Autorzy

Opracowali (indika 2024):
(tłumaczenie)
Andrzej Babkiewicz
(komitet redakcyjny)
Andrzej Babkiewicz, Joanna Jurewicz, Monika Nowakowska,
Sven Sellmer, Przemysław Szczurek, Anna Trynkowska
(redakcja techniczna)
Karina Babkiewicz
(przygotowanie tekstu, skład, zamieszczenie na stronie)
Sven Sellmer i Andrzej Babkiewicz

Tłumaczenie finansowane w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego
pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki”
w latach 2017–2023, numer projektu 0357/NPRH5/H22/84/2017.

महाभारत

Mahābhārata

6. Księga Bhiszmy (bhīṣma-parvan)

***

6.1-13 Księga struktury świata
(jambū-kaṇḍa-vinirmāṇa-parvan)

6.10. Rzeki, góry i krainy dzielnicy Bharaty
(nadī-janapada-kathana)

Streszczenie rozdziału:

1–2 Dhrytarasztra prosi o opisanie dzielnicy Bharaty (Indii).
3–8 Słynni władcy i wieszczowie związani z Bharatą.
9–12 Pasma górskie – lista.
13–36 Rzeki – lista.
37–56 Krainy północnych Indii – lista.
57–63 Krainy południowych Indii – lista.
64–68 Krainy barbarzyńców – lista.
69–74 Chwały ziemi pożądanej przez władców.

dhṛtarāṣṭra uvāca
yad idaṃ bhārataṃ varṣaṃ
yatredaṃ mūrchitaṃ balam |
yatrātimātraṃ lubdho 'yaṃ
putro duryodhano mama ||6.10.1||

yatra gṛddhāḥ pāṇḍusutā
yatra me sajjate manaḥ |
etan me tattvam ācakṣva
kuśalo hy asi saṃjaya ||6.10.2||

saṃjaya uvāca
na tatra pāṇḍavā gṛddhāḥ
śṛṇu rājan vaco mama |
gṛddho duryodhanas tatra
śakuniś cāpi saubalaḥ ||6.10.3||

apare kṣatriyāś cāpi
nānājanapadeśvarāḥ |
ye gṛddhā bhārate varṣe
na mṛṣyanti parasparam ||6.10.4||

atra te varṇayiṣyāmi
varṣaṃ bhārata bhāratam |
priyam indrasya devasya
manor vaivasvatasya ca ||6.10.5||

pṛthoś ca rājan vainyasya
tathekṣvākor mahātmanaḥ |
yayāter ambarīṣasya
māndhātur nahuṣasya ca ||6.10.6||

tathaiva mucukundasya
śiber auśīnarasya ca |
ṛṣabhasya tathailasya
nṛgasya nṛpates tathā ||6.10.7||

anyeṣāṃ ca mahārāja
kṣatriyāṇāṃ balīyasām |
sarveṣām eva rājendra
priyaṃ bhārata bhāratam ||6.10.8||

tat te varṣaṃ pravakṣyāmi
yathāśrutam ariṃdama |
śṛṇu me gadato rājan
yan māṃ tvaṃ paripṛcchasi ||6.10.9||

mahendro malayaḥ sahyaḥ
śuktimān ṛkṣavān api |
vindhyaś ca pāriyātraś ca
saptaite kulaparvatāḥ ||6.10.10||

teṣāṃ sahasraśo rājan
parvatās tu samīpataḥ |
abhijñātāḥ sāravanto
vipulāś citrasānavaḥ ||6.10.11||

anye tato 'parijñātā
hrasvā hrasvopajīvinaḥ |
āryā mlecchāś ca kauravya
tair miśrāḥ puruṣā vibho ||6.10.12||

nadīḥ pibanti bahulā
gaṅgāṃ sindhuṃ sarasvatīm |
godāvarīṃ narmadāṃ ca
bāhudāṃ ca mahānadīm ||6.10.13||

