Autorzy

Opracowali (indika 2024):
(tłumaczenie)

Andrzej Babkiewicz
(przygotowanie tekstu, skład)
Sven Sellmer
(komitet redakcyjny)
Andrzej Babkiewicz, Joanna Jurewicz, Monika Nowakowska,
Sven Sellmer, Przemysław Szczurek, Anna Trynkowska
(opracowanie redakcyjne)
Magdalena Mendys
(redakcja techniczna)
Karina Babkiewicz
Tłumaczenie finansowane w ramach programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego
pod nazwą „Narodowy Program Rozwoju Humanistyki”
w latach 2017–2023, numer projektu 0357/NPRH5/H22/84/2017.

महाभारत

Mahābhārata

7. Księga Drony (Droṇaparvan)

***

7.52-60 Przysięga (Pratijñā) /
Noc i poranek po śmierci Abhimaju

7.57 Ardźuna we śnie udaje się do siedziby Śiwy –
zdobycie pocisku Paśupaty
(Arjuna-pāśupatāstra-prāpti / Kailāsa-yātrā)

Streszczenie rozdziału:

1–8 Kryszna przychodzi do Ardźuny we śnie i mówi o niszczącej sile smutku.
9–13 Ardźuna wyjawia swą niepewność co do zgładzenia Dźajadrathy.
14–19 Kryszna opisuje pocisk Paśupaty i doradza rozmyślanie o Śiwie.
20–32 Podróż w medytacji przez nieboskłon ku siedzibie Śiwy:

  • Ganga w krainie Kuwery;
  • góra Mandara, Himalaje;
  • mityczne szczyty i krainy.

33–45 Opis Śiwy i jego siedziby (litania imion bóstwa).
46–62 Śiwa pyta o przyczynę przybycia, Ardźuna wysławia boga (litania imion) i prosi o boski pocisk.
63–66 Śiwa kieruje przyjaciół do jeziora, w którym zostawił swój łuk i strzałę.
67–72 Węże w jeziorze dzięki chwalbie Śiwy przemieniają się w strzałę i łuk.
73–81 Ardźuna otrzymuje od Śiwy pocisk Paśupaty.

saṃjaya uvāca
kuntīputras tu taṃ mantraṃ
smarann eva dhanaṃjayaḥ |
pratijñām ātmano rakṣan
mumohācintyavikramaḥ ||7.57.1||

taṃ tu śokena saṃtaptaṃ
svapne kapivaradhvajam |
āsasāda mahātejā
dhyāyantaṃ garuḍadhvajaḥ ||7.57.2||

pratyutthānaṃ tu kṛṣṇasya
sarvāvasthaṃ dhanaṃjayaḥ |
nālopayata dharmātmā
bhaktyā premṇā ca sarvadā ||7.57.3||

pratyutthāya ca govindaṃ
sa tasmāy āsanaṃ dadau |
na cāsane svayaṃ buddhiṃ
bībhatsur vyadadhāt tadā ||7.57.4||

tataḥ kṛṣṇo mahātejā
jānan pārthasya niścayam |
kuntīputram idaṃ vākyam
āsīnaḥ sthitam abravīt ||7.57.5||

mā viṣāde manaḥ pārtha
kṛthāḥ kālo hi durjayaḥ |
kālaḥ sarvāṇi bhūtāni
niyacchati pare vidhau ||7.57.6||

kimarthaṃ ca viṣādas te
tad brūhi vadatāṃ vara |
na śocitavyaṃ viduṣā
śokaḥ kāryavināśanaḥ ||7.57.7||

