Autorzy
Opracowali (indika 2024):
(zamieszczenie tłumaczeń, objaśnienia)
Adam Pudło
(analiza syntaktyczna)
Andrzej Babkiewicz
तृतीयाः विभूतिपादः
tṛtīyāḥ vibhūti-pādaḥ
Rozdział 3: Moce mistyczne
देशबन्धश्चित्तस्य धारणा ||३.१||
deśa-bandhaś cittasya dhāraṇā ||3.1||
Tab Content goes here
तत्र प्रत्ययैकतानता ध्यानम् ||३.२||
tatra pratyayaika-tānatā dhyānam ||3.2||
Tab Content goes here
तदेवार्थमात्रनिर्भासं स्वरूपशून्यम् इव समाधिः ||३.३||
tad evārtha-mātra-nirbhāsaṃ svarūpa-śūnyam iva samādhiḥ ||3.3||
त्रयम् एकत्र संयमः ||३.४||
trayam ekatra saṃyamaḥ ||3.4||
तज्जयात् प्रज्ञालोकः ||३.५||
taj-jayāt prajñālokaḥ ||3.5||
तस्य भूमिषु विनियोगः ||३.६||
tasya bhūmiṣu viniyogaḥ ||3.6||
त्रयम् अन्तरङ्गं पूर्वेभ्यः ||३.७||
trayam antar-aṅgaṃ pūrvebhyaḥ ||3.7||
तदपि बहिरङ्गं निर्बीजस्य ||३.८||
tad api bahiraṅgaṃ nirbījasya ||3.8||
व्युत्थाननिरोधसंस्कारयोरभिभवप्रादुर्भावौ निरोधक्षणचित्तान्वयो निरोधपरिणामः ||३.९||
vyutthāna-nirodha-saṃskārayor abhibhava-prādurbhāvau nirodha-kṣaṇa-cittānvayo nirodha-pariṇāmaḥ ||3.9||
तस्य प्रशान्तवाहिता संस्कारात् ||३.१०||
tasya praśānta-vāhitā saṃskārāt ||3.10||
सर्वार्थतैकाग्रतयोः क्षयोदयौ चित्तस्य समाधिपरिणामः ||३.११||
sarvārthataikāgratayoḥ kṣayodayau cittasya samādhi-pariṇāmaḥ ||3.11||
ततः पुनः शान्तोदितौ तुल्यप्रत्ययौ चित्तस्यैकाग्रतापरिणामः ||३.१२||
tataḥ punaḥ śāntoditau tulyapratyayau cittasyaikāgratā-pariṇāmaḥ ||3.12||
एतेन भूतेन्द्रियेषु धर्मलक्षणावस्थापरिणामा व्याख्याताः ||३.१३||
etena bhūtendriyeṣu dharma-lakṣaṇāvasthā-pariṇāmā vyākhyātāḥ ||3.13||
शान्तोदिताव्यपदेश्यधर्मानुपाती धर्मी ||३.१४||
śāntoditāvyapadeśya-dharmānupātī dharmī ||3.14||
क्रमान्यत्वं परिणामान्यत्वे हेतुः ||३.१५||
kramānyatvaṃ pariṇāmānyatve hetuḥ ||3.15||
परिणामत्रयसंयमादतीतानागतज्ञानम् ||३.१६||
pariṇāma-traya-saṃyamād atītānāgata-jñānam ||3.16||
शब्दार्थप्रत्ययानाम् इतरेतराध्यासात् संकरस्तत्प्रविभागसंयमात् सर्वभूतरुतज्ञानम् ||३.१७||
śabdārtha-pratyayānām itaretarādhyāsāt saṃkaras tat-pravibhāga-saṃyamāt sarva-bhūta-ruta-jñānam ||3.17||
संस्कारसाक्षात्करणात् पूर्वजातिज्ञानम् ||३.१८||
saṃskāra-sākṣāt-karaṇāt pūrva-jāti-jñānam ||3.18||
प्रत्ययस्य परचित्तज्ञानम् ||३.१९||
