/84/2017.

महाभारत

Mahābhārata

6. Księga Bhiszmy (bhīṣma-parvan)

***

6.1-13 Księga struktury świata
(jambū-kaṇḍa-vinirmāṇa-parvan)

6.8. Opis północnych i wschodnich dzielnic lądu Dźambu
(uttara-kuru-varṇana)

Streszczenie rozdziału:

1–11 Obfitość północnej prowincji Kuru.
12–17 Dzielnica Bhadraśwa.
18–25 Drzewo dźambu, od którego ląd wziął swą nazwę.
26–31 Góry Malajawant i ich mieszkańy stanowiący orszak Słońca.

dhṛtarāṣṭra uvāca
meror athottaraṃ pārśvaṃ
pūrvaṃ cācakṣva saṃjaya |
nikhilena mahābuddhe
mālyavantaṃ ca parvatam ||6.8.1||

saṃjaya uvāca
dakṣiṇena tu nīlasya
meroḥ pārśve tathottare |
uttarāḥ kuravo rājan
puṇyāḥ siddhaniṣevitāḥ ||6.8.2||

tatra vṛkṣā madhuphalā
nityapuṣpaphalopagāḥ |
puṣpāṇi ca sugandhīni
rasavanti phalāni ca ||6.8.3||

sarvakāmaphalās tatra
ke cid vṛkṣā janādhipa |
apare kṣīriṇo nāma
vṛkṣās tatra narādhipa ||6.8.4||

ye kṣaranti sadā kṣīraṃ
ṣaḍrasaṃ hy amṛtopamam |
vastrāṇi ca prasūyante
phaleṣv ābharaṇāni ca ||6.8.5||

sarvā maṇimayī bhūmiḥ
sūkṣmakāñcanavālukā |
sarvatra sukhasaṃsparśā
niṣpaṅkā ca janādhipa ||6.8.6||

devalokacyutāḥ sarve
jāyante tatra mānavāḥ |
tulyarūpaguṇopetāḥ
sameṣu viṣameṣu ca ||6.8.7||

mithunāni ca jāyante
striyaś cāpsarasopamāḥ |
teṣāṃ te kṣīriṇāṃ kṣīraṃ
pibanty amṛtasaṃnibham ||6.8.8||

mithunaṃ jāyamānaṃ vai
samaṃ tac ca pravardhate |
tulyarūpaguṇopetaṃ
samaveṣaṃ tathaiva ca |
ekaikam anuraktaṃ ca
cakravākasamaṃ vibho ||6.8.9||

nirāmayā vītaśokā
nityaṃ muditamānasāḥ |
daśa varṣasahasrāṇi
daśa varṣaśatāni ca |
jīvanti te mahārāja
na cānyonyaṃ jahaty uta ||6.8.10||

bhāruṇḍā nāma śakunās
tīkṣṇatuṇḍā mahābalāḥ |
te nirharanti hi mṛtān
darīṣu prakṣipanti ca ||6.8.11||

uttarāḥ kuravo rājan
vyākhyātās te samāsataḥ |
meroḥ pārśvam ahaṃ pūrvaṃ
vakṣyāmy atha yathātatham ||6.8.12||

tasya pūrvābhiṣekas tu
bhadrāśvasya viśāṃ pate |
bhadrasālavanaṃ yatra
kālāmraś ca mahādrumaḥ ||6.8.13||

kālāmraś ca mahārāja
nityapuṣpaphalaḥ śubhaḥ |
dvīpaś ca yojanotsedhaḥ
siddhacāraṇasevitaḥ ||6.8.14||

tatra te puruṣāḥ śvetās
tejoyuktā mahābalāḥ |
striyaḥ kumudavarṇāś ca
sundaryaḥ priyadarśanāḥ ||6.8.15||

candraprabhāś candravarṇāḥ
pūrṇacandranibhānanāḥ |
candraśītalagātryaś ca
nṛttagītaviśāradāḥ ||6.8.16||