śocan nandayate śatrūn
karśayaty api bāndhavān |
kśīyate ca naras tasmān
na tvaṃ śocitum arhasi ||7.57.8||

ity ukto vāsudevena
bībhatsur aparājitaḥ |
ābabhāṣe tadā vidvān
idaṃ vacanam arthavat ||7.57.9||

mayā pratijñā mahatī
jayadrathavadhe kṛtā |
śvo 'smi hantā durātmānaṃ
putraghnam iti keśava ||7.57.10||

matpratijñāvighātārthaṃ
dhārtarāṣṭraiḥ kilācyuta |
pṛṣṭhataḥ saindhavaḥ kāryaḥ
sarvair gupto mahārathaiḥ ||7.57.11||

daśa caikā ca tāḥ kṛṣṇa
akṣauhiṇyaḥ sudurjayāḥ |
pratijñāyāṃ ca hīnāyāṃ
kathaṃ jīveta madvidhaḥ ||7.57.12||

duḥkhopāyasya me vīra
vikāṅkṣā parivartate |
drutaṃ ca yāti savitā
tata etad bravīmy aham ||7.57.13||

śokasthānaṃ tu tac chrutvā
pārthasya dvijaketanaḥ |
saṃspṛśyāmbhas tataḥ kṛṣṇaḥ
prāṅmukhaḥ samavasthitaḥ ||7.57.14||

idaṃ vākyaṃ mahātejā
babhāṣe puṣkarekṣaṇaḥ |
hitārthaṃ pāṇḍuputrasya
saindhavasya vadhe vṛtaḥ ||7.57.15||

pārtha pāśupataṃ nāma
paramāstraṃ sanātanam |
yena sarvān mṛdhe daityāñ
jaghne devo maheśvaraḥ ||7.57.16||

yadi tad viditaṃ te 'dya
śvo hantāsi jayadratham |
atha jñātuṃ prapadyasva
manasā vṛṣabhadhvajam ||7.57.17||

taṃ devaṃ manasā dhyāyañ
joṣam āssva dhanaṃjaya |
tatas tasya prasādāt tvaṃ
bhaktaḥ prāpsyasi tan mahat ||7.57.18||

tataḥ kṛṣṇavacaḥ śrutvā
saṃspṛśyāmbho dhanaṃjayaḥ |
bhūmāv āsīna ekāgro
jagāma manasā bhavam ||7.57.19||

tataḥ praṇihite brāhme
muhūrte śubhalakṣaṇe |
ātmānam arjuno 'paśyad
gagane sahakeśavam ||7.57.20||

jyotirbhiś ca samākīrṇaṃ
siddhacāraṇasevitam |
vāyuvegagatiḥ pārthaḥ
khaṃ bheje sahakeśavaḥ ||7.57.21||

keśavena gṛhītaḥ sa
dakṣiṇe vibhunā bhuje |
prekṣamāṇo bahūn bhāvāñ
jagāmādbhutadarśanān ||7.57.22||

udīcyāṃ diśi dharmātmā
so 'paśyac chvetaparvatam |
kuberasya vihāre ca
nalinīṃ padmabhūṣitām ||7.57.23||

saricchreṣṭhāṃ ca tāṃ gaṅgāṃ
vīkṣamāṇo bahūdakām |
sadāpuṣpaphalair vṛkṣair
upetāṃ sphaṭikopalām ||7.57.24||

siṃhavyāghrasamākīrṇāṃ
nānāmṛgagaṇākulām |
puṇyāśramavatīṃ ramyāṃ
manojñāṇḍajasevitām ||7.57.25||

mandarasya pradeśāṃś ca
kiṃnarodgītanāditān |
hemarūpyamayaiḥ śṛṅgair
nānauṣadhividīpitān |
tathā mandāravṛkṣaiś ca
puṣpitair upaśobhitān ||7.57.26||

snigdhāñjanacayākāraṃ
saṃprāptaḥ kālaparvatam |
puṇyaṃ himavataḥ pādaṃ
maṇimantaṃ ca parvatam |
brahmatuṅgaṃ nadīś
cānyās tathā janapadān api ||7.57.27||

suśṛṅgaṃ śataśṛṅgaṃ ca
śaryātivanam eva ca |
puṇyam aśvaśiraḥsthānaṃ
sthānam ātharvaṇasya ca ||7.57.28||

vṛṣadaṃśaṃ ca śailendraṃ
mahāmandaram eva ca |
apsarobhiḥ samākīrṇaṃ
kiṃnaraiś copaśobhitam ||7.57.29||

