6.48. Starcie Bhiszmy

I rzekł Dhrytarasztra:
Kiedy już wojska moje i tamtych, najlepszych z wojów, stanęły, to jak się bitwa zaczęła?

I rzekł Sańdźaja:
Gdy uzbrojeni wojownicy, w blasku swych godeł, w szykach się równo ustawili – a wyglądali niczym morze bezbrzeżne – wonczas twój syn Durjodhana, który stał między twoimi, zawołał do nich wszystkich: ,,Walczcie, zbrojni mężowie!”.

A oni, do czynów okrutnych gotowi, chętni, by życie oddać, ruszyli na Pandawów, wysoko swe godła niosąc. [5] I rozpoczął się bój straszny, włos jeżący, między twoimi i tamtymi. Rydwannicy w jeden kłąb ze słonnikami się zwarli. Lecą ostre strzały wypuszczone z łuków, o złotych nasadach, ze świeżo nałożonymi grotami, ranią rumaki i słonie.

I gdy bitwa się toczy, Bhiszma w pełnej zbroi, o potężnych ramionach, o sile grozę budzącej, unosi swój łuk i rusza naprzód. Dojeżdża do Abhimanju Syna Subhadry, Bhimaseny i Satjakiego z rodu Śiniego, wielkiego rydwannika, i króla Kekajów, i Wiraty, i Dhrysztadjumny Syna Pryszaty, a także mężnych Ćedich i Matsjów, zalewając ich deszczem strzał – ten starowieczny ojciec rodu Kurów. Chwieje się wielki szyk od ataku tego męża, mieszają się formacje. [10] Spadają godła ze słoni Pandawów, giną najlepsze rumaki, a oddziały rydwanów rozbiegają się na wszystkie strony.

[15] Ale Ardźuna, tygrys mężów, zoczył Bhiszmę, wielkiego rydwannika i do Kryszny Warszneji woła w wielkim gniewie:
– Ruszaj na pradziada! Widzę przecież, że on w swym rozjuszeniu, Warsznejo, moją armię wytraci, pragnąc dobra Durjodhany! A Drona, Krypa, Śalja i Wikarna, o dręczycielu ludzi, razem z synami Dhrytarasztry, z Durjodhaną na czele, zabiją Pańćalów osłaniani przez Bhiszmę z jego tęgim łukiem! Więc ja sam ruszę na niego, by ocalić moich wojów, Dręczycielu-Ludzi!

Odparł mu Wasudewa:
– Gotuj się, Zdobywco-Skarbu! Zawiozę cię do rydwanu pradziada, śmiałku!

To powiedziawszy, Kryszna Wnuk Śury, kieruje swój sławny na cały świat rydwan ku rydwanowi Bhiszmy, władco ludzi! A wraz z nim na rydwanie – zdobnym w chorągiewki z dzwonkami, zaprzężonym w rumaki w kolorze czapli, z wysoko wzniesionym godłem w kształcie strasznej, ryczącej małpy, dudniącym niczym chmura burzowa, świecącym jak słońce i niosącym śmierć wojskom Kaurawów i Śurasenów – jedzie Pandawa. W okamgnieniu strzały wroga rozprasza i przyjaciołom niesie pocieszenie. [20] Pędem nadjeżdża, podobny do słonia w szale, śmiałków w drżenie wprawia, wciąż do nich strzelając. I oto Bhiszma Syn Śantanu, osłaniany przez najlepszych z królestwa Sindhu, przez tych ze Wschodnich Rubieży, przez Sauwirów i Kekajów, nagle rusza Ardźunie naprzeciw. Jakiż inny rydwannik byłby godnym przeciwnikiem Ardźuny Nosiciela-Gandiwy poza pradziadem rodu Kurów, poza Droną i Karną Synem Wikartany? Pradziad rodu Kaurawów, mój królu, okrywa Ardźunę siedemdziesięcioma siedmioma żelaznymi strzałami, Drona dwudziestoma pięcioma, Krypa piętnastoma, Durjodhana sześćdziesięcioma sześcioma, [25] Śalja i król Sindhu Dźajadratha – każdy dziewiątką bełtów, Śakuni pięcioma, a Wikarna trafia go dziesięcioma strzałami niedźwiedzimi. Ale wielki łucznik Ardźuna, ostrymi strzałami zewsząd chłostany, nawet nie drgnął, długoręki, podobny górze rozdartej, niewzruszonej. I ten tygrys mężów posyła ku Bhiszmie strzał pięć i dwadzieścia, ku Krypie dziewięć, ku Dronie sześćdziesiąt, ku Wikarnie trzy i takoż trzy ku Artajaniemu*, a samego króla razi pięcioma strzałami – ten o bezbrzeżnym duchu, Zdobny-W-Diadem, buhaju Bharatów! I w jednej chwili do Zdobywcy-Skarbu podjeżdżają Satjaki i Wirata, Dhrysztadjumna Wnuk Pryszaty oraz Abhimanju Syn Draupadi. [30] Książę Pańćalów Dhrysztadjumna, wraz z Somakami, deszczem strzał zalewa Dronę, wielkiego łucznika, co dobru Syna Gangi jest oddany. Ale arcyrydwannik Bhiszma błyskawicznie trafia Ardźunę Pandawę osiemdziesięcioma zaostrzonymi strzałami, aż twoi ludzie zawrzaśli z zachwytu. Słyszy uzbroi wyjeżdża na samą linię frontu, lew potężny między rydwannikami, wbija się między ich lwie rydwany i zaczyna igrać swym łukiem, za cel ich obierając, królu.