daśa varṣasahasrāṇi
tatrāyur bharatarṣabha |
kālāmrarasapītās te
nityaṃ saṃsthitayauvanāḥ ||6.8.17||

dakṣiṇena tu nīlasya
niṣadhasyottareṇa tu |
sudarśano nāma mahāñ
jambūvṛkṣaḥ sanātanaḥ ||6.8.18||

sarvakāmaphalaḥ puṇyaḥ
siddhacāraṇasevitaḥ |
tasya nāmnā samākhyāto
jambūdvīpaḥ sanātanaḥ ||6.8.19||

yojanānāṃ sahasraṃ ca
śataṃ ca bharatarṣabha |
utsedho vṛkṣarājasya
divaspṛṅ manujeśvara ||6.8.20||

aratnīnāṃ sahasraṃ ca
śatāni daśa pañca ca |
pariṇāhas tu vṛkṣasya
phalānāṃ rasabhedinām ||6.8.21||

patamānāni tāny urvyāṃ
kurvanti vipulaṃ svanam |
muñcanti ca rasaṃ rājaṃs
tasmin rajatasaṃnibham ||6.8.22||

tasyā jambvāḥ phalaraso
nadī bhūtvā janādhipa |
meruṃ pradakṣiṇaṃ kṛtvā
saṃprayāty uttarān kurūn ||6.8.23||

pibanti tad rasaṃ hṛṣṭā
janā nityaṃ janādhipa |
tasmin phalarase pīte
na jarā bādhate ca tān ||6.8.24||

tatra jāmbūnadaṃ nāma
kanakaṃ devabhūṣaṇam |
taruṇādityavarṇāś ca
jāyante tatra mānavāḥ ||6.8.25||

tathā mālyavataḥ śṛṅge
dīpyate tatra havyavāṭ |
nāmnā saṃvartako nāma
kālāgnir bharatarṣabha ||6.8.26||

tathā mālyavataḥ śṛṅge
pūrve pūrvāntagaṇḍikā |
yojanānāṃ sahasrāṇi
pañcāśan mālyavān sthitaḥ ||6.8.27||

mahārajatasaṃkāśā
jāyante tatra mānavāḥ |
brahmalokāc cyutāḥ sarve
sarve ca brahmavādinaḥ ||6.8.28||

tapas tu tapyamānās te
bhavanti hy ūrdhvaretasaḥ |
rakṣaṇārthaṃ tu bhūtānāṃ
praviśanti divākaram ||6.8.29||

ṣaṣṭis tāni sahasrāṇi
ṣaṣṭir eva śatāni ca |
aruṇasyāgrato yānti
parivārya divākaram ||6.8.30||

ṣaṣṭiṃ varṣasahasrāṇi
ṣaṣṭim eva śatāni ca |
ādityatāpataptās te
viśanti śaśimaṇḍalam ||6.8.31||

Dhrytarasztra rzekł:
1 W pełni ukaż mi, Sańdźajo,
co na północ jest od Meru
i na wschód, o wielce mądry,
po tym góry Maljawantu.

Sańdźaja rzekł:
2 Na południe od gór Nila,
po północnej stronie Meru
zbożna jest siedziba siddhów,
północna prowincja Kurów*.

3 Drzewa słodki mają owoc,
stale kwitną, owocują.
Kwiaty ich przepięknie pachną,
a owoce są soczyste.

4 Owoc pewnych drzew tamtejszych
ziścić może wsze pragnienia,
inne drzewa, władco ludzi,
są mlekodajnymi zwane.

5 Stale mleko z nich wypływa,
w sześciu smakach, niczym nektar.
Z nich powstają różne stroje,
a w owocach są ozdoby.

6 Ziemia w klejnot obfituje,
piasek jej z drobinek złota,
miła wszędzie jest w dotyku,
błota nigdzie nie uświadczysz.

7 Ci, co spadli z świata bogów,
tu się właśnie wszyscy rodzą.
Takich samych cech i kształtów,
tak równiny jak pogórza.

8 Damy nimfom są podobne
i bliźnięta tylko rodzą,
które mleko mlekodajnych
piją równe nektarowi.

9 Narodzone tam bliźnięta
jednakowo dorastają,
równe kształtem i cechami,
i podobnie przyodziane.
Jedno w drugim zakochane
niczym parka kazareczek*.

