Autorzy

Opracowali (indika 2024):
(tłumaczenie)

Andrzej Babkiewicz
(komitet redakcyjny)
Andrzej Babkiewicz, Joanna Jurewicz, Monika Nowakowska,
Sven Sellmer, Przemysław Szczurek, Anna Trynkowska
(redakcja techniczna)
Karina Babkiewicz
(przygotowanie tekstu, skład, zamieszczenie na stronie)
Sven Sellmer i Andrzej Babkiewicz

Tłumaczenie finansowane w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego
pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki”
w latach 2017–2023, numer projektu 0357/NPRH5/H22/84/2017.

महाभारत

Mahābhārata

6. Księga Bhiszmy (bhīṣma-parvan)

***

6.1-13 Księga struktury świata
(jambū-kaṇḍa-vinirmāṇa-parvan)

6.9. Opis północnych dzielnic lądu Dźambu
(vaikuṇṭha-kathana)

Streszczenie rozdziału:

1–9 Dzielnice Ramanaka i Hairanwata, szczyty Śryngawantu.
10–21 Dzielnica Airawata i Wóz Hariego na Oceanie Mleka. Pochwała Wisznu

dhṛtarāṣṭra uvāca
varṣāṇāṃ caiva nāmāni
parvatānāṃ ca saṃjaya |
ācakṣva me yathātattvaṃ
ye ca parvatavāsinaḥ ||6.9.1||

saṃjaya uvāca
dakṣiṇena tu śvetasya
nīlasyaivottareṇa tu |
varṣaṃ ramaṇakaṃ nāma
jāyante tatra mānavāḥ ||6.9.2||

śuklābhijanasaṃpannāḥ
sarve supriyadarśanāḥ |
ratipradhānāś ca tathā
jāyante tatra mānavāḥ ||6.9.3||

daśa varṣasahasrāṇi
śatāni daśa pañca ca |
jīvanti te mahārāja
nityaṃ muditamānasāḥ ||6.9.4||

dakṣiṇe śṛṅgiṇaś caiva
śvetasyāthottareṇa ca |
varṣaṃ hairaṇvataṃ nāma
yatra hairaṇvatī nadī ||6.9.5||

yakṣānugā mahārāja
dhaninaḥ priyadarśanāḥ |
mahābalās tatra sadā
rājan muditamānasāḥ ||6.9.6||

ekādaśa sahasrāṇi
varṣāṇāṃ te janādhipa |
āyuṣpramāṇaṃ jīvanti
śatāni daśa pañca ca ||6.9.7||

śṛṅgāṇi vai śṛṅgavatas
trīṇy eva manujādhipa |
ekaṃ maṇimayaṃ tatra
tathaikaṃ raukmam adbhutam ||6.9.8||

sarvaratnamayaṃ caikaṃ
bhavanair upaśobhitam |
tatra svayaṃprabhā devī
nityaṃ vasati śāṇḍilī ||6.9.9||

uttareṇa tu śṛṅgasya
samudrānte janādhipa |
varṣam airāvataṃ nāma
tasmāc chṛṅgavataḥ param ||6.9.10||

na tatra sūryas tapati
na te jīryanti mānavāḥ |
candramāś ca sanakṣatro
jyotir bhūta ivāvṛtaḥ ||6.9.11||

padmaprabhāḥ padmavarṇāḥ
padmapatranibhekṣaṇāḥ |
padmapatrasugandhāś ca
jāyante tatra mānavāḥ ||6.9.12||

aniṣpandāḥ sugandhāś ca
nirāhārā jitendriyāḥ |
devalokacyutāḥ sarve
tathā virajaso nṛpa ||6.9.13||

trayodaśa sahasrāṇi
varṣāṇāṃ te janādhipa |
āyuṣpramāṇaṃ jīvanti
narā bharatasattama ||6.9.14||

kṣīrodasya samudrasya
tathaivottarataḥ prabhuḥ |
harir vasati vaikuṇṭhaḥ
śakaṭe kanakātmake ||6.9.15||

aṣṭacakraṃ hi tad yānaṃ
bhūtayuktaṃ manojavam |
agnivarṇaṃ mahāvegaṃ
jāmbūnadapariṣkṛtam ||6.9.16||

sa prabhuḥ sarvabhūtānāṃ
vibhuś ca bharatarṣabha |
saṃkṣepo vistaraś caiva
kartā kārayitā ca saḥ ||6.9.17||

