7.25. Bhagadatta zwycięża Pandawów

Dhrytarasztra rzekł:
1 Kiedy woje zawrócili,
po kolei ich odparto.
Powiedz, jak z mym chyżym wojskiem
dzieci Prythy wojowały?

2 Cóż Ardźuna znów uczynił,
walcząc z tymi, co przysięgli?
Ci, co wespół przyrzekali,
cóż zrobili dziecku Prythy?

Sańdźaja rzekł:
3 Kiedy tamci zawrócili
i kolejno ich odparto,
wraz z falangą słoni syn twój
ku samemu Bhimie ruszył.

4 Jak na słonia słoń napada
lub byk na drugiego byka,
wyzwany przez księcia Bhima
natarł sam na oddział słoni.

5 Prythy syn w wojaczce zręczny,
o ramionach wielkiej mocy
rozdarł ów słoniowy oddział,
o szlachetny, w okamgnieniu.

6 Słonie wielkie jak pagóry,
rozpryskując temporynę*,
zawracały, ogłupiałe
żelaznymi strzały Bhimy.

7 Tak jak wiatr chmur korowody
zdolny przewiać, wiejąc wszędy,
tak syn wiatru czyściciela
owe roty słoni zdmuchał.

8 Uwalniając w nie swe strzały,
Bhima jaśniał pośród słoni,
niczym słońce wynoszące
swe promienie ponad światy.

9 Strzał setkami Bhimy szyte
słonie całe się iskrzyły
jak na niebie gęste chmury
powleczone smugą słońca.

10 Wściekły Durjodhana ruszył
ku synowi wiatru, który
rzezi słoni dokonywał,
szyjąc weń ostrymi groty.

11 W jednej chwili Bhima przebił
księcia skrzydlatymi strzały,
mając oczy krwią nabiegłe,
wielce jego śmierci łaknąc.

12 Choć w nim bełty wszędy tkwiły,
to on gniewny z półuśmiechem
w syna Pandu Bhimasenę
szył strzałami jak promieniem.

13 Zaś syn Pandu w odpowiedzi
słonia*, co był na proporcu
kryształowy, zdobny w klejnot,
szybko ściął niedźwiedzią strzałą
i pozbawił łuku księcia.

14 Gdy w opresji Durjodhanę
władca Angi dostrzegł, panie,
nadjechał na słoniu wspięty,
pragnąc zamęt siać dokoła.

15 Gdy ów słoń na niego spadał,
rycząc jak deszczowa chmura,
Bhimasena strzałę posłał
między guzy jego czoła.

16 Na wylot przeszyła ciało
i się w błocie pogrążyła,
słoń trafiony padł na ziemię
niczym góra cięta gromem.

17 Kiedy przebił jego słonia
i upadał barbarzyńca,
Wilczybrzuch niedźwiedzią strzałą,
wielce szybki, ściął mu głowę.

18 A gdy zginął ów bohater,
cały oddział począł pierzchać,
słonie, konie i rydwany
w szaleństwie miażdżyły pieszych.

19 Gdy w popłochu uciekało
w każdą stronę całe wojsko,
Pragdźjotisza* wtem na Bhimę
słoniem natarł w wielkim pędzie.

20 Jak słoń Darodawcy* zmożył
armię Daitjów i Danawów,
tak ów przedni pośród słoni
na Bhimę gwałtownie natarł.

21 Wściekły, oczy wywracając,
pochłaniał siły Pandawów,
miażdżąc uszami, stopami
i mocarną swoją trąbą.

22 Srogi krzyk się wokół podniósł
wśród szeregów tam zebranych:
„Hejże! Ów słoń Bhimę zabił!” –
o szlachetny, tak wołano.

23 Wówczas synów Pandu zastęp
przerażony taką wieścią
chyżo pędził ku pozycji,
gdzie Wilczybrzuch stał, o królu.

24 Judhiszthira uważając,
że Wilczybrzuch już nie żyje,
razem z Pańćalami natarł
z wszystkich stron na Bhagadattę.

25 Z rydwanników najprzedniejsi
otoczyli go wozami
i setkami, tysiącami
strzał ku niemu posypali.

26 Gdy bosakiem* strącił bełty
różnorakie, wielce chyże,
król górali natarł słoniem
na Pandawów i Pańćalów.

27 Jak na cud spoglądaliśmy
na wyczyny Bhagadatty,
których starzec dokonywał
na swym słoniu, władco ludów.

28 Wówczas to władca Daśarnów
rzucił się na Pragdźjotiszę,
jadąc na szalonym słoniu,
bestii nadzwyczajnie szybkiej.

29 I rozgorzał pojedynek
zwierząt o olbrzymich kształtach,
jak onegdaj gór skrzydlatych,
wszędy lasem porośniętych.

30 W boju tym słoń Pragdźjotiszy
to nacierał, to się cofał,
władcy Daśarnów słoniowi
bok rozpłatał i go zwalił.

31 Bhagadatta oszczepami
siedmioma jak słońca błyski
swego wroga zamordował,
gdy ten zachwiał się na słoniu.

32 Judhiszthira wtem się zbliżył
do monarchy Bhagadatty
wraz z oddziałem rydwanników
i go obległ z każdej strony.

33 Kiedy na swym słoniu siedział,
otoczony rydwanami,
jaśniał jak na szczycie ogień
pośród puszczy rozniecony.

34 Ów słoń w kręgu się obracał
wokół szczelnie obleganym
przez łuczników na rydwanach,
co sypali k niemu strzały.