[35] Widzi Król Durjodhana, władca ludzi, jak Syn Prythy w boju armię jego dręczy i woła do Bhiszmy:
– Synu Gangi, ukochany, ten mocarny Syn Pandu, razem z Kryszną, wycina w pień naszych wszystkich wojowników, mimo ich wielkich wysiłków, a ty wciąż żyw jesteś, a takoż i arcyrydwannik Drona! To przez ciebie wielki rydwannik Karna, zawsze memu dobru oddany, odłożył broń i nie chce teraz z Synem Prythy walczyć. Więc teraz postaraj się, Synu Gangi, by Phalguna* zginął!

Słysząc to, ojciec twój O-Boskim-Ślubowaniu, o królu, rusza w kierunku rydwanu Syna Prythy, krzycząc:
– Hańba Prawu kszatrijów!

Na widok tych dwóch, władco ziemi, stojących razem na rydwanie w białe konie zaprzężonym, ryczą królowie jak lwy rozgłośnie i w konchy dmą, Bharato! Syn Drony oraz Durjodhana wraz z twoim synem Wikarną podjeżdżają do Bhiszmy i stają przy nim gotowi do walki, panie! I wszyscy Pandawowie, otoczywszy Zdobywcę-Skarbu, takoż stają na walkę zaciętą gotowi. [40] I rozpoczyna się bój.

Syn Gangi Bhiszma trafia syna Prythy dziewięcioma strzałami, a Ardźuna w odpowiedzi dziesięć pocisków w jego czułe punkty wbija. I zaraz Syn Pandu, sławny wojownik, tysiącem strzał celnie wymierzonych powstrzymuje strzały Bhiszmy, ze wszystkich stron na niego lecące, ale ten tysiąc strzał Bhiszma Syn Śantanu odpiera bełtów rojem, Kaurawo! Obaj rozognieni są wielce, obaj radują się walką, obaj równo walczą, obaj równo ciosy odpierają. [45] Widzę, jak gęste tumany strzał przez Bhiszmę odpalane prują się pod strzałami Ardźuny. I tak samo tumany strzał Ardźuny, co wciąż ku Synowi Gangi lecą, sypią się na ziemię jego pod pociskami.

Teraz Ardźuna strzela w Bhiszmę dwudziestoma pięcioma ostrymi bełtami, a Bhiszma trafia Syna Prythy trzydziestoma. Jeden rani konie drugiego, bije w godła, w dyszle, w koła rydwanów, a obaj siłacze, dręczyciele wrogów, radość wielką z tej walki czerpią. Rozjuszony Bhiszma, pierwszy spośród strzelców, trzema strzałami trafia Krysznę Wasudewę w sam środek piersi. [50] Zalał się cały czerwienią Zabójca-Madhu, przeszyty strzałami, królu, niczym drzewo leśnego płomienia czerwienią kwiatów. Wściekł się wielce Ardźunę widok rannego Kryszny Madhawy, więc trzema strzałami woźnicę w Syna Gangi bije. I obaj ci mężowie, chociaż się wysilają, aby sobie wzajemnie śmierć zadać, nie mogą w siebie trafić w tym boju. Widzę, jak koła zataczają, jak podjeżdżają ku sobie i odjeżdżają, wielce biegli są bowiem ich woźnice w sztuce powożenia. Szukają okazji do uderzenia, zajeżdżając sobie drogę na szlaku bojowym, mój królu. [55] Obaj dmą w konchy, a buczenie konch z lwim rykiem tych dwóch rydwanników się zlewa i z warkotem ich łuków. Od dźwięku konch i od huku obręczy ich rydwanów pęka z łoskotem ziemia, dygoce cała. I nie widać żadnej różnicy między nimi w tej walce – tak bardzo są ci mocarze podobni do siebie. Tylko po godle Kaurawowie mogą Bhiszmę rozpoznać i Pandawowie Syna Prythy po godle rozpoznają. W zadziwienie popada wszystko, co żyje, Bharato, widząc jednaką potęgę tych dwóch mężów świetnych w boju, królu! [60] Żadnej różnicy między nimi dostrzec się nie da, Bharato, jak u tego, kto Prawa przestrzega, zła żadnego nie uświadczysz. Obaj pod tumanem strzał znikają, a potem znowu z nagła wychodzą. Widząc ich siłę, mówią do siebie bogowie wśród gandharwów, ćaranów i wieszczów:
– Nikt nie zdoła tych dwóch rydwanników pokonać, gdy rozochocą w boju, nawet jeśli wszystkie światy z bogami, asurami i gandharwami przeciw nim by się sprzymierzyły. Wielkim dziwem jest ten bój, wielkim cudem. Już nigdy więcej nie dojdzie do podobnej wojny. [65] Nie zdoła mądry Syn Prythy pokonać Bhiszmy w boju, gdy on z łukiem w dłoniach na rydwanie stoi i miota pociski w bitwie. I takoż Bhiszma nie zdoła zwyciężyć w boju Pandawy, kiedy on łuk dzierży. Nawet bogom trudno go byłoby pokonać.

Takie gadki sławiące Syna Gangi i Ardźunę słychać, panie plemion. A gdy oni tych wielkich dzieł męstwa dokonują, wojownicy twoi i Pandawów wzajemnie w bitwie się mordują. Ostrymi świetlistymi mieczami, toporami, różnego rodzaju strzałami w wielkiej liczbie, różnego rodzaju pociskami w walce szlachtują siebie mężowie bohaterscy. [70] I w trakcie tego okrutnego boju zaczęła się ciężka walka między Droną i księciem Pańćalów Dhrysztadjumną.