tāṃś ca śailān vrajan pārthaḥ
prekṣate sahakeśavaḥ |
śubhaiḥ prasravaṇair juṣṭān
hemadhātuvibhūṣitān ||7.57.30||

candraraśmiprakāśāṅgīṃ
pṛthivīṃ puramālinīm |
samudrāṃś cādbhutākārān
apaśyad bahulākarān ||7.57.31||

viyad dyāṃ pṛthivīṃ caiva
paśyan viṣṇupade vrajan |
vismitaḥ saha kṛṣṇena
kṣipto bāṇa ivātyagāt ||7.57.32||

grahanakṣatrasomānāṃ
sūryāgnyoś ca samatviṣam |
apaśyata tadā pārtho
jvalantam iva parvatam ||7.57.33||

samāsādya tu taṃ śailaṃ
śailāgre samavasthitam |
taponityaṃ mahātmānam
apaśyad vṛṣabhadhvajam ||7.57.34||

sahasram iva sūryāṇāṃ
dīpyamānaṃ svatejasā |
śūlinaṃ jaṭilaṃ gauraṃ
valkalājinavāsasam ||7.57.35||

nayanānāṃ sahasraiś ca
vicitrāṅgaṃ mahaujasam |
pārvatyā sahitaṃ devaṃ
bhūtasaṃghaiś ca bhāsvaraiḥ ||7.57.36||

gītavāditrasaṃhrādais
tālalāsyasamanvitam |
valgitāsphoṭitotkruṣṭaiḥ
puṇyagandhaiś ca sevitam ||7.57.37||

stūyamānaṃ stavair divyair
munibhir brahmavādibhiḥ |
goptāraṃ sarvabhūtānām
iṣvāsadharam acyutam ||7.57.38||

vāsudevas tu taṃ dṛṣṭvā
jagāma śirasā kṣitim |
pārthena saha dharmātmā
gṛṇan brahma sanātanam ||7.57.39||

lokādiṃ viśvakarmāṇam
ajam īśānam avyayam |
manasaḥ paramāṃ yoniṃ
khaṃ vāyuṃ jyotiṣāṃ nidhim ||7.57.40||

sraṣṭāraṃ vāridhārāṇāṃ
bhuvaś ca prakṛtiṃ parām |
devadānavayakṣāṇāṃ
mānavānāṃ ca sādhanam ||7.57.41||

yogināṃ paramaṃ brahma
vyaktaṃ brahmavidāṃ nidhim |
carācarasya sraṣṭāraṃ
pratihartāram eva ca ||7.57.42||

kālakopaṃ mahātmānaṃ
śakrasūryaguṇodayam |
avandata tadā kṛṣṇo
vāṅmanobuddhikarmabhiḥ ||7.57.43||

yaṃ prapaśyanti vidvāṃsaḥ
sūkṣmādhyātmapadaiṣiṇaḥ |
tam ajaṃ kāraṇātmānaṃ
jagmatuḥ śaraṇaṃ bhavam ||7.57.44||

arjunaś cāpi taṃ devaṃ
bhūyo bhūyo 'bhyavandata |
jñātvaikaṃ bhūtabhavyādiṃ
sarvabhūtabhavodbhavam ||7.57.45||

tatas tāv āgatau śarvaḥ
provāca prahasann iva |
svāgataṃ vāṃ naraśreṣṭhāv
uttiṣṭhetāṃ gataklamau |
kiṃ ca vām īpsitaṃ vīrau
manasaḥ kṣipram ucyatām ||7.57.46||

yena kāryeṇa saṃprāptau
yuvāṃ tat sādhayāmi vām |
vriyatām ātmanaḥ śreyas
tat sarvaṃ pradadāni vām ||7.57.47||

tatas tad vacanaṃ śrutvā
pratyutthāya kṛtāñjalī |
vāsudevārjunau śarvaṃ
tuṣṭuvāte mahāmatī ||7.57.48||

