Maurycy Frydman (1901-1976)
Maurycy Frydman lub Swami Bharatananda (także: Maurice Frydman, Frydman-Mor, ur. 1901 w Warszawie, zm. 9 marca 1976 w Indiach), polski Żyd, następnie wyznawca hinduizmu; inżynier i działacz społeczny, uczestniczył w ruchu na rzecz niepodległości Indii, współtwórca Biblioteki Polsko-Indyjskiej, wraz z Wandą Dynowską w 1944.
Urodzony w rodzinie polskich Żydów o nazwisku Friedman. Przyjechał do Indii w drugiej połowie lat 30. XX w. wraz z grupą żydowskich emigrantów z Polski.
Odniósł sukces jako dyrektor elektrowni w Bangalore. Zafascynowany filozofią hinduizmu, przyjął tę religię i w końcu stał się sannjasinem (wyrzeczonym). Wraz z Gandhim i radżą Aundh przygotował tekst „Deklaracji Listopadowej”, która w latach 1938-39 uczyniła z monarchii Aundh republikę.
Frydman był uczniem Gandhiego i mieszkał w jego aśramie, gdzie udoskonalił konstrukcję kołowrotka do przędzenia, używanego przez Gandhiego i jego naśladowców w ramach walki z angielskim monopolem na tkaniny.
Frydman był również bliskim współpracownikiem Nehru, a jego mistrzami duchowymi byli Ramana Mahariszi i Krishnamurti. Był też długoletnim przyjacielem Nisargadatta Maharadża, (guru nurtu Adwajta), który uznawał Frydmana za „oświeconą duszę”. Nisargadatta towarzyszył Frydmanowi w jego ostatnich chwilach.
Maurycy Frydman – trzeci na lewo od Ramany Maharishiego
Frydman przetłumaczył na język angielski i opublikował w 1973 nagrane rozmowy z Nisargadattą Maharadżem w książce pt. I Am That.
Frydman pomógł Wandzie Dynowskiej w założeniu (w 1944) i prowadzeniu Biblioteki Polsko-Indyjskiej, serii wydawniczej propagującej wzajemną wymianę kulturalną między Polską i Indiami, w tym tłumaczenia najważniejszych hinduskich dzieł filozoficzno-religijnych oraz publikowanie w Indiach tłumaczeń dzieł największych polskich poetów.
Podczas II wojny światowej Frydman zaangażował się w przesiedlanie z Syberii polskich sierot, które władze ZSRR wywiozły tam w latach 1939-41 z anektowanych polskich Kresów Wschodnich. Te sieroty były przenoszone z Syberii przez Iran (z armią gen. Andersa) do Indii, Kenii i Nowej Zelandii.
Po 1959 Frydman wraz z Dynowską pomagał uchodźcom tybetańskim w Indiach, organizując szkolnictwo i zaplecze socjalne.
Bibliografia:
Allen, Charles; Dwivedi, Sharada. Lives of the Indian Princes. London: Century Publishing (1984). ISBN 0 7126 0910 5.
Alter, Joseph S. Gandhi’s Body. University of Pennsylvania Press, 2000. ISBN 978-0-8122-3556-2.
Ballhatchet, Kenneth, and David D. Taylor. Changing South Asia. Published for the Centre of South Asian Studies in the School of Oriental & African Studies, University of London, by Asian Research Service, 1984.
Frydman, Maurice. Gandhiji, His Life and Work. Bombay: Karnatak Publishing House, 1944.
Frydman, Maurice. I Am That, Talks with Sri Nisargadatta Maharaj. Chetana Publishing, Bombay, 1973. ISBN 0-89386-022-0.
Gandhi, Mahatma. The Collected Works of Mahatma Gandhi „A Discussion with Maurice Frydman”, s. 320.
Pant, Apa. An Unusual Raja: Mahatma Gandhi and the Aundh Experiment. Sangam Books, 1989. ISBN 978-0-86131-752-3.
Rothermund, Indira. The Aundh Experiment: A Gandhian Grass-roots Democracy. Somaiya, 1983. ISBN 978-0-8364-1194-2.
Źródło tekstu: Wikipedia
Źródło zdjęć: Advaita.se