śatadruṃ candrabhāgāṃ ca
yamunāṃ ca mahānadīm |
dṛṣadvatīṃ vipāśāṃ ca
vipāpāṃ sthūlavālukām ||6.10.14||

nadīṃ vetravatīṃ caiva
kṛṣṇaveṇāṃ ca nimnagām |
irāvatīṃ vitastāṃ ca
payoṣṇīṃ devikām api ||6.10.15||

vedasmṛtiṃ vetasinīṃ
tridivām iṣkumālinīm |
karīṣiṇīṃ citravahāṃ
citrasenāṃ ca nimnagām ||6.10.16||

gomatīṃ dhūtapāpāṃ ca
vandanāṃ ca mahānadīm |
kauśikīṃ tridivāṃ kṛtyāṃ
vicitrāṃ lohatāriṇīm ||6.10.17||

rathasthāṃ śatakumbhāṃ ca
sarayūṃ ca nareśvara |
carmaṇvatīṃ vetravatīṃ
hastisomāṃ diśaṃ tathā ||6.10.18||

śatāvarīṃ payoṣṇīṃ ca
parāṃ bhaimarathīṃ tathā |
kāverīṃ culukāṃ cāpi
vāpīṃ śatabalām api ||6.10.19||

nicīrāṃ mahitāṃ cāpi
suprayogāṃ narādhipa |
pavitrāṃ kuṇḍalāṃ sindhuṃ
vājinīṃ puramālinīm ||6.10.20||

pūrvābhirāmāṃ vīrāṃ ca
bhīmām oghavatīṃ tathā |
palāśinīṃ pāpaharāṃ
mahendrāṃ pippalāvatīm ||6.10.21||

pāriṣeṇām asiknīṃ ca
saralāṃ bhāramardinīm |
puruhīṃ pravarāṃ menāṃ
moghāṃ ghṛtavatīṃ tathā ||6.10.22||

dhūmatyām atikṛṣṇāṃ ca
sūcīṃ chāvīṃ ca kaurava |
sadānīrām adhṛṣyāṃ ca
kuśadhārāṃ mahānadīm ||6.10.23||

śaśikāntāṃ śivāṃ caiva
tathā vīravatīm api |
vāstuṃ suvāstuṃ gaurīṃ ca
kampanāṃ sahiraṇvatīm ||6.10.24||

hiraṇvatīṃ citravatīṃ
citrasenāṃ ca nimnagām |
rathacitrāṃ jyotirathāṃ
viśvāmitrāṃ kapiñjalām ||6.10.25||

upendrāṃ bahulāṃ caiva
kucarām ambuvāhinīm |
vainandīṃ piñjalāṃ veṇṇāṃ
tuṅgaveṇāṃ mahānadīm ||6.10.26||

vidiśāṃ kṛṣṇaveṇṇāṃ ca
tāmrāṃ ca kapilām api |
śaluṃ suvāmāṃ vedāśvāṃ
harisrāvāṃ mahāpagām ||6.10.27||

śīghrāṃ ca picchilāṃ caiva
bhāradvājīṃ ca nimnagām |
kauśikīṃ nimnagāṃ śoṇāṃ
bāhudām atha candanām ||6.10.28||

durgām antaḥśilāṃ caiva
brahmamedhyāṃ bṛhadvatīm |
carakṣāṃ mahirohīṃ ca
tathā jambunadīm api ||6.10.29||

sunasāṃ tamasāṃ dāsīṃ
trasām anyāṃ varāṇasīm |
loloddhṛtakarāṃ caiva
pūrṇāśāṃ ca mahānadīm ||6.10.30||

mānavīṃ vṛṣabhāṃ caiva
mahānadyo janādhipa |
sadānirāmayāṃ vṛtyāṃ
mandagāṃ mandavāhinīm ||6.10.31||

brahmāṇīṃ ca mahāgaurīṃ
durgām api ca bhārata |
citropalāṃ citrabarhāṃ
mañjuṃ makaravāhinīm ||6.10.32||

mandākinīṃ vaitaraṇīṃ
kokāṃ caiva mahānadīm |
śuktimatīm araṇyāṃ ca
puṣpaveṇyutpalāvatīm ||6.10.33||