10 Wolni są od smutku, chorób,
w sercach stale radość gości,
żyją lat tysięcy dziesięć,
jeszcze tysiąc na dokładkę
i przenigdy, wielki królu,
wzajem się nie opuszczają.

11 Ptaki, co je zwą bharunda,
ostrodziobe, bardzo silne,
porywają martwe ciała
i w jaskiniach porzucają*.

12 W skrócie oto opisałem
dzielnicę północnych Kurów,
teraz wschodnią stronę Meru
należycie ci przedstawię.

Jest prowincja tam Bhadraśwa
na wschód od Gandhamadany.

13 Tam, gdzie miły las drzew śala
i mangowiec czarny wielki,
był Bhadraśwa po raz pierwszy
namaszczony, panie ludów.

14 Cudnym czarny jest mangowiec,
zawsze z kwiatem i owocem,
to ćaranów, siddhów przystań;
wznosi się na jedną staję.

15 Białolicy są mężowie,
pełni mocy, bardzo silni,
damy śliczne, urodziwe,
mają cerę białej lilii.

16 Księżycowe – blask i barwa,
twarz ich niczym księżyc w pełni,
chłód ciał zimny jest jak księżyc,
w pieśniach oraz tańcach biegli.

17 Żyją lat tysięcy dziesięć,
o buhaju wśród Bharatów,
a gdy piją sok mangowy,
pozostają wiecznie młodzi.

18 Na południe od gór Nila
i na północ od Niszadhy
jest odwieczne drzewo dźambu,
wielkie, zwane Sudarśaną.

19 Owoc ziszcza wsze pragnienia,
miejscem siddhów jest, ćaranów.
Ta prastara wyspa Dźambu
jego zwana jest imieniem.

20 Ów król drzew aż stajań tysiąc
oraz setkę sobie mierzy,
o buhaju wśród Bharatów,
władco, nieba on dosięga.

21 Toć owoców tego drzewa,
co pękają soku zbytkiem,
obwód łokci* tysiąc mierzy
i piętnaście setek jeszcze.

22 Gdy na ziemię upadają,
wielce głośny huk powstaje,
wtenczas z wnętrza ich wypływa
nektar o srebrzystej barwie.

23 Sok z owoców drzewa dźambu
rzeką staje się, monarcho,
w prawo Meru okrążywszy,
do północnych płynie Kurów.

24 Szczęśni ludzie są ci, którzy
co dzień sokiem tym się raczą,
gdy wypiją owy nektar,
starość na nich nie ma wpływu.

25 Z niego złoto dźambunada
tworzy się, co bogów zdobi.
Ludzie, którzy tam się rodzą,
mają cerę wschodu słońca.

26 Na wierzchołku Maljawanta
płonie ogień kresu świata,
co obiaty bogom niesie,
Samwartaką nazywany.

27 Wschodnie wierchy Maljawanta
są górzyste z przodu, z tyłu*.
Pięćdziesiąt* tysięcy stajań
mierzy pasmo to, o królu.

28 Ludzie, którzy tam się rodzą,
barwę skóry mają złotą,
spadli oni z świata Brahmy,
brahmana wyznają wszyscy.

29 Spełniają ascezę srogą,
wznosząc w górę swoją spermę.
Aby chronić wszelkie byty
w Słońce, w twórcę dnia wkraczają.

30 Liczba ich to sześć tysięcy
i sześć setek na okładkę,
przed jutrzenką podążają,
wokół Słońce otoczywszy*.

31 Gdy sześć minie lat tysięcy
oraz jeszcze ich sześć setek,
żarem Słońca wciąż prażeni
wchodzą w tarczę księżycową.