pratyayasya para-citta-jñānam ||3.19||
न च तत् सालम्बनं तस्याविषयीभूतत्वात् ||३.२०||
na ca tat sālambanaṃ tasyāviṣayī-bhūtatvāt ||3.20||
कायरूपसंयमात् तद्ग्राह्यशक्तिस्तम्भे चक्षुःप्रकाशासंप्रयोगे ऽन्तर्धानम् ||३.२१||
kāya-rūpa-saṃyamāt tad-grāhya-śakti-stambhe cakṣuḥ-prakāśāsaṃprayoge 'ntardhānam ||3.21||
सोपक्रमं निरुपक्रमं च कर्म तत्संयमाद् अपरान्तज्ञानम् अरिष्टेभ्यो वा ||३.२२||
sopakramaṃ nir-upakramaṃ ca karma tat-saṃyamād aparānta-jñānam ariṣṭebhyo vā ||3.22||
मैत्र्यादिषु बलानि ||३.२३||
maitryādiṣu balāni ||3.23||
बलेषु हस्तिबलादीनि ||३.२४||
baleṣu hastibalādīni ||3.24||
प्रवृत्त्यालोकन्यासात् सूक्ष्मव्यवहितविप्रकृष्टज्ञानम् ||३.२५||
pravṛttyālokanyāsāt sūkṣmavyavahitaviprakṛṣṭajñānam ||3.25||
भुवनज्ञानं सूर्ये संयमात् ||३.२६||
bhuvana-jñānaṃ sūrye saṃyamāt ||3.26||
चन्द्रे ताराव्यूहज्ञानम् ||३.२७||
candre tārā-vyūha-jñānam ||3.27||
ध्रुवे तद्गतिज्ञानम् ||३.२८||
dhruve tadgatijñānam ||3.28||
नाभिचक्रे कायव्यूहज्ञानम् ||३.२९||
nābhi-cakre kāya-vyūha-jñānam ||3.29||
कण्ठकूपे क्षुत्पिपासानिवृत्तिः ||३.३०||
kaṇṭha-kūpe kṣut-pipāsā-nivṛttiḥ ||3.30||
कूर्मनाड्यां स्थैर्यम् ||३.३१||
kūrma-nāḍyāṃ sthairyam ||3.31||
मूर्धज्योतिषि सिद्धदर्शनम् ||३.३२||
mūrdha-jyotiṣi siddha-darśanam ||3.32||
प्रातिभाद् वा सर्वम् ||३.३३||
prātibhād vā sarvam ||3.33||
हृदये चित्तसंवित् ||३.३४||
hṛdaye citta-saṃvit ||3.34 ||
सत्त्वपुरुषयोर् अत्यन्तासंकीर्णयोः प्रत्ययाविशेषो भोगः परार्थात् स्वार्थसंयमात् पुरुषज्ञानम् ||३.३५||
sattva-puruṣayor atyantāsaṃkīrṇayoḥ pratyayāviśeṣo bhogaḥ parārthāt svārtha-saṃyamāt puruṣa-jñānam ||3.35||
ततः प्रातिभश्रावणवेदनादर्शास्वादवार्ता जायन्ते ||३.३६||
tataḥ prātibha-śrāvaṇa-vedanādarśāsvāda-vārtā jāyante ||3.36||
ते समाधाव् उपसर्गा व्युत्थाने सिद्धयः ||३.३७||
te samādhāv upasargā vyutthāne siddhayaḥ ||3.37||
बन्धकारणशैथिल्यात् प्रचारसंवेदनाच् च चित्तस्य परशरीरावेशः ||३.३८||
bandha-kāraṇa-śaithilyāt pracāra-saṃvedanāc ca cittasya para-śarīrāveśaḥ ||3.38||
उदानजयाज् जलपङ्ककण्टकादिष्व् असङ्ग उत्क्रान्तिश् च ||३.३९||
udāna-jayāj jala-paṅka-kaṇṭakādiṣv asaṅga utkrāntiś ca ||3.39||
समानजयाज् ज्वलनम् ||३.४०||
samānajayāj jvalanam ||3.40||