lohityāṃ karatoyāṃ ca
tathaiva vṛṣabhaṅginīm |
kumārīm ṛṣikulyāṃ ca
brahmakulyāṃ ca bhārata ||6.10.34||

sarasvatīḥ supuṇyāś ca
sarvā gaṅgāś ca māriṣa |
viśvasya mātaraḥ sarvāḥ
sarvāś caiva mahābalāḥ ||6.10.35||

tathā nadyas tv aprakāśāḥ
śataśo 'tha sahasraśaḥ |
ity etāḥ sarito rājan
samākhyātā yathāsmṛti ||6.10.36||

ata ūrdhvaṃ janapadān
nibodha gadato mama |
tatreme kurupāñcālāḥ
śālvamādreyajāṅgalāḥ ||6.10.37||

śūrasenāḥ kaliṅgāś ca
bodhā maukās tathaiva ca |
matsyāḥ sukuṭyaḥ saubalyāḥ
kuntalāḥ kāśikośalāḥ ||6.10.38||

cedivatsāḥ karūṣāś ca
bhojāḥ sindhupulindakāḥ |
uttamaujā daśārṇāś ca
mekalāś cotkalaiḥ saha ||6.10.39||

pāñcālāḥ kauśijāś caiva
ekapṛṣṭhā yugaṃdharāḥ |
saudhā madrā bhujiṅgāś ca
kāśayo 'parakāśayaḥ ||6.10.40||

jaṭharāḥ kukkuśāś caiva
sudāśārṇāś ca bhārata |
kuntayo 'vantayaś caiva
tathaivāparakuntayaḥ ||6.10.41||

govindā mandakāḥ ṣaṇḍā
vidarbhānūpavāsikāḥ |
aśmakāḥ pāṃsurāṣṭrāś ca
goparāṣṭrāḥ panītakāḥ ||6.10.42||

ādirāṣṭrāḥ sukuṭṭāś ca
balirāṣṭraṃ ca kevalam |
vānarāsyāḥ pravāhāś ca
vakrā vakrabhayāḥ śakāḥ ||6.10.43||

videhakā māgadhāś ca
suhmāś ca vijayās tathā |
aṅgā vaṅgāḥ kaliṅgāś ca
yakṛllomāna eva ca ||6.10.44||

mallāḥ sudeṣṇāḥ prāhūtās
tathā māhiṣakārṣikāḥ |
vāhīkā vāṭadhānāś ca
ābhīrāḥ kālatoyakāḥ ||6.10.45||

aparandhrāś ca śūdrāś ca
pahlavāś carmakhaṇḍikāḥ |
aṭavīśabarāś caiva
marubhaumāś ca māriṣa ||6.10.46||

upāvṛścānupāvṛśca#
#surāṣṭrāḥ kekayās tathā |
kuṭṭāparāntā dvaidheyāḥ
kākṣāḥ sāmudraniṣkuṭāḥ ||6.10.47||

andhrāś ca bahavo rājann
antargiryās tathaiva ca |
bahirgiryāṅgamaladā
māgadhā mānavarjakāḥ ||6.10.48||

mahyuttarāḥ prāvṛṣeyā
bhārgavāś ca janādhipa |
puṇḍrā bhārgāḥ kirātāś ca
sudoṣṇāḥ pramudās tathā ||6.10.49||

śakā niṣādā niṣadhās
tathaivānartanairṛtāḥ |
dugūlāḥ pratimatsyāś ca
kuśalāḥ kunaṭās tathā ||6.10.50||

tīragrāhās taratoyā
rājikā rasyakāgaṇāḥ |
tilakāḥ pārasīkāś ca
madhumantaḥ prakutsakāḥ ||6.10.51||

kāśmīrāḥ sindhusauvīrā
gāndhārā darśakās tathā |
abhīsārā kulūtāś ca
śaivalā bāhlikās tathā ||6.10.52||