namo bhavāya śarvāya
rudrāya varadāya ca |
paśūnāṃ pataye nityam
ugrāya ca kapardine ||7.57.49||

mahādevāya bhīmāya
tryambakāya ca śambhave |
īśānāya bhagaghnāya
namo 'stv andhakaghātine ||7.57.50||

kumāragurave nityaṃ
nīlagrīvāya vedhase |
vilohitāya dhūmrāya
vyādhāyānaparājite ||7.57.51||

nityaṃ nīlaśikhaṇḍāya
śūline divyacakṣuṣe |
hantre goptre trinetrāya
vyādhāya vasuretase ||7.57.52||

acintyāyāmbikābhartre
sarvadevastutāya ca |
vṛṣadhvajāya piṅgāya
jaṭine brahmacāriṇe ||7.57.53||

tapyamānāya salile
brahmaṇyāyājitāya ca |
viśvātmane viśvasṛje
viśvam āvṛtya tiṣṭhate ||7.57.54||

namo namas te sevyāya
bhūtānāṃ prabhave sadā |
brahmavaktrāya śarvāya
śaṃkarāya śivāya ca ||7.57.55||

namo 'stu vācaspataye
prajānāṃ pataye namaḥ |
namo viśvasya pataye
mahatāṃ pataye namaḥ ||7.57.56||

namaḥ sahasraśirase
sahasrabhujamanyave |
sahasranetrapādāya
namo 'saṃkhyeyakarmaṇe ||7.57.57||

namo hiraṇyavarṇāya
hiraṇyakavacāya ca |
bhaktānukampine nityaṃ
sidhyatāṃ nau varaḥ prabho ||7.57.58||

evaṃ stutvā mahādevaṃ
vāsudevaḥ sahārjunaḥ |
prasādayām āsa bhavaṃ
tadā hy astropalabdhaye ||7.57.59||

tato 'rjunaḥ prītamanā
vavande vṛṣabhadhvajam |
dadarśotphullanayanaḥ
samastaṃ tejasāṃ nidhim ||7.57.60||

taṃ copahāraṃ svakṛtaṃ
naiśaṃ naityakam ātmanaḥ |
dadarśa tryambakābhyāśe
vāsudevaniveditam ||7.57.61||

tato 'bhipūjya manasā
śarvaṃ kṛṣṇaṃ ca pāṇḍavaḥ |
icchāmy ahaṃ divyam astram
ity abhāṣata śaṃkaram ||7.57.62||

tataḥ pārthasya vijñāya
varārthe vacanaṃ prabhuḥ |
vāsudevārjunau devaḥ
smayamāno 'bhyabhāṣata ||7.57.63||

saro 'mṛtamayaṃ divyam
abhyāśe śatrusūdanau |
tatra me tad dhanur divyaṃ
śaraś ca nihitaḥ purā ||7.57.64||

yena devārayaḥ sarve
mayā yudhi nipātitāḥ |
tata ānīyatāṃ kṛṣṇau
saśaraṃ dhanur uttamam ||7.57.65||

tathety uktvā tu tau vīrau
taṃ śarvaṃ pārṣadaiḥ saha |
prasthitau tat saro divyaṃ
divyāścaryaśatair vṛtam ||7.57.66||

nirdiṣṭaṃ yad vṛṣāṅkena
puṇyaṃ sarvārthasādhakam |
taj jagmatur asaṃbhrāntau
naranārāyaṇāv ṛṣī ||7.57.67||

tatas tu tat saro gatvā
sūryamaṇḍalasaṃnibham |
nāgam antarjale ghoraṃ
dadṛśāte 'rjunācyutau ||7.57.68||

dvitīyaṃ cāparaṃ nāgaṃ
sahasraśirasaṃ varam |
vamantaṃ vipulāṃ jvālāṃ
dadṛśāte 'gnivarcasam ||7.57.69||

tataḥ kṛṣṇaś ca pārthaś ca
saṃspṛśyāpaḥ kṛtāñjalī |
tau nāgāv upatasthāte
namasyantau vṛṣadhvajam ||7.57.70||

