6.17. Opis wojsk Kaurawów

Rzekł Sańdźaja:
Wszyscy wielcy władcy ziemi zebrali się razem, jak to czcigodny Wjasa Kryszna Dwaipajana przepowiedział. Tego dnia księżyc znalazł się w gwiazdozbiorze Magha, a na niebo wyszło siedem wielkich planet ogniem gorejących. Wydawało się, że słońce, wschodząc, na pół się rozszczepiło, a w miarę, jak wschodziło, jaśniało coraz mocniej płomiennym grzebieniem. Skowytały szakale, w rozpalonym przestworzu krakały kruki, co trupem i krwią się żywią, żądne mięsa.

[5] Codziennie rano ci dwaj wstawali – starowieczny pradziad wszystkich Kurów i Drona Syn Bharadwadźi – i obaj, choć Pandawom zwycięstwa życzyli, dla ciebie walczyli zgodnie z obietnicą. Ojciec twój O-Boskim-Ślubie, znający wszystkie szczegóły prawa, zwoływał do siebie królów, wielkich stróży ziemi i tymi słowy do nich przemawiał:
– Oto, wojownicy, wielkie wrota do nieba rozwarto! Przechodźcie nimi i do świata Indry Mocarnego i do świata Brahmy wstępujcie! Tą odwieczną drogą kroczyli najdawniejsi! Natchnijcie ducha do walki z sercem niewzruszonym! [10] Dzięki takim czynom doskonali Nabhaga, Jajati, Mandhatar, Nahusza i Nryga najwyższą siedzibę zdobyli. Wbrew Prawu jest śmierć dla wojownika w chorobie, w pieleszach domowych. Tylko ten, kto w walce ginie, Prawo odwieczne wypełnia.

Na słowa Bhiszmy królowie, stróże ziemi, ruszali do swych oddziałów, splendoru im przydając swymi rydwanami świetnymi, buhaju ludzi. I tylko Karna Syn Wikartany wraz z towarzyszami swymi i krewnymi za broń nie chwycił ze względu na Bhiszmę. Bez niego zatem twoi królewscy synowie ruszali na bój, lwim rykiem dziesięć stron świata napełniając. [15] Wśród słoni i rumaków, rydwanów i piechurów świeciły się ich jasne parasole i godła. Ziemia trzęsła się od dźwięków bębnów i cymbałów, od łoskotu kotłów, od brzęku obręczy rydwanów. Wojownicy na rydwanach ze złotymi bransoletami na rękach i ramionach, z łukami, cali świecący wyglądali jak góry, co z podstaw swych ruszyły. Bhiszma Syn Śantanu, dowódca armii Kurów, stał pod wielkim godłem w kształcie palmiry* z pięcioma gwiazdami, podobny słońcu bez skazy. Na jego rozkaz wszyscy twoi łucznicy wielcy, królowie, buhaju Bharatów, zajmowali swoje miejsca w szykach. [20] Oto król Gowasany Syn Śibiego, razem z innymi władcami, jedzie na wielkim, godnym królów słoniu ozdobionym proporcami. Na czele wszystkich oddziałów podąża na bój Aśwatthaman Syn Drony o twarzy jasnej jak lotos, z lwim prąciem w godle. Śrutajus, Ćitrasena, Purumitra, Wiwinśati, Śalja, Bhuriśrawas i wielki rydwannik Wikarna – tych siedmiu łuczników znakomitych pod dowództwem Syna Drony znajduje się w przedniej straży Bhiszmy na rydwanach pięknie malowanych. Widzę, jak świecą ogromne złote godła, zdobiące ich świetne rydwany. W godle Drony, pierwszego spośród mistrzów, jest złoty ołtarz z ornamentem w kształcie dzbana oraz łuk. [25] Wielkie godło Durjodhany, który wiedzie oddział złożony z wielu setek tysięcy wojowników, ma kształt słonia, inkrustowane jest klejnotami. Przed nim jadą na swych rydwanach królowie Puru i Kalingów, król Kambodźi Sudakszina, Kszemadhanwan i Sumitra, a także król Magadhy na bezcennym rydwanie, z bykiem w godle, ciągnąc za sobą swoje wojsko. Król Angi i Krypa o potężnym duchu osłaniają armię mieszkańców Wschodu, podobną do kłębów chmur jesiennych. Blask bije od przesławnego króla Sindhu Dźajadrathy, który stoi na czele swych oddziałów z pięknym srebrnym godłem w kształcie dzika. [30] A pod wodzą ma on sto tysięcy rydwanów, osiem tysięcy słoni i sześć miriad piechoty. A takoż blask bije od wielkiej armii o nieskończonej liczbie rydwanów, słoni i koni, z proporcami na czele, którą dowodzi władca Sindhu, o królu. Władca Kalingów jedzie wraz ze swym synem Ketumantem, dowodząc sześćdziesięcioma tysiącami rydwanów i miriadą słoni. Piękne są one wielkie słonie, górom podobne, świetliste od machin wojennych, włóczni i chorągwi. Piękny też jest sam król Kalingów ze swym doskonałym godłem w kształcie drzewa, pod białym parasolem, w złotym naszyjniku i z wachlarzem z ogona jaka. [35] Ketumant zaś siedzi na słoniu, cudny migocący bodziec dzierży w dłoniach, podobny jest słońcu, co zza chmur wygląda. Bhagadatta jedzie na prześwietnym słoniu, jak Indra Gromodzierżca, płomienny splendorem. Za Ketumantem jadą dwaj królowie Awanti Winda i Anuwinda, siedzą na karkach słoni, a w niczym Bhagadatcie nie ustępują.

Ten szyk bojowy tworzą oddziały rydwanów, słonie są jego nogami, głową – najlepsi wojownicy, z rumaków ma skrzydła i idzie przed siebie straszliwy w ataku, z paszczą na wszystkie strony zwróconą. Ustawił go Drona, o królu, oraz Bhiszma Syn Śantanu wraz z Aśwatthamanem Synem Mistrza, Bahliką i Krypą.