darvīkāḥ sakacā darvā
vātajāmarathoragāḥ |
bahuvādyāś ca kauravya
sudāmānaḥ sumallikāḥ ||6.10.53||

vadhrāḥ karīṣakāś cāpi
kulindopatyakās tathā |
vanāyavo daśāpārśvā
romāṇaḥ kuśabindavaḥ ||6.10.54||

kacchā gopālakacchāś ca
lāṅgalāḥ paravallakāḥ |
kirātā barbarāḥ siddhā
videhās tāmraliṅgakāḥ ||6.10.55||

oṣṭrāḥ puṇḍrāḥ sasairandhrāḥ
pārvatīyāś ca māriṣa |
athāpare janapadā
dakṣiṇā bharatarṣabha ||6.10.56||

draviḍāḥ keralāḥ prācyā
bhūṣikā vanavāsinaḥ |
unnatyakā māhiṣakā
vikalpā mūṣakās tathā ||6.10.57||

karṇikāḥ kuntikāś caiva
saudbhidā nalakālakāḥ |
kaukuṭṭakās tathā colāḥ
koṅkaṇā mālavāṇakāḥ ||6.10.58||

samaṅgāḥ kopanāś caiva
kukurāṅgadamāriṣāḥ |
dhvajiny utsavasaṃketās
trigartāḥ sarvasenayaḥ ||6.10.59||

tryaṅgāḥ kekarakāḥ proṣṭhāḥ
parasaṃcarakās tathā |
tathaiva vindhyapulakāḥ
pulindāḥ kalkalaiḥ saha ||6.10.60||

mālakā mallakāś caiva
tathaivāparavartakāḥ |
kulindāḥ kulakāś caiva
karaṇṭhāḥ kurakās tathā ||6.10.61||

mūṣakā stanabālāś ca
satiyaḥ pattipañjakāḥ |
ādidāyāḥ sirālāś ca
stūbakā stanapās tathā ||6.10.62||

hṛṣīvidarbhāḥ kāntīkās
taṅgaṇāḥ parataṅgaṇāḥ |
uttarāś cāpare mlecchā
janā bharatasattama ||6.10.63||

yavanāś ca sakāmbojā
dāruṇā mlecchajātayaḥ |
sakṣaddruhaḥ kuntalāś ca
hūṇāḥ pāratakaiḥ saha ||6.10.64||

tathaiva maradhāś cīnās
tathaiva daśamālikāḥ |
kṣatriyopaniveśāś ca
vaiśyaśūdrakulāni ca ||6.10.65||

śūdrābhīrātha daradāḥ
kāśmīrāḥ paśubhiḥ saha |
khaśikāś ca tukhārāś ca
pallavā girigahvarāḥ ||6.10.66||

ātreyāḥ sabharadvājās
tathaiva stanayoṣikāḥ |
aupakāś ca kaliṅgāś ca
kirātānāṃ ca jātayaḥ ||6.10.67||

tāmarā haṃsamārgāś ca
tathaiva karabhañjakāḥ |
uddeśamātreṇa mayā
deśāḥ saṃkīrtitāḥ prabho ||6.10.68||

yathāguṇabalaṃ cāpi
trivargasya mahāphalam |
duhyed dhenuḥ kāmadhuk ca
bhūmiḥ samyag anuṣṭhitā ||6.10.69||

tasyāṃ gṛdhyanti rājānaḥ
śūrā dharmārthakovidāḥ |
te tyajanty āhave prāṇān
rasāgṛddhās tarasvinaḥ ||6.10.70||

devamānuṣakāyānāṃ
kāmaṃ bhūmiḥ parāyaṇam |
anyonyasyāvalumpanti
sārameyā ivāmiṣam ||6.10.71||

rājāno bharataśreṣṭha
bhoktukāmā vasuṃdharām |
na cāpi tṛptiḥ kāmānāṃ
vidyate ceha kasya cit ||6.10.72||

tasmāt parigrahe bhūmer
yatante kurupāṇḍavāḥ |
sāmnā dānena bhedena
daṇḍenaiva ca pārthiva ||6.10.73||

pitā mātā ca putraś ca
khaṃ dyauś ca narapuṃgava |
bhūmir bhavati bhūtānāṃ
samyag acchidradarśinī ||6.10.74||

Dhrytarasztra rzekł:
1 Bharaty* dzielnicę ową,
gdzie się zbiera siła wojska,
gdzie jest syn mój Durjodhana,
co nadmiernie jest jej chciwy,

2 której pragną dzieci Pandu
i gdzie moja myśl podąża,
ukaż mi, a zgodnie z prawdą,
światły jesteś, o Sańdźajo.