gṛṇantau vedaviduṣau
tad brahma śatarudriyam |
aprameyaṃ praṇamantau
gatvā sarvātmanā bhavam ||7.57.71||

tatas tau rudramāhātmyād
dhitvā rūpaṃ mahoragau |
dhanur bāṇaś ca śatrughnaṃ
tad dvaṃdvaṃ samapadyata ||7.57.72||

tato jagṛhatuḥ prītau
dhanur bāṇaṃ ca suprabham |
ājahratur mahātmānau
dadatuś ca mahātmane ||7.57.73||

tataḥ pārśvād vṛṣāṅkasya
brahmacārī nyavartata |
piṅgākṣas tapasaḥ kṣetraṃ
balavān nīlalohitaḥ ||7.57.74||

sa tad gṛhya dhanuḥśreṣṭhaṃ
tasthau sthānaṃ samāhitaḥ |
vyakarṣac cāpi vidhivat
saśaraṃ dhanur uttamam ||7.57.75||

tasya maurvīṃ ca muṣṭiṃ ca
sthānaṃ cālakṣya pāṇḍavaḥ |
śrutvā mantraṃ bhavaproktaṃ
jagrāhācintyavikramaḥ ||7.57.76||

sarasy eva ca taṃ bāṇaṃ
mumocātibalaḥ prabhuḥ |
cakāra ca punar vīras
tasmin sarasi tad dhanuḥ ||7.57.77||

tataḥ prītaṃ bhavaṃ jñātvā
smṛtimān arjunas tadā |
varam āraṇyakaṃ dattaṃ
darśanaṃ śaṃkarasya ca |
manasā cintayām āsa
tan me saṃpadyatām iti ||7.57.78||

tasya tan matam ājñāya
prītaḥ prādād varaṃ bhavaḥ |
tac ca pāśupataṃ ghoraṃ
pratijñāyāś ca pāraṇam ||7.57.79||

saṃhṛṣṭaromā durdharṣaḥ
kṛtaṃ kāryam amanyata |
vavandatuś ca saṃhṛṣṭau
śirobhyāṃ tau maheśvaram ||7.57.80||

anujñātau kṣaṇe tasmin
bhavenārjunakeśavau |
prāptau svaśibiraṃ vīrau
mudā paramayā yutau |
indrāviṣṇū yathā prītau
jambhasya vadhakāṅkṣiṇau ||7.57.81||

Sańdźaja rzekł:
1 Kunti syn, Zdobywca Bogactw
o odwadze niezrównanej,
aby chronić swą przysięgę,
wspomniał i zaklęcie wyrzekł.

2 Kryszna z Garudą w swym godle
we śnie podszedł do Ardźuny,
który z małpą ma proporzec,
gdy ten w troskach myśl swą topił.

3 Dóbr Zdobywca wielce prawy
przenigdy nie zaniedbywał
powstania na widok Kryszny,
tak z miłości, jak z oddania.

4 Zerwał się więc przed Pasterzem
i przedłożył mu siedzisko,
lecz Bibhatsu* nie zamierzał
sam na swoim zasiąść miejscu.

5 Kryszna o niezmiernej mocy
zamiar syna Prythy znając,
siedząc, rzekł do stojącego
syna Kunti takie słowa:

6 „W smutku myśli nie pogrążaj,
wszak nie można wygrać z czasem,
on w przykazach, co nadrzędne,
wsze istoty ogranicza.

7 O najlepszy pośród mówców,
powiedz, czemu lamentujesz?
Mądry wszakże nie rozpacza –
boleść powinność zabija.

8 Zrozpaczony wrogów cieszy,
a osłabia swych przyjaciół,
siebie również sam rujnuje,
więc rozpaczać nie winieneś”.

9 Bibhatsu niezwyciężony
po tych słowach Wasudewy,
mądre treści wypowiedział,
które sens głęboki mają:

10 „Wszak złożyłem ślub solenny,
że zabiję Dźajadrathę,
jutro zgładzę, o Keśawo,
bójcę syna, niegodnego.