श्रोत्राकाशयोः संबन्धसंयमाद् दिव्यं श्रोत्रम् ||३.४१||
śrotrākāśayoḥ saṃbandha-saṃyamād divyaṃ śrotram ||3.41||
कायाकाशयोः संबन्धसंयमाल् लघुतूलसमापत्तेश् चाकाशगमनम् ||३.४२||
kāyākāśayoḥ saṃbandha-saṃyamāl laghu-tūla-samāpatteś cākāśa-gamanam ||3.42||
बहिर् अकल्पिता वृत्तिर् महाविदेहा ततः प्रकाशावरणक्षयः ||३.४३||
bahir-akalpitā vṛttir mahā-videhā tataḥ prakāśāvaraṇa-kṣayaḥ ||3.43||
स्थूलस्वरूपसूक्ष्मान्वयार्थवत्त्वसंयमाद् भूतजयः ||३.४४||
sthūla-svarūpa-sūkṣmānvayārthavattva-saṃyamād bhūtajayaḥ ||3.44||
ततो ऽणिमादिप्रादुर्भावः कायसंपत् तद्धर्मानभिघातश् च ||३.४५||
tato 'ṇimādi-prādurbhāvaḥ kāya-saṃpat tad-dharmānabhighātaś ca ||3.45||
रूपलावण्यबलवज्रसंहननत्वानि कायसंपत् ||३.४६||
rūpa-lāvaṇya-bala-vajra-saṃhananatvāni kāya-saṃpat ||3.46||
ग्रहणस्वरूपास्मितान्वयार्थवत्त्वसंयमाद् इन्द्रियजयः ||३.४७||
grahaṇasvarūpāsmitānvayārthavattvasaṃyamād indriyajayaḥ ||3.47||
ततो मनोजवित्वं विकरणभावः प्रधानजयश् च ||३.४८||
tato mano-javitvaṃ vikaraṇa-bhāvaḥ pradhāna-jayaś ca ||3.48||
सत्त्वपुरुषान्यताख्यातिमात्रस्य सर्वभावाधिष्ठातृत्वं सर्वज्ञातृत्वं च ||३.४९||
sattva-puruṣānyatā-khyāti-mātrasya sarva-bhāvādhiṣṭhātṛtvaṃ sarva-jñātṛtvaṃ ca ||3.49||
तद्वैराग्याद् अपि दोषबीजक्षये कैवल्यम् ||३.५०||
tad-vairāgyād api doṣa-bīja-kṣaye kaivalyam ||3.50||
स्थान्युपनिमन्त्रणे सङ्गस्मयाकरणं पुनर् अनिष्टप्रसङ्गात् ||३.५१||
sthāny-upanimantraṇe saṅga-smayākaraṇaṃ punar aniṣṭa-prasaṅgāt ||3.51||
क्षणतत्क्रमयोः संयमाद् विवेकजं ज्ञानम् ||३.५२||
kṣaṇa-tat-kramayoḥ saṃyamād viveka-jaṃ jñānam ||3.52||
जातिलक्षणदेशैर् अन्यतानवच्छेदात् तुल्ययोस् ततः प्रतिपत्तिः ||३.५३||
jāti-lakṣaṇa-deśair anyatānavacchedāt tulyayos tataḥ pratipattiḥ ||3.53||
तारकं सर्वविषयं सर्वथाविषयम् अक्रमं चेति विवेकजं ज्ञानम् ||३.५४||
tārakaṃ sarva-viṣayaṃ sarvathā-viṣayam akramaṃ ceti viveka-jaṃ jñānam ||3.54||
सत्त्वपुरुषयोः शुद्धिसाम्ये कैवल्यम् इति ||३.५५||
sattva-puruṣayoḥ śuddhi-sāmye kaivalyam iti ||3.55||
इति पतञ्जलिविरचिते योगसूत्रे तृतीयो विभूतिपादः |
iti patañjali-viracite yoga-sūtre
tṛtīyo vibhūti-pādaḥ |
Oto koniec trzeciego rozdziału „Moce mistyczne”
w Sutrach jogi autorstwa Patańdźalego.