Sańdźaja rzekł:
3 Dzieci Pandu jej nieżądne,
słuchaj, królu, mojej mowy,
jej pożąda Durjodhana
i Śakuni, syn Subali,

4 oraz inni wojownicy,
władcy wielu ludnych krain.
Oni żądni są Bharaty
i się nienawidzą wzajem.

5 Bharato, przedstawię tobie
tę dzielnicę Bharatową,
która miła bogu Indrze
oraz Manu Waiwaswacie,

6 Prythu, Weny potomkowi,
Ikszwaku wielkiemu duchem,
Jajatiemu, Mandhatrowi,
Ambariszy i Nahuszy,

7 również, władco, Mućukundzie
i Śibiemu z Uśinary,
Ryszabsze, synowi Ili,
jak również królowi Nrydze

8 oraz innym, wielki królu,
wojownikom w siłę wzrosłym,
wszystkim miła jest Bharata,
o Bharato, władco władców.

9 Tę dzielnicę ci opiszę,
tak jak o niej usłyszałem,
gromco wrogów, zatem słuchaj
o tym, o co mnie spytałeś.

10 Mahendra, Malaja, Sahja,
Śuktiman, Rykszawant dalej,
Windja oraz Parijatra –
oto siedem jest pasm górskich*.

11 W ich pobliżu gór tysiące,
rozpoznane, niewzruszone,
wielkie i rozległe, królu,
z wierchem oraz grzbietem cudnym.

12 Inne małe, niepoznane,
mało ludziom tam potrzeba.
Barbarzyńcy, lud szlachetny
i mieszańcy z nich zrodzeni,

13 piją wodę rzek rozlicznych*.
Ganga, Sindhu, Saraswati,
Godawari i Narmada,
Bahuda* ogromna rzeka,

14 Ćandrabhaga i Śatadru,
Mahanadi i Jamuna,
Dryszadwati i Wipaśa*,
Wipapa, Sthulawaluka,

15 rzeka zwana Wetrawati,
Krysznawena, co w dół bieży,
Irawati i Witasta,
Pajoszni, Dewika także,

16 Wedasmryti, Wetasini,
Tridiwa, Iszkumalini,
Kariszini, Ćitrawaha,
Ćitrasena w dół płynąca,

17 Gomati i Dhutapapa,
i Wandana wielka rzeka,
Kausiki, niebiańska* Krytja,
Wićitra, Lohatarini,

18 Rathastha i Śatakumbha,
i Saraju, władco ludzi,
Ćarmanwati, Wetrawati,
Hastisoma wespół z Diśą,

19 Śatawari i Pajoszni,
Para oraz Bhaimarathi,
Kaweri oraz Ćuluka,
Wapi, a z nią Śatabala,

20 Naćira, Mahita dalej,
Suprajoga, władco ludzi,
Pawitra, Kundala, Sindhu,
Wadźini, Puramalini,

21 Purwabhirama i Wira,
Bhima oraz Oghawati,
grzech niszcząca Palaśini,
Mahendra, Pippalawati,

22 Asikni* i Pariszena,
Sarala, Bharamardini,
cudna Mena i Puruhi,
Mogha oraz Ghrytawati,

23 Dhumatja i Atikryszna,
Sući, Ćhawi, synu Kurów,
Sadanira i Adhryszja,
Kuśadhara wielka rzeka,

24 Śaśikanta oraz Śiwa,
z nimi wespół Wirawati,
Wastu, Gauri i Suwastu,
z Hiranwati* wraz Kampana,