11 Bym nie spełnił swego ślubu,
rydwannicy Dhartarasztrów,
z tyłu mając króla Sindhu,
wespół będą go ochraniać.

12 Jedenaście armii, Kryszno,
trudnych jest do pokonania.
Gdy przysięgi swej nie spełni,
jak ma żyć człek mej natury?

13 Ból mnie zgnębił, bohaterze,
i opadły wątpliwości.
Słońce szybko podróżuje,
stąd też jest niepewność moja”.

14 Kryszna z ptakiem na sztandarze,
słysząc o przyczynie bólu
syna Prythy, dotknął wody
i na wschód twarz swoją zwrócił.

15 Mocarz ów, lotosooki,
dla korzyści syna Pandu,
który pewną śmierć ślubował
władcy Sindhu, rzekł te słowa:

16 „Jest odwieczny pocisk, Partho,
który zwą Paśupatowym,
dzięki niemu wielki Śiwa
zabił w boju wszystkich Daitjów.

17 Jeśli dzisiaj go posiądziesz,
jutro zmorzysz Dźajadrathę.
By go poznać, w swoim sercu
z bykiem Śiwę czcij w sztandarze.

18 Teraz myśl o owym bogu,
siedząc w ciszy, Dóbr Zdobywco,
gdy go uradujesz, zyskasz
jako czciciel dar ten wielki”.

19 Gdy usłyszał słowa Kryszny,
Dóbr Zdobywca dotknął wody
i w skupieniu siadł na ziemi,
myśli grążąc w źródle bytu.

20 W tej pomyślnej czasu chwili
nazywanej Porą Brahmy
Ardźuna siebie z Keśawą
ujrzał wysoko w przestworzu.

21 Prythy syn razem z Keśawą
przestwór pruli jak wiatr chyżo,
co usiany był gwiazdami,
miejsce siddhów i ćaranów.

22 Pan Keśawa wszechpotężny
trzymał go za prawe ramię,
by mógł dojrzeć w czasie drogi
liczne, wielce cudne byty.

23 Na północy praworządny
ujrzał białe szczyty górskie,
a w ogrodach Pana Bogactw
rzekę zdobną lotosami.

24 Owa Ganga, którą zoczył,
z rzek najlepsza, pełna wody,
zdobną była w skał kryształy,
drzewa z kwiatem i owocem.

25 Wokół niej lwy i tygrysy,
liczne stada dzikich zwierząt,
zbożne wszędy tam pustelnie,
miejsca ludzi oraz ptactwa.

26 Rejon ów wokół Mandary
wibrował śpiewem kinnarów*,
jaśniał licznym zdrowym zielem,
złotym oraz srebrnym wierchem,
drzewa zaś go upiększały
koralowe*, ukwiecone.

27 Dotarł on do Czarnej Góry
w kształcie pryzmy antymonu*,
w rejon świętych Himalajów*
i do Góry Klejnotowej,
do rzek licznych, ludzkich krain
i do szczytu Brahmy oraz

28 Pięknowierchej, Setkowierchej,
dalej do puszczy Śarjati,
do obszaru Końskiej Szyi,
także miejsca atharwanów,

29 króla Góry Twardozębnej
oraz do Wielkiej Mandary
zamieszkanej przez apsary,
odwiedzanej przez kinnarów.

30 W czas wędrówki on oglądał
wraz z Keśawą szczyty górskie
zdobne w złoto, w minerały ,
upiększone strumieniami,

31 ląd miastami okolony
w blasku promieni księżyca,
morza o cudownych kształtach
i przeróżne inne dziwy.

32 Przestwór, niebo oraz ziemię
ujrzał on w siedzibie Wisznu –
chyżo pędząc niczym strzała,
z Kryszną wraz się zadziwili.

