Autorzy
Opracowali (indika 2024):
(tłumaczenie)
Andrzej Babkiewicz
(komitet redakcyjny)
Andrzej Babkiewicz, Joanna Jurewicz, Monika Nowakowska,
Sven Sellmer, Przemysław Szczurek, Anna Trynkowska
(redakcja techniczna)
Karina Babkiewicz
(przygotowanie tekstu, skład, zamieszczenie na stronie)
Sven Sellmer i Andrzej Babkiewicz
Tłumaczenie finansowane w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego
pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki”
w latach 2017–2023, numer projektu 0357/NPRH5/H22/84/2017.
महाभारत
Mahābhārata
6. Księga Bhiszmy (bhīṣma-parvan)
***
6.14-40 Księga Pieśni Pana
(Bhagavad-gītā-parvan)
6.38. Joga podziału na majętność boską i antyboską (BhG 16)
(devāsura-sampad-vibhāga-yoga)
Streszczenie rozdziału:
1–3 Opis boskiej natury (36 cech).
4–20 Opis demonicznej natury – działania (dążenie do przyjemności i zniszczenia świata), mentalność (ateizm, duma, arogancja, żądza), rezultat (piekło, wieczne potępienie, narodziny w demonicznych łonach).
21–24 Potrójne wrota piekła: żądzy, gniewu, chciwości. Wolność od nich i działanie podług nakazów pism wiedzie do doskonałości.
śrībhagavān uvāca
abhayaṃ sattvasaṃśuddhir
jñānayogavyavasthitiḥ |
dānaṃ damaś ca yajñaś ca
svādhyāyas tapa ārjavam ||6.38.1||
ahiṃsā satyam akrodhas
tyāgaḥ śāntir apaiśunam |
dayā bhūteṣv aloluptvaṃ
mārdavaṃ hrīr acāpalam ||6.38.2||
tejaḥ kṣamā dhṛtiḥ śaucam
adroho nātimānitā |
bhavanti saṃpadaṃ daivīm
abhijātasya bhārata ||6.38.3||
dambho darpo 'timānaś ca
krodhaḥ pāruṣyam eva ca |
ajñānaṃ cābhijātasya
pārtha saṃpadam āsurīm ||6.38.4||
daivī saṃpad vimokṣāya
nibandhāyāsurī matā |
mā śucaḥ saṃpadaṃ daivīm
abhijāto 'si pāṇḍava ||6.38.5||
dvau bhūtasargau loke 'smin
daiva āsura eva ca |
daivo vistaraśaḥ prokta
āsuraṃ pārtha me śṛṇu ||6.38.6||
pravṛttiṃ ca nivṛttiṃ ca
janā na vidur āsurāḥ |
na śaucaṃ nāpi cācāro
na satyaṃ teṣu vidyate ||6.38.7||
asatyam apratiṣṭhaṃ te
jagad āhur anīśvaram |
aparasparasaṃbhūtaṃ
kim anyat kāmahaitukam ||6.38.8||
etāṃ dṛṣṭim avaṣṭabhya
naṣṭātmāno 'lpabuddhayaḥ |
prabhavanty ugrakarmāṇaḥ
kṣayāya jagato 'hitāḥ ||6.38.9||
kāmam āśritya duṣpūraṃ
dambhamānamadānvitāḥ |
mohād gṛhītvāsadgrāhān
pravartante 'śucivratāḥ ||6.38.10||
cintām aparimeyāṃ ca
pralayāntām upāśritāḥ |
kāmopabhogaparamā
etāvad iti niścitāḥ ||6.38.11||
āśāpāśaśatair baddhāḥ
kāmakrodhaparāyaṇāḥ |
īhante kāmabhogārtham
anyāyenārthasaṃcayān ||6.38.12||
idam adya mayā labdham
idaṃ prāpsye manoratham |
idam astīdam api me
bhaviṣyati punar dhanam ||6.38.13||
asau mayā hataḥ śatrur
haniṣye cāparān api |
īśvaro 'ham ahaṃ bhogī
siddho 'haṃ balavān sukhī ||6.38.14||
āḍhyo 'bhijanavān asmi
ko 'nyo 'sti sadṛśo mayā |
yakṣye dāsyāmi modiṣya
ity ajñānavimohitāḥ ||6.38.15||
anekacittavibhrāntā
mohajālasamāvṛtāḥ |
prasaktāḥ kāmabhogeṣu
patanti narake 'śucau ||6.38.16||
ātmasaṃbhāvitāḥ stabdhā
dhanamānamadānvitāḥ |
yajante nāmayajñais te
dambhenāvidhipūrvakam ||6.38.17||
ahaṃkāraṃ balaṃ darpaṃ
kāmaṃ krodhaṃ ca saṃśritāḥ |
mām ātmaparadeheṣu
pradviṣanto 'bhyasūyakāḥ ||6.38.18||
tān ahaṃ dviṣataḥ krūrān
saṃsāreṣu narādhamān |
kṣipāmy ajasram aśubhān
āsurīṣv eva yoniṣu ||6.38.19||
āsurīṃ yonim āpannā
mūḍhā janmani janmani |
mām aprāpyaiva kaunteya
tato yānty adhamāṃ gatim ||6.38.20||
trividhaṃ narakasyedaṃ
dvāraṃ nāśanam ātmanaḥ |