25 Hiranwati*, Ćitrawati,
Ćitrasena w dół płynąca,
Rathaćitra, Dźjotiratha,
Wiśwamitra, Kapińdźala,

26 Upendra oraz Bahula,
Kućara, Ambuwahini,
Wainandi, Pińdźala, Wenna,
wielka rzeka Tungawena,

27 Widiśa i Krysznawenna*,
także Tamra i Kapila,
Śalu, Suwama, Wedaśwa,
Harisrawa, Mahapaga,

28 Piććhila, a także Śighra,
Bharadwadźi w dół bieżąca,
i Kauśiki co w dół płynie,
wielka Śona i Ćandana,

29 Durga oraz Antahśila,
Brahmamedhja, Bryhadwati,
Ćaraksza i Mahirohi,
a wraz z nimi rzeka Dźambu,

30 Sunasa, Tamasa, Dasi,
Trasa, Anja, Waranasi
oraz Loloddhrytakara
i Purnaśa wielka rzeka,

31 Manawi, Wryszabha dalej –
wielkie rzeki, władco ludzi,
Sadaniramaja, Wrytja,
Mandaga, Mandawahini,

32 Brahmani i Mahagauri,
potomku Bharaty, Durga,
Ćitropala, Ćitrabarha,
Mańdźu, Makarawahini,

33 Mandakini, Waitarani
oraz Koka wielka rzeka,
Śuktimati, Puszpaweni,
Aranja, Utpalawati,

34 Lohitja i Karatoja,
z nimi wraz Wryszabhangini,
Kumari i Ryszikulja,
Brahmakulja, o Bharato,

35 wielce zbożna Saraswati,
Sarwa, Ganga* i Marisza –
wszystkie są matkami świata,
wszystkie wielce są mocarne.

36 Są też setki rzek, tysiące,
które nie są wyjawione.
Oto, królu, wyliczyłem,
jak tradycja niesie, strugi.

37 Dalej poznaj ludzkie kraje*,
które teraz ci wymienię*:
Kuru razem jest z Pańćalą,
Śalwa, Madra i Dźangala,

38 Śurasena i Kalinga,
Bodha, Mauka zaraz za nią,
Sukuti, Saubalja, Matsja,
Kuntala, Kośala, Kaśi,

39 Ćedi, a wraz z nią Karusza,
Bhodźa, Sindhu i Pulinda,
Uttamaudźa i Daśarna,
Mekala z Utkalą razem,

40 Pańćala*, Kośidźa dalej,
Ekaprysztha, Jugandhara,
Saudha, Madra* i Bhudźinga,
Kaśi* wraz z Zachodnim Kaśi,

41 Dźathara, Kukkuśa dalej,
Sudarśana, o Bharato,
Awanti, a także Kunti,
jak również Zachodnie Kunti,

42 Gowinda, Mandaka, Sanda,
Widarbha, Anupa także,
Aśmaka i Pansurasztra,
Goparasztra, Panitaka,

43 Adirasztra i Sukutta
oraz cała Balirasztra,
Wanarasja i Prawaha,
Wakra, Śaka*, Wakrabhaja,

44 Wideha, Magadha dalej,
Widźaja, a także Suhma,
Anga, Wanga i Kalinga*,
a wraz z nimi Jakrylloman,

45 Sudeszna, Prahuta, Malla,
z nimi Mahiszakarszika,
Wahika i Watadhana,
Abhira, Kalatojaka,

46 Aparandhra oraz Śudra,
Pahlawa, Ćarmakhandika
oraz Atawiśabara,
Marubhauma, przyjacielu,

47 Upawryt i Anupawryt,
Surasztra, Kekaja dalej,
Kuttaparanta, Dwaidheja,
Kaksza, Samudraniszkuta,

48 liczne klany z Andhry, królu,
Antargirja, Bahirgirja,
z nimi też Angamalada,
Magadha*, Manawardźaka,