33 Prythy syn tam pewną górę
dostrzegł jakby rozpaloną,
równą blaskiem księżycowi,
słońcu, gwiazdom i ogniowi.

34 Kiedy dotarł nad jej skały,
ujrzał, że na szczycie siedzi
szlachetny, asceta wieczny,
co ma byka na sztandarze,

35 własnym blaskiem rozpalony
niczym tysiąc słońc zebranych,
złoty, z kokiem oraz dzidą,
w skóry i korę odziany.

36 Mocarnego członki zdobią
tysiącami liczne oczy,
z Córką Gór bóg ów przebywał
i ze zgrają duchów skrzących.

37 Dźwięki pieśni, instrumentów,
tańce, krzyki i klaskanie,
wdzięczne ruchy, kołysania,
dookoła piękne wonie.

38 Sławion był boskimi modły
przez brahmana piewców, mędrców,
ów obrońca wszystkich stworzeń,
niewzruszony dzierżca łuku.

39 Wasudewa go zobaczył
i swą głową dotknął ziemi,
praworządny z synem Prythy
wieczne hymny zanucili.

40 Źródło świata, zbiór wszechczynu,
niezrodzone wieczne bóstwo,
myśli łono ostateczne,
przestwór, wiatr, gwiezdną siedzibę,

41 stworzyciela, wododzierżcę,
co przewyższa świat natury,
obiekt czci bogów i ludzi,
jakszów oraz dzieci Danu,

42 najwyższego wśród joginów,
co widzialnym jest brahmanem,
opokę brahmana znawców,
stwórcę, niszczyciela bytu,

43 wściekłość czasu, szlachetnego,
źródło zalet słońca, Śakry,
uczcił Kryszna słowem, myślą,
swym rozumem oraz czynem.

44 On opoką i schronieniem,
źródłem jaźni, bez początku,
on widziany jest przez mądrych,
co siedziby ducha pragną
– to ku niemu się zbliżyli.

45 Ardźuna owego boga
ciągle i od nowa sławił,
znając jedno źródło bytu,
obecnego i przeszłego,
wstania i zniszczenia istot.

46 Śiwa, co strzałami morzy,
rzekł ze śmiechem do przybyłych:
„Witam was, najlepsi z ludzi,
wstańcie, zbądźcie się zmęczenia,
czego w sercach swych pragniecie,
powiedzcie szybko, mężowie.

47 Z jakiejkolwiek tu przyczyny
przybyliście, ją wam spełnię,
wybierajcie, co wam miłe,
niech to wszystko wam się ziści”.

48 Wasudewa i Ardźuna,
usłyszawszy takie słowa,
wstali z dłońmi złożonymi
i sławili mądrzy Śarwę:

49 „Pokłon Śarwie, co jest bytem,
Rudrze dawcy błogosławieństw,
panu zwierząt odwiecznemu,
złemu, o splątanych włosach,

50 straszliwemu Mahadewie,
Śambhu, co ma troje oczu,
bogu co, obiatę niszczy,
zabójcy Andhaki pokłon,

51 wiecznemu mistrzowi chłopców,
stwórcy o niebieskiej szyi,
czerwonemu, myśliwemu,
dymnemu, niezmorzonemu,

52 co ma włócznie i wzrok boski,
trójokiemu, z modrym lokiem,
zabójcy, opiekunowi,
co ma spermę za bogactwo!

53 Mąż Ambiki, niepojęty,
śniady, sławiony przez bogów,
ma znak byka, kok na głowie
ślubowanie ucznia spełnił,

54 w wodach spełnia swą ascezę,
niezmożony, stróż braminów,
dusza świata, źródło świata,
trwa zakrywszy sobą wszechświat!

55 Pokłon Śiwie, panu istot,
tobie stale trzeba służyć,
Śankarze, co strzały ciska,
co ustami jest brahmana.

56 Złóżmy pokłon panu mowy
oraz pokłon panu stworzeń,
pokłon panu tego świata,
pokłon panu świętych osób,

57 pokłon tysiącogłowemu,
co ma tysiąc groźnych ramion,
tysiąc oczu i nóg tysiąc,
dzieła jego niezliczone!