kāmaḥ krodhas tathā lobhas
tasmād etat trayaṃ tyajet ||6.38.21||
etair vimuktaḥ kaunteya
tamodvārais tribhir naraḥ |
ācaraty ātmanaḥ śreyas
tato yāti parāṃ gatim ||6.38.22||
yaḥ śāstravidhim utsṛjya
vartate kāmakārataḥ |
na sa siddhim avāpnoti
na sukhaṃ na parāṃ gatim ||6.38.23||
tasmāc chāstraṃ pramāṇaṃ te
kāryākāryavyavasthitau |
jñātvā śāstravidhānoktaṃ
karma kartum ihārhasi ||6.38.24||
Chwalebny Pan rzekł:
1 Jaźni czystość, brak bojaźni,
utwierdzenie w jodze wiedzy,
dar, ofiara, powściągliwość,
prostota, asceza, studia,
2 niekrzywdzenie, prawdomówność,
wyrzeczenie i brak gniewu,
spokój oraz brak obmowy,
litość dla istoty każdej,
brak chciwości, delikatność,
brak chwiejności i wstydliwość,
3 wigor, wola, tolerancja,
nie nadmierna duma, czystość,
brak wrogości – oto boska
jest majętność zrodzonego.
4 Obłuda, nadmierna duma,
arogancja, złość, niewiedza,
szorstkość – oto sześcioraka
antyboska jest majętność.
5 Wyzwala majętność boska,
pęta zaś ta antyboska.
Lecz się nie martw, synu Pandu,
tyś zrodzony z boskim mieniem.
6 W świecie tym dwie emanacje
istot: boska, antyboska.
Rzekłem o tej boskiej wiele,
słuchaj więc o antyboskiej.
7 Co wykonać, co poniechać –
ród demonów nie rozumie.
Nie masz w nich krztyny czystości,
manier czy prawdomówności.
8 Mówią, że świat nie ma władcy,
bez podstawy, nieprawdziwy,
że nie powstał z wcześniejszego.
Czyż chuć nie jest jego źródłem?
9 W sądzie tym się utwierdziwszy,
wrodzy, o okrutnych czynach,
ich myśl wąska, jaźń zgubiona,
dążą do zagłady świata.
10 A na żądzy się oparłszy,
którą trudno jest nasycić,
dumni, pyszni i obłudni
w omroczeniu się chwytają
złych przekonań i spełniają
śluby, które są nieczyste.
11 W trosk bezmiarze pogrążeni,
których skutkiem jest zniszczenie,
pewni, że uciechy, żądze
są najwyższą tu rozkoszą.
12 W setki pragnień zamotani,
są oddani żądzy, złości,
dla jadła i uciech dążą
bezprawnie do dóbr sutości.
13 „Oto dzisiaj to zdobyłem,
tamto też marzenie spełnię.
To bogactwo jest już moim,
inne również wnet osiągnę.
14 Tego wroga już zabiłem,
tamtych także się pozbędę.
Jam jest władcą, ja doświadczam,
jam spełniony, szczęsny, silny.
15 Jam majętny, ród mój przedni,
kogóż ze mną można równać?
Dary dam, ofiarę złożę,
będę kontent” – tak to ważą
ci niewiedzą zamroczeni.
16 Błądząc w myślach bez umiaru,
zamotani w sieci złudzeń,
lgną do uciech i rozkoszy –
ci w nieczyste piekło runą.
17 Sami siebie wielce cenią,
dumni, mieniem upojeni,
wbrew zasadom i obłudne
jeno z nazwy ich ofiary.
18 Zazdrośnicy, którzy trwają
w sile, dumie, egotyzmie,
żądzy, gniewie – nienawidzą
w cudzym ciele mnie i w swoim.
19 Okrutnych, nienawidzących,
najpodlejszych, niepomyślnych
ciskam wciąż w kołowrót wcieleń,
jeno w łona demoniczne.
20 Wchodząc w łona demoniczne,
głupcy w żadnych narodzinach
do mnie nigdy nie dochodzą,
idą do podłego celu.
21 Wrota piekieł są potrójne:
żądza, gniew, a z nimi chciwość.
Śmiercią one są dla jaźni,
trójkę tę precz trzeba rzucić.
22 Człowiek, który się wyzwolił
od tej trójki wrót ku mroku,
działa dla swojego dobra,
do przedniego kroczy celu.
23 Kto porzucił ksiąg nakazy,
działa podług własnej żądzy,
doskonałości nie sięgnie,
szczęścia i przedniego celu.
24 Niech ci księgi będą wzorem
złej i dobrej powinności,
a poznawszy pism nakazy,
czyn winieneś tutaj spełniać.