49 Mahjuttara, Prawryszeja,
Bhargawa, o królu ludzi,
Pundra, Bharga i Kirata,
Sudoszna, Pramuda także,

50 Niszada, Niszadha, Śaka*,
Anarta, Nairryta dalej,
Dugula i Pratimatsja,
Kuśala, Kunata także,

51 Tiragraha, Taratoja,
Radźika, Rasjakagana,
Tilaka* i Parasika,
Madhumant i Prakutsaka,

52 Kaśmira, Sindhusauwira,
Gandhara, Darśaka dalej,
Abhisara i Kuluta,
Śaiwala oraz Bahlika,

53 Darwika, Sakaća, Darwa,
Watadźa i Amaratha,
Uraga i Bahuwadja,
Sudaman i Sumallika,

54 Wadhra oraz Kariszaka,
Kulinda i Upatjaka,
Wanaju i Daśaparśwa,
Roman oraz Kuśabindu,

55 Kaććha i pasterzy Kaććha,
Langala, Parawallaka,
Kirata*, Barbara, Siddha,
Wideha*, Tamralingaka,

56 Osztra, Pundra*, Sasairandhra
i górale, przyjacielu.
Inne leżą zaś krainy
na południu, o buhaju:

57 Drawida, Kerala, Praćja,
Bhuszika i Wanawasin,
Unnatjaka, Mahiszaka,
Wikalpa, Muszaka dalej,

58 Karnika, Kuntika także,
Saudbhida, Nalakalaka,
Kaukuttaka i Konkana,
Ćola, Malawa, Anaka*,

59 Samanga, Kopana dalej,
Kukura, Angada, Dhwadźin,
Marisza, Utsawasanketa,
Trigarta i Sarwaseni,

60 Trjanga, Kekaraka, Prosztha
oraz Parasańćaraka,
i Pulaka w górach Windhja,
i Pulinda* wraz z Kalkalą,

61 Malaka, Mallaka dalej,
również Aparawartaka,
Kulinda oraz Kulaka,
Karantha, Kuraka za nią,

62 Muszaka i Stanabala,
Satija, Pattipańdźaka,
Adidaja i Sirala,
Stubaka oraz Stanapa,

63 Hrysziwidarbha, Kantika,
Tangana, Paratangana.
Na północy, o Bharato,
inne klany barbarzyńców:

64 Jawanowie, Kambodźowie
z rodów srogich barbarzyńców,
Sakszaddruh, Kuntala* dalej,
Huna razem z Parataką,

65 Maradha, a także Ćina,
z nimi wraz Daśamalika,
i rycerskie są tam kraje,
wytwórców, służących rody.

66 Abhira*, Darada, Śudra*
i Kaśmira* ze stadami,
Khaśika, Tukhara, dalej
Pallawa, Girigahwara,

67 z Bharadwadźą wraz Atreja,
Stanajoszika tuż przy nich,
Aupaka z Kalingą* razem
plemiona Kiratów** dalej,

68 Tamara i Hansamarga,
a także Karabhańdźaka.
Dla przykładu tylko, panie,
owe kraje wymieniłem.

69 Ziemia dobrze uprawiana
owoc celów trzech żywota
wielki, w cechy przedni, ziści
jako dojna krowa życzeń.

70 Pożądają jej królowie,
znawcy prawa i pożytku,
chciwi soków, bohaterscy,
życia kładą swe w ofierze.

71 Ziemia azyl to najlepszy
dla uciechy bogów, ludzi.
Wyrywają sobie wzajem,
jak ochłapy mięsa kundle,

72 ziemię skarbów nosicielkę
łaknący rozkoszy władcy.
Nikt tu wszak nie zaspokoi
swoich pragnień w żadnym razie.

73 To dlatego, władco ziemi,
Kurowie i Pandawowie
posiąść ziemię się starają –
negocjacją, darowizną,
wszczęciem swarów lub przemocą.

74 Ojcem, matką, dzieckiem, niebem
i przestworem, o buhaju,
ziemia staje się dla istot,
kiedy dobrze jest zadbana.