35 Wówczas włodarz Pragdźjotiszy
przedniego okiełznał słonia
i skierował go pośpiesznie
ku wozowi Jujudhany.

36 Ten potężny słoń pochwycił
rydwan potomka Śiniego,
cisnął nim z wielkim impetem.
W porę pierzchnął Jujudhana.

37 Woźnica porzucił konie
potężne, w Sindhu chowane
i ku Satjakiemu* pobiegł.
Gdy już stanął na rydwanie,
to ponownie umknął z druhem.

38 Gdy pędzący słoń utworzył
wyłom w okręgu rydwanów,
wówczas z niego się wydostał
i wojami zaczął miotać.

39 Woje, byki pośród ludzi,
zlękli się żwawego słonia
i choć jeden był, mniemali,
że stokrotnie się powielił.

40 Bhagadatta na swym słoniu
armię Pandawów odpędził
jak król bogów gna danawów,
dosiadając Airawaty.

41 Umykali Pańćalowie
w tę i wewtę, wrzawę czyniąc
przeraźliwą i donośną
z rżenia koni, ryków słoni.

42 Kiedy Bhagadatta pędził
Pandów w starciu tym okrutnym,
Bhima rozwścieczony ruszył
znowu w stronę Pragdźjotiszy.

43 Słoń przeraził konie wodą
wytryśniętą ze swej trąby
i rumaki wóz poniosły
syna Prythy, gdy nadciągał.

44 Raptem natarł znów na niego
Rućiparwan, syn Krytiego.
Stał na wozie jak śmierć sama
i wylewał bełtów deszcze.
Górski król o pięknym ciele

45 strzałą o prościutkim drzewcu
posłał Rućiraparwana
do siedziby syna Słońca*.

46 A gdy upadł ów bohater,
syn Subhadry, Ćekitana,
dzieci Draupadi, Jujutsu
oraz mężny Dhrysztaketu
szarżowali wraz na słonia.

47 Nieprzerwane strugi bełtów
jak potoki deszczu z chmury
nań wylali, łaknąc mordu
i upiornie przy tym rycząc.

48 Kolanami, paluchami
i bosakiem przynaglony
przez kornaka z doświadczeniem
natarł słoń z wzniesioną trąbą
i z uszami spłaszczonymi,
prędko, ze skupionym wzrokiem.

49 Po Jujutsu deptał koniach,
stopą miażdżąc ich woźnicę,
zamroczony syn twój wskoczył
na Subhadry syna rydwan.

50 Władca, co na słoniu siedział,
szył ku wrogom swymi strzały,
tak jak słońce co promienie
we wsze strony świata ciśnie.

51 Syn Ardźuny strzał tuzinem,
a Jujutsu szył dziesiątką,
po trzy bełty Dhrysztaketu
i Draupadi dzieci słały.

52 Dwuciosowy wszem pokryty
z trudem strzałami słanymi
był jak wielka ciężka chmura
zszyta promieniami słońca.

53 Z artyzmem oraz wysiłkiem
przez kornaka prowadzony,
dręczony strzałami wrogów
ciskał słoń przeciwnikami
w prawą oraz lewą stronę.

54 Jak pasterz prowadzi trzodę,
kijem nią kierując w lesie,
tak prowadził Bhagadatta
chwilę w kupie owe hufce.

55 Jak krzyk wznosi stado ptactwa,
kiedy orzeł je napada,
tak ryczeli woje Pandów,
gdy w popłochu uciekali.

56 Ów król wśród słoni bosakiem ostrym kłuty
niczym onegdaj skrzydlate pierwsze góry,
strach pośród wrogów gwałtowny wywoływał
jak pośród kupców ocean, gdy wzburzony.

57 Zgiełk wielce straszny rydwanów, słoni, koni,
wojsk zbiegających ze strachu wszędy powstał,
ziemię, niebiosa, przestwór i strony świata
wypełnił, władco, natenczas pośród boju.

58 Ów władca ziemi na pierwszym pośród słoni
śpiesznie się nurzał w zastępach przeciwników,
jak Wiroćana w potyczce z niebianami,
w dobrze strzeżonej, onegdaj, armii bogów.

59 Przyjaciel ognia* gwałtem nieboskłon owiał
i cała armia nagle się w pyle skryła.
Jednego słonia w pędzie ludzie widzieli
jako zastępy potworów w każdej stronie.