58 Złotą masz karnację, panie,
oraz nosisz złotą zbroję,
swym czcicielom tyś życzliwy,
spełnij zatem naszą prośbę!”.

59 Wasudewa i Ardźuna,
aby zyskać boski oręż,
sławili Wielkiego Boga,
czym sprawili mu przyjemność,.

60 Ardźuna z radosnym sercem
pana czcił ze znakiem byka
i spozierał wielkim okiem
na skarbnicę wszelkiej mocy.

61 I zobaczył swą obiatę,
tuż w pobliżu Trójokiego,
którą co wieczór gotował
i był złożył Wasudewie.

62 Pandu syn w swym sercu uczcił
Śankarę, co tnie strzałami,
oraz Krysznę i powiedział:
„Pragnę zyskać pocisk boski”.

63 Usłyszawszy syna Prythy
prośbę o błogosławieństwo,
Bóg ze śmiechem się odezwał
do Ardźuny z Wasudewą:

64 „Jezioro boskie z nektarem*
niedaleko się znajduje,
w którym w dawnych czasach spoczął
łuk mój boski z boską strzałą.

65 Dzięki niemu pogromiłem
w boju wszystkich wrogów niebian.
O Krysznowie, stamtąd weźcie
ów najlepszy łuk ze strzałą”.

66 „Niech tak będzie” – rzekli woje
Śarwie w otoczeniu druhów
i ruszyli do jeziora,
które cuda otaczają.

67 Więc w skupieniu wyruszyli
mędrcy Nara, Narajana
ku celowi wszelkich praktyk,
który wskazał Bykogodły.

68 Gdy Ardźuna i Aćjuta
już dotarli do jeziora
o połysku tarczy słońca,
w głębiach węża* zobaczyli.

69 I ujrzeli też drugiego
węża, co miał głów tysiące,
wymiotował wielki płomień
i posiadał wigor ognia.

70 Prythy syn i Kryszna tknęli
wody, łącząc swoje dłonie,
i stanęli przed wężami,
kłoniąc się Bykogodłemu.

71 Znawcy Wedy hołd oddali
Bhawie, który kresu nie ma,
i z serca deklamowali
hymn wedyjski Sturudrowy.

72 Za przyczyną chwalby Rudry
węże kształt swój porzuciły
i przyjęły dwójną postać:
łuku, strzały wrogogromnej.

73 Szlachetni, zadowoleni
lśniący łuk ze strzałą wzięli
i zabrawszy je ze sobą,
szlachetnemu przedłożyli.

74 Z boku Bykogodłowego
uczeń wówczas się wyłonił,
śniadooki, zdrój ascezy,
siłacz niebiesko-miedziany.

75 Pochwycił najlepszy z łuków
i gotowy prężnie stanął,
potem napiął należycie
doskonały łuk ze strzałą.

76 Dzielny Pandu syn się przyjrzał
cięciwie, postawie pięści,
i usłyszał też zaklęcie
Bhawy, wszystko zapamiętał.

77 Wówczas pan o wielkiej mocy
puścił strzałę ku stawowi
i ponownie łuk umieścił
w jego toni, ów bohater.

78 Wiedząc, że zeń kontent Bhawa,
Ardźuna przypomniał sobie
spotkanie z Śankarą w lesie
oraz dar przez niego dany
i pomyślał w swoim sercu:
„Niechaj to się dla mnie ziści”.

79 Kiedy poznał jego wolę,
rad zeń Bhawa dar mu wręczył.
Aby spełnił swą przysięgę,
dał mu straszną Paśupatę.

80 Zjeżył włos się niezłomnemu,
uznał on, że cel osiągnął.
Wielce radzi, razem z Kryszną
schylili przed bogiem głowy.

81 Ardźuna razem z Keśawą,
przeszczęśliwi bohaterzy
z pozwoleniem Bhawy w chwilę
do siedziby swej przybyli,
niczym Indra razem z Wisznu,
gdy łaknęli śmierci Dźambhy*.