Autor
Opracował (wprowadzenie, struktura)
Andrzej Babkiewicz (indika 2024)
Ṛg-veda – najstarszy zachowany zbiór hymnów spisanych w języku indoeuropejskim (1500-1000 r. p.n.e.). Składa się z 1028 hymnów (sūkta) podzielonych na dziesięć rozdziałów (maṇḍala). Całość zawiera ok. 10 600 strof (ṛc; od 1 do 58) spisany w metrach takich jak:
- anuṣṭubh (4×8; ok. 40%),
- gāyatrī (3×8; ok. 25%),
- triṣṭubh (4×11),
- jagatī (4×12).
Księgi od drugiej do siódmej uważane są za najstarsze i przyporządkowane odpowiednim rodom (księgi rodowe):
- II – Gṛtsamada
- III – Viśvāmitra
- IV – Vāmadeva
- V – Atri
- VI – Bharatvāja
- VII – Vasiṣṭha
Hymny kierowane są do odpowiednich bóstw. Najczęściej pojawia się Indra i Agni:
- Agni (200 hymnów)
- Indra, szczególnie zabicie Wrytry (Vṛtra) (250 hymnów)
- Inni ważniejsi bogowie: Varuṇa, Mitra, Aśvin, Uṣas, Surya, Ṛbhu, Rudra, Vāyu, Bṛhaspati, Viṣṇu, Viśvadeva, Savitṛ, Puṣan, Sarasvatī
Tekst przechowywany jako:
- ciągły (samhitā pāṭha)
- rozbity na wyrazy (pada pāṭha) – ułożony przez Śakelę (Śākela)
3 elementy typowej sukty:
- zaproszenie
- pochwała (stu – sławić)
- prośby
Inne kategorie hymnów:
- darowizny (dāna-stuti) – 40 hymnów, w ostatnich strofach poeta dziękuje za dary, które otrzymał
- dialogi – 20 hymnów:
- 3.33 Viśvāmitra rozmawia z rzekami Wias i Satledź
- 10.10 Yama i Yamī
- 10.95 Pururavas i Urvaśī
Najbardziej znany komentarz (bhāṣya):
- Sāyaṇa – bramin z Tamilnadu (Vijayanagar) XIV w;