7.28. Śmierć Bhagadatty

Dhrytarasztra rzekł:
1 Wściekły Pandu syn cóż zrobił
Bhagadatcie, mów mi o tym,
a zaś władca Pragdźjotiszów
co uczynił dziecku Prythy?

Sańdźaja rzekł:
2 „Syn Daśarhów* i Pandawa,
co się zwarli z Pragdźjotiszą,
już dwaj blisko śmierci stoją”
tak patrzący pomyśleli.

3 Bhagadatta bezustanne
strzał potoki z grzbietu słonia
słał, o panie, ku dwóm Krysznom,
którzy stali na rydwanie.

4 Strzały z czarnego żelaza
z łuku w pełni napiętego,
ze złotymi nasadami,
zaostrzone na kamieniu
przebiły syna Dewaki.

5 Ostre niczym dotyk ognia
groty ciskał Bhagadatta,
szyły wskroś syna Dewaki,
potem w ziemię się wbijały.

6 Prythy syn łuk jego przeciął
oraz zniszczył jego kołczan,
a miotanie pozorując,
księcia zmuszał do potyczki.

7 Ten znów jak promienie słońca
czternaście oszczepów ostrych
posłał ku Leworękiemu,
on zaś przeciął je na troje.

8 Głupcogromcy* syn strzałami
zdmuchnął zbroję jego słonia,
ten przykryty siecią bełtów
jaśniał jak król gór w bezchmurzu.

9 Wtenczas Pragdźjotisza włócznię
z żelaza, o złotym drzewcu
cisnął prosto w Wasudewę,
w dwoje przeciął ją Ardźuna.

10 Sztandar i parasol księcia
ściął Ardźuna swymi strzały,
śmiejąc się, szył dziesięcioma
chyżo we władcę górali.

11 Szyty strzałami Ardźuny,
z śliczną lotką z piórem czapli,
rozsierdził się Bhagadatta
na Pandawę szlachetnego.

12 W skroń Białokonnego* cisnął
oszczepy i głośno ryknął,
one zaś Ardźuny diadem
podczas zmagań przekrzywiły.

13 A gdy diadem przekrzywiony
Phalguna poprawnie włożył,
tak to ozwał się do króla:
„Przyjrzyj się raz jeszcze światu!”.

14 Rozsierdzony tymi słowy,
swój promienny łuk ująwszy,
syna Pandu wraz z Pasterzem
deszczem strzał obsypał zewsząd.

15 Lecz syn Prythy ciął łuk jego
oraz zniszczył mu kołczany.
Siedemdziesiąt dwie swe strzały
we wrażliwe punkty wraził.

16 Przeszyty nawet nie zadrżał,
ale broń Wisznu przywołał,
rozjuszony bodziec zaklął
i go posłał w pierś Pandawy.

17 Wszechniszczący owy pocisk,
co go zwolnił Bhagadatta,
Keśawa*, zakrywszy Parthę,
na pierś własną zaraz przyjął.

18 W kontakcie z piersią Keśawy
zmienił się w Wieniec Zwycięstwa,
a Ardźuna przygnębiony
tak się zwrócił do Keśawy:

19 „»Nad końmi będę panował,
lecz potykać się nie będę«
– takeś rzekł, o Dręczycielu,
teraz, o Lotosooki
swej przysięgi nie wypełniasz.

20 Gdybym znalazł się w kłopotach
i bym nie mógł się ochronić,
to by była twa powinność,
ale nie, gdy krzepko stoję!

21 Gdy mam strzały, łuk swój dzierżę,
cały świat mogę pokonać,
bogów, ludzi i asury,
przecież wiesz to doskonale”.

22 Wasudewa zaś Ardźunie
odpowiedział ważkie słowa:
„Synu Prythy, o bezgrzeszny,
słuchaj o zdarzeniu tajnym,
które drzewiej miało miejsce.

23 Mam ja postać czteroraką,
powstałą, by ludzkość chronić,
a więc stale siebie dzielę,
aby światom przynieść dobro.

24 Jedna postać tu na ziemi
ascezę srogą odprawia,
druga światu się przygląda,
jego dobrym i złym czynom.

25 Kolejna w świecie człowieczym
ludzkie powinności spełnia,
czwarta zaś w śnie pogrążona,
roi sen co lat ma tysiąc.

26 A gdy po tysięcznym roku
ze snu ona się przebudza,
wówczas najlepszymi dary
godnych ludzi wszem obdarza.

27 Wiedząc, że ów czas nastąpił,
Ziemia mnie o dar błagała,
w czym Naraka miał interes,
o jej prośbie teraz słuchaj:

28 »Obdarzony bronią Wisznu,
niech mój syn niezwyciężonym
będzie wśród bogów, asurów –
takim darem mnie obdaruj«.

29 Usłyszawszy prośbę Ziemi,
obdarzyłem jej potomka
niezawodną bronią Wisznu –
dawno temu tom uczynił.

30 Rzekłem wówczas: »O cierpliwa,
niech broń będzie niezawodną,
dla Naraki jest osłoną,
aby nikt go nie mógł zmorzyć.

31 Ochraniany ową bronią
syn udręczy wrogie siły
i zostanie niezwalczonym
zawsze i we wszystkich światach«.

32 »Niech tak będzie« – powiedziawszy,
gdy spełniła swe pragnienie,
mądra bogini odeszła,
a Naraka wrogów gromca
wówczas stał się niezwalczonym.

33 To od niego Pragdźjotisza
zdobył ten mój pocisk, Partho.
Nikt dlań nie był niezmorzonym,
łącznie z Indrą oraz Rudrą.

34 Jam dla ciebie to uczynił,
w innym razie byłbyś zginął.
Gdy jest teraz broni zbyty,
zabij wielkiego asurę,

35 przeciwnika potężnego,
Bhagadattę, wroga bogów,
tak jak pierwej ja zgromiłem
Narakę dla dobra świata”.

36 Gdy Keśawa wielki duchem
tak rzekł do potomka Prythy,
ten ostrymi strzały pokrył
żywiołowo Bhagadattę.

37 Wtem syn Prythy wielce czujny,
barczysty, o silnej woli,
między guzy czoła słonia
bełt z żelaza nagle wraził.

38 Gdy sięgnęła słonia strzała
tak jak grom uderza w skałę,
wraz z pierzyskiem się wgrążyła
niczym żmija w kretowisko.

39 I zastygły jego członki,
zarył kłami prosto w glebę,
ryk boleści wydał z siebie,
tak skonała wielka bestia.

40 Strzałę z grotem jak półksiężyc
z drzewcem prosto połączonym,
wówczas wraził w serce księcia
Bhagadatty syn Pandowy.

41 Zdobny w Diadem rozpruł serce
suwerena Bhagadatty,
który puścił łuk i strzały,
gdy ostatni dech wydawał.

42 Przy szarpnięciu z samej góry
opadł najlepszy z bosaków*
jak z łodygi lotosowej
uderzonej lecą płatki.

43 W girlandzie złotej spadł on z grzbietu słonia
górze równego, ze złocistym rzędem,
jak ukwiecone drzewo karnikara
ze szczytu góry rwane pędem wiatru.

44 Potomek Indry zabił w pojedynku
kamrata Indry, jak on sam dzielnego,
żądnych zwycięstwa innych twoich ludzi
niszczył, jak wicher łamie tęgie drzewa.