pṛthivy āpas tathākāśaṃ
vāyus tejaś ca pārthiva |
sa yajñaḥ sarvabhūtānām
āsyaṃ tasya hutāśanaḥ ||6.9.18||

vaiśaṃpāyana uvāca
evam uktaḥ saṃjayena
dhṛtarāṣṭro mahāmanāḥ |
dhyānam anvagamad rājā
putrān prati janādhipa ||6.9.19||

sa vicintya mahārāja
punar evābravīd vacaḥ |
asaṃśayaṃ sūtaputra
kālaḥ saṃkṣipate jagat |
sṛjate ca punaḥ sarvaṃ
neha vidyati śāśvatam ||6.9.20||

naro nārāyaṇaś caiva
sarvajñaḥ sarvabhūtabhṛt |
devā vaikuṇṭha ity āhur
vedā viṣṇur iti prabhum ||6.9.21||

Dhrytarasztra rzekł:
1 Nazwy dzielnic i pasm górskich
należycie, o Sańdźajo,
opisz mi, a w zgodzie z rzeczą
ukaż nadto gór mieszkańców.

Sańdźaja rzekł:
2 Na południe od gór Śweta,
zaś od Nili ku północy
jest dzielnica Ramanaka
przez ród ludzki zasiedlona.

3 Ludzie, którzy tam się rodzą
białej i szlachetnej rasy
wszyscy cudnie wyglądają,
ich najwyższy cel – przyjemność.

4 Dziesięć razy po lat tysiąc,
tysiąc pięćset na dokładkę
żyją oni, o monarcho,
zawsze w sercach są weseli.

5 Na południe od gór Śryngin,
a od Śwety ku północy,
tam gdzie rzeka Hairanwati,
jest dzielnica Hairanwata.

6 O królu, stronnicy jakszów
urodziwi i bogaci,
wielkiej siły tam mieszkają,
stale w sercach będąc radzi.

7 Lat tysięcy jedenaście,
tysiąc pięćset na dokładkę,
długość życia ich wynosi,
pierwszy pośród władców ludu.

8 Trzy są szczyty Śryngawantu,
królu, który ludźmi władasz:
jeden cały jest z kryształu,
drugi cudny zaś ze złota,

9 zamkami upstrzony trzeci,
z wszech klejnotów utworzony.
Tam Śandili* stale mieszka,
ta bogini samoświetlna.

10 Ku północy od tej góry,
poza pasmem Śryngawantu
aż do granic oceanu
jest dzielnica Airawata.

11 Słońce tam nie świeci, królu,
więc się ludzie nie starzeją,
jeno Księżyc wraz z gwiazdami
niczym lampa tam jaśnieje.

12 Blask i cera lotosowa,
oczy – dwa lotosu płatki,
cudnie pachną niczym lotos
ludzie, którzy tam się rodzą.

13 Nie są gnuśni*, woń ich piękna,
jeść nie muszą, beznamiętni,
brak tam kurzu i popędów,
wszyscy spadli z świata bogów.

14 Trzynaście tysięcy wiosen –
oto długość życia, królu,
ludzi, którzy tam mieszkają,
o najlepszy wśród Bharatów.

15 Dalej zaś, w północnej stronie
jest Ocean Mleka, panie,
mieszka tam Hari Waikuntha
w wozie z przeczystego złota*.

16 Powóz ów ośmiokołowy,
doń wprzęgnięte wsze istoty,
jak myśl szybki, bystry w pędzie,
z dźambu złota, barwy ognia.

17 On jest panem wszystkich istot,
on zwinięciem, rozpostarciem,
on, buhaju, jest też sprawcą
i sprawczości jest przyczyną.

18 On przestworem, wodą, ziemią,
wiatrem, ogniem, władco ziemi,
on ofiarą wszystkich stworzeń,
w jego ustach zjadacz obiat.

Waiśampajana rzekł:
19 Gdy wysłuchał słów Sańdźaji
Dhrytarasztra wielki duchem,
w medytacji się pogrążył
o swych synach, władco ludzi.

20 A gdy skupił myśl przez chwilę,
znów odezwał się w te słowa:
Oto czas, woźnicy synu,
bez wątpienia świat ten zwija
i znów wszystko rozpościera,
nie ma tutaj nic wiecznego.

21 Narajana, co jest z Narą,
wszelki dzierży byt, zna wszystko.
Zwą bogowie go Waikunthą,
Wedy pana zaś zwą Wisznu.